Ýhale ilanýnda belirtilen yeterlik kriterlerine ihale dokümanýnda yer verilmemesi ihalenin iptaline neden olur mu?

Ýhaleyi Yapan Daire:

Baþvuru Tarih ve Sayýsý:

Baþvuruya Konu Ýhale:

Kurumca Yapýlan Ýnceleme ve Deðerlendirme:

20.11.2006 tarih ve 08.14.84.G015/2006-58E sayýlý Esas Ýnceleme Raporunda; Arapgir 75. Yýl ÝMKB YÝBO Müdürlüðü'nce 14.09.2006 tarihinde Açýk Ýhale Usulü ile yapýlan "Malzeme Dahil Yemek Piþirme Daðýtým Bulaþýk ve Sonrasý Hizmeteri" ihalesine iliþkin olarak Akbaþ Müteahitlik Tem. Gýda Yemek Piþirme'nin 19.09.2006 tarihinde yaptýðý þikayet baþvurusunun, idarenin 02.10.2006 tarihli yazýsý ile reddi üzerine, baþvuru sahibinin 19.10.2006 tarih ve 32082 sayý ile Kurum kayýtlarýna alýnan 08.10.2006 tarihli dilekçe ile itirazen þikayet baþvurusunda bulunduðu, Ýdare tarafýndan gönderilen ihale iþlem dosyasýnýn incelenmesinden; ihale sürecinde yapýlan ve mevzuata aykýrýlýklarý tespit edilen iþlemlerin düzeltici iþlemle giderilemeyecek nitelikte iþlemler olduðu saptandýðýndan, 4734 sayýlý Kanunun 56 ncý maddesi (b) bendi gereðince, ihale iþlemlerinin ve ihale kararýnýn iptaline, belirtilen mevzuata aykýrýlýklarýn gerçekleþmesinde sorumluluðu olanlar hakkýnda deðerlendirme yapýlarak gerekiyorsa inceleme ve/veya soruþturma baþlatýlmak üzere Kararýn Milli Eðitim Bakanlýðýna bildirilmesine, Karar verilmesinin uygun olacaðý hususlarýna yer verilmiþtir.

Karar:

Esas Ýnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

Ýtirazen þikayet dilekçesinde özetle;

1) Ýhale ilanýnda % 40 oranýnda iþ bitirme belgesi istendiði halde, idari þartnamede bu oranýn % 25 olarak belirlendiði,

2 ) Ýhale ilanýnda bilanço ve eþdeðer belgeler istendiði halde, idari þartnamede bu belgelere yer verilmediði,
3 ) Ýhale ilanýnýn 11 inci maddesinde teklif geçerlilik süresinin 100 takvim günü olarak öngörülmesine raðmen, idari þartnamede bu sürenin 60 gün olarak öngörüldüðü,
4 ) Ýdari þartnamenin 19 uncu maddesinde tekliflerin birim fiyat üzerinden verileceði belirtilmiþ olmasýna raðmen, ihale dokümanýndaki standart formun götürü bedel teklif alýnan iþler için olduðu,
5 ) Ýdari þartnamenin 7.3.1 maddesinde iþ deneyim belgesi olarak kamu ve özel sektörde ihale konusu iþ ve benzer iþlerle ilgili iþ deneyim belgesinin istenildiði, burada benzer iþlerin hangi iþler olduðunun açýkça belirtilmediðinden tereddütler oluþtuðu,

6) Ýdari þartnamenin 26.5 maddesinde, iþ kazalarý ile meslek hastalýklarý prim oranýnýn % 2,5 olarak belirlendiði, ancak bu iþte prim oranýnýn % 1,5 olmasý gerektiði,

7) Ýhale konusu iþ Arapgir'de olmasýna raðmen, iþe ait idari þartnamede Varto Saymanlýðýnca ödeme yapýlacaðý hususuna yer verildiði, 8) Sözleþmenin Kanuna aykýrý olarak imzalandýðý, iddialarýna yer verilmiþtir. Baþvuru sahibinin iddialarýnýn deðerlendirilmesi sonucunda aþaðýdaki hususlar tespit edilmiþtir:

1) Baþvuru sahibinin birinci iddiasýna iliþkin olarak; Ýþe ait ihale ilanýnýn 4.3.1. maddesinde, "…..teklif bedelinin %40 oranýndan az olmamak üzere, tek sözleþmeye iliþkin iþ deneyim belgesi,", idari þartnamenin 7.3.1. maddesinde ise, "…..teklif bedelinin % 25'inden az olmamak üzere, tek sözleþmeye iliþkin iþ deneyim belgesi," isteklilerce saðlanmasý gereken mesleki ve teknik yeterlik kriterleri arasýnda sayýlmýþtýr. 4734 sayýlý Kanunun 24 üncü maddesinde, ihaleye katýlabilme þartlarý ve istenilen belgelerin neler olduðu, yeterlik deðerlendirmesinde uygulanacak kriterler, ihale ilanýnda bulunmasý zorunlu hususlar arasýnda sayýlmýþ, ayný Kanunun 26 ncý maddesinde ise, isteklilerde aranýlan þartlar, belgeler ve yeterlik kriterlerine, idari þartnamede belirtilmesi zorunlu hususlar arasýnda yer verilmiþtir.

Anýlan Kanunun 26 ncý maddesi uyarýnca, yapýlan ilânlarda 24 ve 25 inci madde hükümlerine uygun olmayan hatalar bulunmasý durumunda, idarelerce ilânlarýn yayýmlanmasýný takibeden on gün içinde hatalý hususlar için düzeltme ilâný yapýlmak suretiyle ihale veya ön yeterliðin gerçekleþtirilmesi mümkün olup, ayný Kanunun 29 uncu maddesi uyarýnca da, ilân yapýldýktan sonra, tekliflerin hazýrlanmasýný veya iþin gerçekleþtirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin idarece tespit edilmesi veya isteklilerce yazýlý olarak bildirilmesi halinde, ihale dokümanýnda deðiþiklikler yapýlabilecektir.

Bu itibarla, iþe ait ihale ilanýnýn 4.3.1. maddesinde teklif bedelinin % 40 oranýndan az olmamak üzere, tek sözleþmeye iliþkin iþ deneyim belgesi öngörülmüþ iken, idari þartnamenin 7.3.1. maddesinde ise, teklif bedelinin % 25'inden az olmamak üzere, tek sözleþmeye iliþkin iþ deneyim belgesinin istenmesinin ilan ile idari þartname hükümleri arasýnda çeliþki yarattýðý, söz konusu çeliþkinin ise, düzeltme ilaný ya da zeyilname düzenlenmek suretiyle de idarece giderilmediði dikkate alýndýðýnda, anýlan hususlar düzeltici iþlemle giderilemeyecek nitelikte mevzuat hükümlerine aykýrýlýk teþkil etmektedir.

2) Baþvuru sahibinin ikinci iddiasýna iliþkin olarak; Ýþe ait ihale ilanýnýn 4.2.2 maddesinde, "Ýhalenin yapýldýðý yýldan önceki yýla ait isteklinin yýl sonu bilançosu veya gerekli görülen bölümleri, yoksa bunlara eþdeðer belgeler, Ýsteklinin;

a) Cari oranýn (dönen varlýklar / kýsa vadeli borçlar) en az 0,50 olmasý,

b) Öz kaynak oranýnýn (öz kaynaklar/ toplam aktif) en az 0,10 olmasý,

c) Kýsa vadeli banka borçlarýnýn öz kaynaklara oranýnýn 0,75'den küçük olmasý,

yeterlik kriterleridir ve bu üç kriter birlikte aranýr. Bu þartlarý bir önceki yýlda saðlayamayan istekliler, son iki yýla ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan son iki yýlýn ortalamasý üzerinden asgari deðerlerin saðlanýp saðlanmadýðýna bakýlýr.Serbest meslek erbabýnýn vereceði ve ilgili mevzuatýna göre düzenlenmiþ ve onaylanmýþ serbest meslek kazanç defteri özetinde gösterilen deðerlere göre, toplam gelir/toplam gider oranýnýn son yýlýnýn veya son iki yýllýk ortalamasýnýn enaz (1,25) olmasý þartý aranýr. Bu durumda yukarýda bilançolar veya gerekli görülen bölümler üzerinden hesaplanacak oranlar aranmaz." düzenlemesine, ekonomik ve mali yeterlik kriterleri arasýnda yer verilmiþ olup, iþe ait idari þartnamede söz konusu düzenlemeye yer verilmediði anlaþýlmýþtýr.

Bu itibarla, ait ihale ilanýnýn 4.2.2 maddesinde ekonomik ve mali yeterlik kriterleri arasýnda isteklinin bilançosu ve eþdeðer belgeleri öngörülmüþ iken, idari þartnamede bu düzenlemeye yer verilmemesi, ihale ilaný ile idari þartname arasýnda çeliþki yarattýðý, söz konusu çeliþkinin ise, düzeltme ilaný ya da zeyilname düzenlenmek suretiyle de idarece giderilmediði dikkate alýndýðýnda, anýlan husus düzeltici iþlemle giderilemeyecek nitelikte mevzuat hükümlerine aykýrýlýk teþkil etmektedir.

3) Baþvuru sahibinin üçüncü iddiasýna iliþkin olarak;

Ýþe ait ihale ilanýnýn 11 inci maddesinde, "Verilen tekliflerin geçerlik süresi, ihale tarihinden itibaren en az 100 takvim günü olmalýdýr", iþe ait idari þartnamenin 25.1 maddesinde ise, "Verilen tekliflerin geçerlik süresi, ihale tarihinden itibaren en az 60 takvim günü olmalýdýr" düzenlemesine yer verilmiþtir.

Ýhaleye teklif veren üç isteklinin de, teklif mektuplarýnda tekliflerinin ihale tarihinden itibaren 100 takvim günü geçerli olduðu hususuna yer verdiði anlaþýlmýþtýr. Bu itibarla, iþe ait ihale ilanýnýn 11 inci maddesinde, "Verilen tekliflerin geçerlik süresi, ihale tarihinden itibaren en az 100 takvim günü olmalýdýr", iþe ait idari þartnamenin 25.1 maddesinde ise,"Verilen tekliflerin geçerlik süresi, ihale tarihinden itibaren en az 60 takvim günü olmalýdýr"

düzenlemesine yer verildiði, bu düzenlemelerde yer alan teklif geçerlik sürelerinin farklýlýðýnýn ihale ilaný ile idari þartname arasýnda çeliþki yarattýðý, söz konusu çeliþkinin ise, düzeltme ilaný ya da zeyilname düzenlenmek suretiyle de idarece giderilmediði dikkate alýndýðýnda, anýlan husus düzeltici iþlemle giderilemeyecek nitelikte mevzuat hükümlerine aykýrýlýk teþkil etmektedir.

4) Baþvuru sahibinin dördüncü iddiasýna iliþkin olarak;

Ýþe ait ihale ilanýnýn 9 uncu maddesinde, "Ýstekliler tekliflerini, her bir iþ kalemi için teklif edilen birim fiyatlarýn miktarlarla çarpýmý sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat þeklinde vereceklerdir. Ýhale sonucu üzerine ihale yapýlan istekli ile her bir iþ kalemi için teklif edilen birim fiyatlarýn miktarlarla çarpýmý sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat sözleþme imzalanacaktýr." düzenlemesine yer verilmiþ olup, ayný düzenlemeye idari þartnamenin 19 uncu maddesinde de yer verilmiþtir.

Ýhale dokümaný kapsamýnda yer alan teklif mektubunun ise, ihale konusu iþ bir hizmet alýmý olmasýna raðmen, mal alýmý ihalelerindeki "götürü bedel teklif mektubu" için öngörülen standartforma uygun olarak hazýrlandýðý, bu teklif mektubunun ekinde ise, "götürü bedel teklif cetveli" adý altýnda cetvelinin hazýrlanarak konulduðu anlaþýlmýþtýr.

Ýsteklilerden, Ýkram yemek Temizlik Hizmetlerinin, götürü bedel teklif mektubunu ve söz konusu teklif mektubunun ekinde, "götürü bedel teklif cetveli" adý altýnda bir cetvel sunduðu, Emiroðullarý Yemek Fabrikasý-GÜL-BA Temizlik Ortak Giriþiminin, birim fiyat teklif mektubunu sunduðu, ekinde birim fiyat teklif cetveline yer verildiði, ihale üzerinde kalan istekli Özdemiroðullarý Lokanta Gýda-Göçer Temizlik Ortak Giriþiminin ise, götürü bedel teklif mektubunu ve söz konusu teklif mektubunun ekinde, "götürü bedel teklif cetveli" adý altýnda bir cetvel sunduðu anlaþýlmýþtýr.

Bu itibarla, idarece iþe ait ihale ilaný ile idari þartnamede "Ýstekliler tekliflerini, her bir iþ kalemi için teklif edilen birim fiyatlarýn miktarlarla çarpýmý sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat þeklinde vereceklerdir. Ýhale sonucu üzerine ihale yapýlan istekli ile her bir iþ kalemi için teklif edilen birim fiyatlarýn miktarlarla çarpýmý sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat sözleþme imzalanacaktýr." düzenlemesine yer verilmiþ ve ihale konusu iþ bir hizmet alýmý olmasýna raðmen, ihale dokümaný kapsamýnda, mal alýmý ihalelerindeki "götürü bedel teklif mektubu" için öngörülen standart forma uygun olarak ekinde de, "götürü bedel teklif cetveli" adý altýnda cetveli hazýrlayarak ihale dokümanýný satýn alanlara verdiði dikkate alýndýðýnda, söz konusu hususlar düzeltici iþlemle giderilemeyecek nitelikte mevzuat hükümlerine aykýrýlýk teþkil etmektedir.

5) Ýþe ait idari þartnamenin 7.4 maddesinde, bu ihalede benzer iþ olarak kamu kurum ve özel sektörde yapýlan yemek piþirme, daðýtým ve sonrasý hizmetlerin kabul edileceði hükme baðlanmýþ olup, ayný düzenlemeye iþe ait ihale ilanýnýn 4.4 maddesinde de yer verilmiþtir. Bu itibarla, idarenin ihale ilaný ve idari þartnamede benzer iþ tanýmýna yer verdiði dikkate alýndýðýnda, þikayetçinin, idarenin benzer iþlerin hangi iþler olduðunun açýkça belirtilmediði yönündeki þikayet baþvurusu yerinde görülmemiþtir.

6) Ýþe ait idari þartnamenin 26.5 maddesinde, iþ kazalarý ile meslek hastalýklarý sigorta prim oranýnýn % 2,5 olduðu hususuna yer verilmiþtir. Ýþe ait teknik þartnamenin 4 üncü maddesi uyarýnca, ihale konusu hizmetin 1 aþçý, 1 aþçý yardýmcýsý, 4 adet garson ve bulaþýkçýyla yürütüleceði hükme baðlanmýþtýr.

Hizmet Alýmý Ýhaleleri Uygulama Yönetmeliðinin "Personel çalýþtýrýlmasýna dayalý hizmet alýmý ihalelerinde yaklaþýk maliyet" baþlýklý 9 uncu maddesinin 3 üncü fýkrasýnda; "Uygulanmasý gerekecek iþ kazalarý ile meslek hastalýklarý sigortasý prim oranlarý, iþin niteliði ayrýntýlý olarak belirtilmek suretiyle ilgili sigorta müdürlüðünden alýnacak yazý ile tespit edilerek yaklaþýk maliyet hesabý buna göre yapýlýr. Ayrýca yaklaþýk maliyet hesabýnda dikkate alýnan iþ kazalarý ile meslek hastalýklarý sigortasý prim oraný idari þartnamenin ilgili maddesinde belirtilir." hükmü yer almaktadýr.

Kamu Ýhale Genel Tebliðinin XIII/G/6 ncý maddesinde; "Uygulanmasý gerekecek iþ kazalarý ile meslek hastalýklarý sigortasý prim oranlarý, idari þartnamede yazýldýðý þekilde iþin niteliði ayrýntýlý olarak belirtilmek suretiyle ilgili sigorta müdürlüðünden alýnacak yazý ile tespit edilerek yaklaþýk maliyet hesabý buna göre yapýlacak, yaklaþýk maliyet hesabýnda dikkate alýnan iþ kazalarý ile meslek hastalýklarý sigortasý prim oraný idari þartnamenin ilgili maddesinde belirtilecektir." düzenlemesi getirilmiþtir.

Sonuç olarak uygulanmasý gerekecek iþ kazalarý ile meslek hastalýklarý sigortasý prim oranlarýnýn, iþin niteliði ayrýntýlý olarak belirtilmek suretiyle ilgili sigorta müdürlüðünden alýnacak yazý ile tespit edilerek yaklaþýk maliyet hesabýnýn buna göre yapýlmasý, yaklaþýk maliyet hesabýnda dikkate alýnan iþ kazalarý ile meslek hastalýklarý sigortasý prim oranýnýn idari þartnamenin ilgili maddesinde belirtilmesi gerekmektedir.

Bununla birlikte, ihale iþlem dosyasý kapsamýnda yer alan bilgi ve belgelerden, idarece, uygulanmasý gerekecek iþ kazalarý ile meslek hastalýklarý sigortasý prim oranlarýnýn, iþin niteliði ayrýntýlý olarak belirtilmek suretiyle ilgili sigorta müdürlüðünden alýnacak yazý ile tespit edilerek yaklaþýk maliyet hesabýnýn buna göre gerçekleþtirilmediði anlaþýldýðýndan, bu husus anýlan mevzuat hükümlerine aykýrýlýk teþkil etmektedir.

7) Ýþe ait idari þartnamenin 46.1 maddesinde, ihale konusu hizmete iliþkin ödemenin Varto Saymanlýðýnca yapýlacaðý hususuna yer verilmiþtir. Bununla birlikte, idarenin 24.11.2006 tarih ve 1119 sayýlý yazýsýndan, ödemelerin ArapgirMal Müdürlüðü tarafýndan yapýlacaðý, idari þartnameye sehven Varto Saymanlýðýnýn yazýldýðý hususuna yer verilmiþtir.

Her ne kadar idari þartnamede ödeme yapacak yerin, Arapgir Mal Müdürlüðü olarak yazýlmasý gerekirken, sehven Varto Saymanlýðý olarak yazýlmasý mevzuata aykýrýlýk teþkil etmekte ise de, bütçe mevzuatý çerçevesinde ödemenin hangi birim tarafýndan yapýlacaðý hususunun tespit edilebileceði dikkate alýndýðýnda, bu husus esasa etkili bir mevzuata aykýrýlýk teþkil etmemektedir.

8) Ýhale dokümanýna ve ihale ilanýna karþý yapýlan söz konusu baþvuruda, ihale dokümanýnýn 14.09.2006 tarihinde satýn alýndýðýna dair belgenin þikayet dilekçesi ekinde sunulduðu, baþvuru sahibinin 19.09.2006 tarihli þikayet dilekçesinin 28.09.2006 tarihinde idare kayýtlarýna girdiði, idarenin 02.10.2006 tarihli yazýsý ile þikayet baþvurusunu sonuçlandýrdýðý ve baþvuru sahibinin þikayet baþvurusunun bu yazýyla reddedildiði, idarenin, þikayet baþvurusunu sonuçlandýran kararýnýn 06.10.2006 tarihinde baþvuru sahibine teblið edildiði, bunun üzerine, 19.10.2006 tarihinde Kurum kayýtlarýna alýnan dilekçeyle Kuruma itirazen þikayet baþvurusunda bulunulduðu anlaþýlmýþtýr.

Diðer taraftan, idarenin þikayet baþvurusunu 02.10.2006 tarihinde sonuçlandýrdýktan sonra, 03.10.2006 tarih ve 931 sayýlý Karar ile iþin aciliyeti nedeniyle ihale sürecine devam kararý alýndýðý ve bu kararýn ayný tarihte ihale yetkilisince onaylandýðý anlaþýlmýþtýr. Kuruma gönderilen ihale iþlem dosyasý kapsamýnda yer alan taahhütlü olarak gönderilen bildirimlere iliþkin olarak, posta gönderileri izlenimi ve eki cevaplardan, idarenin þikayet baþvurusuna iliþkin 02.10.2006 tarih ve 120/915 sayýlý yazýsýnýn baþvuru sahibine, 06.10.2006 tarihinde teblið edildiði, ayrýca, idarenin 03.10.2006 tarih ve 931 sayýlý iþin aciliyeti nedeniyle ihale sürecine devam kararýnýn þikayetçiye tebliði hususunun akýbeti konusunda faks yazýsýyla PTT Merkez Müdürlüðüne sorduðu, gelen yazýdan, idarenin söz konusu kararýnýn 06.10.2006 tarihinde alýcýnýn kendi imzasýna teslim edildiðinin bildirildiði, tespit edilmiþtir.

4734 sayýlý Kanunun 55 inci maddesinde, "þžikâyet sunulduktan sonra, ihale yetkilisince ivedilik ve kamu yararý bulunmasý nedeniyle ihale iþlemlerine devam edilmesi gerektiði onaylanmadýkça idare sözleþme imzalayamaz. Ýhale iþlemlerine devam edilmesi konusunda gerekçeli olarak alýnan bu onay, sözleþme imzalanmadan en az yedi gün önce þikâyette bulunan aday veya istekliye teblið edilmiþ olmasýný saðlamak üzere gerekli süre dikkate alýnarak bildirilir. Ýdarece usulüne uygun bildirim yapýlmadan sözleþme imzalanmýþsa, ihale kararý ve sözleþme hükümsüz sayýlýr.

Ýhale iþlemlerine devam edilerek sözleþme imzalanabileceðinin bildirilmesi durumunda ise, þikayette bulunan aday veya istekli, kendisine bildirim yapýldýðý tarihi izleyen üç gün içinde Kuruma itirazen þikayet baþvurusunda bulunabilir." düzenlemesine yer verilmiþtir. Bununla birlikte, ayný Kanunun 65 inci maddesinde, "Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde yapýlacak tebliðler hakkýnda Tebligat Kanunu hükümleri uygulanýr." hükmüne yer verilmiþtir. Diðer taraftan, Ýhalelere Karþý Yapýlacak Ýdari Baþvurulara Ait Teblið'de, "idarelerce þikayet baþvurularýna iliþkin alýnan kararlarýn baþvuru sahiplerine imza karþýlýðý elden ya da iadeli taahhütlü mektupla bildirilecektir.", ayný Tebliðde ihale iþlemlerinin devam edilmesine iliþkin kararla ilgili olarak ise, "Yönetmelikte ihale sürecinin devamýna iliþkin kararýn geçici tedbir niteliðinde olduðu belirtildiðinden, idarece þikayeti sonuçlandýran nihai karar verilmesi halinde ayný kararda veya nihai karar verildikten sonra baþka bir kararla ihale sürecinin devamýna dair karar alýnmasý mümkün bulunmamaktadýr" açýklamasýna yer verilmiþtir. Bu itibarla, idarenin þikayet baþvurusunu 02.10.2006 tarihinde sonuçlandýrdýktan sonra, 03.10.2006 tarih ve 931 sayýlý Karar ile iþin aciliyeti nedeniyle ihale sürecine devam kararý alýndýðý ve bu kararý taahhütlü posta yoluyla bildirdiði dikkate alýndýðýnda, ortada hukuken geçerli bir ihale iþlemlerine devam edilerek sözleþmenin imzalanmasý kararýndan da söz edilemeyecektir.

Bu nedenle, incelenen ihalede, hukuken geçerli bir ihale iþlemlerine devam edilerek sözleþmenin imzalanmasý kararý alýnmadan, þikayetin idarece 02.10.2006 tarihli iþlemle reddinden sonra Kuruma yapýlacak itirazen þikayet baþvurusu için öngörülen 15 günlük süre beklenmeksizin 16.10.2006 tarihinde 4734 sayýlý Kamu Ýhale Kanununun 55 inci maddesine aykýrý olarak sözleþme imzalandýðý anlaþýlmýþtýr.

Açýklanan nedenlerle;

Ýhale sürecinde yapýlan ve yukarýda mevzuata aykýrýlýklarý tespit edilen iþlemlerin düzeltici iþlemle giderilemeyecek nitelikte iþlemler olduðu saptandýðýndan, 4734 sayýlý Kanunun 56 ncý maddesi (b) bendi gereðince, ihale iþlemlerinin ve ihale kararýnýn iptaline,

Oybirliði ile karar verildi.