Yurtdışında bulunan işçilerle telekonferans ile yapılan ve işverenin dönüş bileti alınmayacağı baskısı ile gerçekleşen arabuluculuk işlemlerinin işçilerin serbest iradesi ile gerçekleştirilemeyeceği hk

Karar

 

9. Hukuk Dairesi         2024/229 E.  ,  2024/6741 K.

 

"İçtihat Metni"

 

 

 

İNCELENEN KARARIN

MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi

 

 

Taraflar arasındaki ihtiyari arabuluculuk tutanağının iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.

 

Kararın davalı vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

 

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

 

I. DAVA

Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işverenin Ukrayna şantiyesinde çalıştığını, iş sözleşmesinin davalı işverence haklı bir sebebe dayanmaksızın feshedildiğini, davalı işverence müvekkiline fesihten sonra arabuluculuk yapılmadığı takdirde alacaklarının ödenmeyeceği ve uçak bileti alınmayacağı belirtilerek zorla ihtiyari arabuluculuk tutanaklarının imzalattırıldığını ileri sürerek arabuluculuk anlaşma tutanağının iptaline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP

Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın süresinde açılmadığını, taraflar arasında imzalanan arabuluculuk tutanağının tüm şartları taşıdığını, aşırı yararlanmanın şartlarının oluşmadığını, arabulucunun tarafların ortak mutabakatıyla seçilmediğine dair iddiaların kabul edilemez olduğunu, işçilik alacakları ile ilgili anlaşmaya varılarak arabuluculuk anlaşma belgesinin imzalandığını savunarak davanın reddini istemiştir.

 

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının yurt dışı giriş çıkış kayıtlarından arabuluculuk son oturum tutanak tarihi itibarıyla yurt dışında olduğu, davacı tanık beyanlarına göre davacının işçilik alacaklarının ödenmeyeceği korkusu ile arabuluculuk evrakını imzaladığı, davacı tanıklarının bir kısmının davacı ile menfaat birliği içinde bulunsalar da beyanlarının menfaat birliği içinde olmayan tanık beyanları ile örtüştüğü, davacının arabulucuk tarihinde yurt dışında olduğu ve tanık anlatımları birlikte değerlendirildiğinde davacının arabuluculuk tutanağını baskı altında imzaladığı ve arabuluculuk tutanağının iptaline karar vermek gerektiğinden bahisle davanın kabulüne karar verilmiştir.

 

IV. İSTİNAF

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.

 

B. İstinaf Sebepleri

Davalı vekili; yapılan ihtiyari arabuluculuk sonucu anlaşmaya varılmakla davacının dava açmakta hukuki menfaati bulunmadığını, davacının davalı Şirketten alacağı tutarı kabul ederek davalı Şirketi ibra ettiğini, işverene karşı davası bulunan tanık beyanlarına itibar edilemeyeceğini, davalı tanık anlatımlarının ve aşırı yararlanma şartlarının oluşmadığına dair iddialarının dikkate alınmadığını, davacının arabuluculuk görüşmesi tarihinde yurt dışında bulunmasının davanın kabulüne gerekçe olarak gösterilmesinin dosyanın yeterince incelenmediğini gösterdiğini, davacı iddialarının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, arabuluculuk görüşmelerinin usulüne uygun alarak gerçekleştirildiğini, alacaklarının eksiksiz alan ve davalı Şirketi ibra eden davacının kötüniyetli olarak dava açtığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.

 

C. Gerekçe ve Sonuç

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; aynı gün benzer içerikte altı dosyanın istinaf incelemesinin yapıldığı, ihtiyari arabuluculuk işlemlerinin yakın tarih aralığında, davacı işçiler henüz yurt dışında iken telekonferans yöntemiyle gerçekleştirildiği, davacının işçilik alacaklarının ödenmeyeceği ve uçak bileti alınmayacağı belirtilerek zorla ihtiyari arabuluculuk tutanaklarının imzalattırıldığı iddiasını tanıklarının beyanları ile ispatladığı, davacının çalıştığı Ülkede başlayan savaş ortamı içerisinde toplu şekilde benzer uygulamayla işçilerle arabuluculuk sürecinin işletilmeye çalışılmasının fesih tarihi ile arabuluculuk süreci ve yurda dönüş arasında geçen süre gözetildiğinde baskı unsuru oluşturabileceği, ayrıca davacıların işçilik alacaklarının tahsili bakımından açtıkları davalarda alınan bilirkişi raporlarında tespit edilen işçilik alacakları tutarlarının arabuluculuk anlaşma tutanağında ödenmesi kararlaştırılan tutarlardan çok daha fazla olduğu, bunun arabuluculuk görüşmelerinin davacının serbest iradesi ile gerçekleşmediği, işveren baskısı altında yapıldığı yolundaki kanaati pekiştirdiği gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

 

V. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

 

B. Temyiz Sebepleri

Davalı vekili; istinaf dilekçesinde belirttiği gerekçelere dayanarak ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.

 

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık, dava konusu ihtiyari arabuluculuk tutanağının iptaline ilişkindir.

 

2. İlgili Hukuk

1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.

 

2. 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu'nun 3, 8, 9, 11, 13, 14, 15, 16, 17 ve 18 inci maddeleri.

 

3. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 30 ila 39 uncu maddeleri.

 

 

3. Değerlendirme

1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

 

2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

 

VI. KARAR

Açıklanan sebeple;

Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

 

Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,

 

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

 

 

15.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Bu sayfa 180 kez görüntülendi.