Uyuşmazlık konusu olayda, Denizli İl Sağlık Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen 2022/856652 İhale Kayıt Numaralı "Denizli İl Sağlık Müdürlüğüne Bağlı Sağlık Tesislerine Ait 24 Aylık 2 (İki) Kısım Malzemeli Yemek Hizmet Alımı" ihalesine ilişkin olarak 24.10.2022 tarihinde davacı tarafından ihale dokümanına yönelik olarak birbirinden farklı altı iddia ile itirazen şikayet başvurusunda bulunulduğu, Kurul tarafından söz konusu itirazen şikayete ilişkin yapılan inceleme neticesinde, 16.11.2022 tarihli ve 2022/UH.II-1410 sayılı Karar ile başvuru sahibinin ikinci iddiası uygun bulunarak "ihalenin iptaline," karar verildiği, bununla birlikte söz konusu kararda başvuru sahibinin yetki belgesi, kıdem tazminatı, sözleşmeye aykırılık halleri, kısmi kabul ve sigorta kapsam ve limitlerine ilişkin diğer beş iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılarak esastan incelenerek reddedildiği ve sonuç olarak davacının iddialarının tamamında haklı bulunması şartını taşımadığı anlaşıldığından, başvuru bedelinin iade edilmemesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptaline, davacı tarafından ödenen 55.316,00-TL başvuru bedelinin dava açma tarihi olan 03.03.2023 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idarece davacıya ödenmesi yolunda verilen idare mahkemesi kararında ise hukukî isabet bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır." gerekçelerine yer verilerek "davalı idarenin istinaf başvurusunun kabulü ile istinaf başvurusuna konu idare mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın reddine" karar verilmiştir.
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No : 2024/017
Gündem No : 5
Karar Tarihi : 18.04.2024
Karar No : 2024/MK-41
BAŞVURU SAHİBİ:
Özer Atık Yönetimi Taşımacılık Temizlik İnşaat Gıda San. Tic. Ltd. Şti.
İHALEYİ YAPAN İDARE:
DENİZLİ İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2022/856652 İhale Kayıt Numaralı "DENİZLİ İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜNE BAĞLI SAĞLIK TESİSLERİNE AİT 24 AYLIK 2 (İKİ) KISIM MALZEMELİ YEMEK HİZMET ALIMI" İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
KARAR:
Özer Atık Yönetimi Taşımacılık Temizlik İnşaat Gıda San. Tic. Ltd. Şti. tarafından 23.12.2022 tarih ve 68942 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan dilekçede 2022/856652 İhale Kayıt Numaralı "Denizli İl Sağlık Müdürlüğüne Bağlı Sağlık Tesislerine Ait 24 Aylık 2 (İki) Kısım Malzemeli Yemek Hizmet Alımı" ihalesine ilişkin yaptığı itirazen şikayet başvurusu kapsamında yatırmış olduğu başvuru bedelinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun Geçici 21 inci maddesi uyarınca iadesi talebinde bulunulmuş, bu talebe ilişkin olarak Kurul tarafından alınan 12.01.2023 tarihli ve 2023/YK-293 sayılı Karar ile "... Kurul tarafından söz konusu itirazen şikayete ilişkin yapılan inceleme neticesinde, 16.11.2022 tarihli ve 2022/UH.II-1410 sayılı Karar ile başvuru sahibinin ikinci iddiası uygun bulunarak "ihalenin iptaline," karar verildiği, bununla birlikte söz konusu kararda başvuru sahibinin yetki belgesi, kıdem tazminatı, sözleşmeye aykırılık halleri, kısmi kabul ve sigorta kapsam ve limitlerine ilişkin diğer 5 iddiasının uygun bulunmadığı,... Kuruma yapılan talep incelendiğinde, ihaleye ilişkin yapılan itirazen şikayet başvurusu incelemesinde talep sahibinin iddialarının bir kısmının haklı görülmediği ve dolayısıyla Kanunun öngördüğü şekilde "başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması" koşulunun gerçekleşmediği" gerekçesiyle "Başvuru bedelinin iadesi talebinin reddine" karar verilmiştir.
Bunun üzerine, Özer Atık Yönetimi Taşımacılık Temizlik İnşaat Gıda San. Tic. Ltd. Şti. tarafından anılan Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada, Ankara 11. İdare Mahkemesi'nin 22.11.2023 tarihli ve E:2023/361, K:2023/2252 sayılı kararında, "... Uyuşmazlıkta, davacı şirketin 24.10.2022 tarihinde 55.316,00 TL başvuru bedeli ödeyerek itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu, Kamu İhale Kurulu'nun 16.11.2022 tarih ve 2022/UH.II-1410 sayılı kararı ile itirazen şikayet başvurusu kabul edilerek ihalenin iptaline karar verildiği, bilahare 24.10.2022 tarihinde ödediği başvuru bedelinin iadesi istemiyle yaptığı başvurunun reddedildiği görülmektedir.
Bu durumda, dosyada mevcut bilgi belge ve Anayasa Mahkemesinin emsal kararı birlikte değerlendirildiğinde, davacının ödediği başvuru bedeli mülkiyet hakkı kapsamında iade edilmesi gerekirken aksi yönde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan; Anayasa'nın 125. maddesi uyarınca idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olması karsısında; yapılan yargılama ile hukuka aykırılığı saptanan işlem nedeniyle ödenmeyen 55.316,00 TL'nin dava açma tarihi olan 03.03.2023 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi gerekmektedir.
... idarî işlemlerin yargısal denetimlerinin kural olarak idarî işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan mevzuat ve hukukî duruma göre yapılması yolundaki genel ilke uyarınca, davacının itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu ve başvuru bedelini ödediği tarih olan 24.10.2022 tarihi dikkate alınarak yargılamanın yapıldığı, aksi bir yorumun ise hukuki güvenlik ve belirlilik ilkelerine aykırı olacağı görülmektedir." gerekçelerine yer verilerek "dava konusu işlemin iptaline" karar verilmiştir.
Söz konusu mahkeme kararının uygulanmasını sağlamak üzere 20.12.2023 tarihli ve 2023/MK-237 sayılı kurul kararı ile "1) Kamu İhale Kurulunun 12.01.2023 tarihli ve 2023/YK-293 sayılı kararının iptaline,
2) Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, dava açma tarihi olan 03.03.2023 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte, başvuru bedelinin iadesine," karar verilmiştir.
Yukarıda aktarılan Ankara 11. İdare Mahkemesi'nin 22.11.2023 tarihli ve E:2023/361, K:2023/2252 sayılı kararı üzerine yapılan istinaf incelemesi sonucunda Ankara Bölge İdare Mahkemesi 7. İdari Dava Dairesi'nin 29.03.2024 tarihli ve E:2023/3224, K:2024/1129 sayılı kararı ile "…Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinin dava konusu olayla birlikte değerlendirilmesinden; 4734 sayılı Kanun'un 53/j maddesine 7421 sayılı Kanunla eklenen paragrafta, Kamu İhale Kurumuna yapılan itirazen şikâyet başvuruları sırasında başvurucudan alınan itirazen şikâyet başvuru bedelinin belli şartlarla ilgilisine iade edileceği yolunda düzenleme yapıldığı, başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde itirazen şikayet bedelinin iade edileceği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu olayda, Denizli İl Sağlık Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen 2022/856652 İhale Kayıt Numaralı "Denizli İl Sağlık Müdürlüğüne Bağlı Sağlık Tesislerine Ait 24 Aylık 2 (İki) Kısım Malzemeli Yemek Hizmet Alımı" ihalesine ilişkin olarak 24.10.2022 tarihinde davacı tarafından ihale dokümanına yönelik olarak birbirinden farklı altı iddia ile itirazen şikayet başvurusunda bulunulduğu, Kurul tarafından söz konusu itirazen şikayete ilişkin yapılan inceleme neticesinde, 16.11.2022 tarihli ve 2022/UH.II-1410 sayılı Karar ile başvuru sahibinin ikinci iddiası uygun bulunarak "ihalenin iptaline," karar verildiği, bununla birlikte söz konusu kararda başvuru sahibinin yetki belgesi, kıdem tazminatı, sözleşmeye aykırılık halleri, kısmi kabul ve sigorta kapsam ve limitlerine ilişkin diğer beş iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılarak esastan incelenerek reddedildiği ve sonuç olarak davacının iddialarının tamamında haklı bulunması şartını taşımadığı anlaşıldığından, başvuru bedelinin iade edilmemesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptaline, davacı tarafından ödenen 55.316,00-TL başvuru bedelinin dava açma tarihi olan 03.03.2023 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idarece davacıya ödenmesi yolunda verilen idare mahkemesi kararında ise hukukî isabet bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır." gerekçelerine yer verilerek "davalı idarenin istinaf başvurusunun kabulü ile istinaf başvurusuna konu idare mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın reddine" karar verilmiştir.
Anayasa’nın 138’inci maddesinin dördüncü fıkrasında, yasama ve yürütme organları ile idarenin mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organlar ve idarenin mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği hükme bağlanmıştır.
Ayrıca, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28’inci maddesinin birinci fıkrasında, mahkemelerin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idarenin gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu, bu sürenin hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.
Anılan kararın icaplarına göre Kamu İhale Kurulunca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) Kamu İhale Kurulunun 20.12.2023 tarihli ve 2023/MK-237 sayılı kararının iptaline,
2) Anılan mahkeme kararındaki gerekçeler doğrultusunda 12.01.2023 tarihli ve 2023/YK-293 sayılı Kurul kararının hukuken geçerliğini koruduğuna,
3) 20.12.2023 tarihli ve 2023/MK-237 sayılı Kurul kararı ile iadesi yapılmış başvuru bedelinin ödenmiş faiz dahil geri alınmasına,
Oybirliği ile karar verildi.