İptal edilen idari işleme ilişkin açılan tazminat davasında görevli mahkeme hk.

Karar

 

Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2023/3275 E.  ,  2023/4708 K.

 

T.C.

 

D A N I Ş T A Y

 

ONÜÇÜNCÜ DAİRE

 

Esas No:2023/3275

 

Karar No:2023/4708

 

TEMYİZ EDEN (DAVACI): … Sanayi ve Ticaret A.Ş. (…)

 

VEKİLLERİ: Av. … Av. …

 

KARŞI TARAF (DAVALI): … A.Ş. (…)

 

VEKİLLERİ: Av. …, Av. …

 

MÜDAHİL

 

(DAVALI YANINDA): … A.Ş. (…) Genel Müdürlüğü

 

VEKİLİ: Av. …

 

İSTEMİN KONUSU: ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

 

 

YARGILAMA SÜRECİ:

 

Dava konusu istem: Avcılar ilçesi, … Mevkiinde bulunan Ambarlı EÜAŞ Kombine Çevrim Santrali RM/A istasyonu ve 24 inç çelik besleme hattı ile … Enerji Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş. hattının devir kapsamına alınması istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı BOTAŞ Doğal Gaz İşletmeleri Bölge Müdürlüğü işleminin ... İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararla iptali üzerine, 01/07/2012 tarihinde devir işlemi gerçekleşen söz konusu hatlar için devir tarihi öncesindeki döneme yönelik olarak fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 150.000,00-TL taşıma bedelinin 02/11/2004 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.

 

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce Dairemizin 22/06/2021 tarih ve E:2016/82, K:2021/2372 sayılı kısmen onama kısmen bozma kararı üzerine bozulan kısma yönelik olarak verilen kararda; uyuşmazlık konusu olan doğalgaz hatlarının devrine dair hukuki ilişkide davacı ile davalı eşit yetki ve haklara sahip olduğu, somut olayda, taraflar arasındaki ilişkinin sahip olduğu unsurlar ile davaya konu çekişmeli hususların niteliği itibariyle özel hukuk hükümleri geçerli olduğundan eldeki dava, idari yargı değil adli yargının görev alanı içerisinde bulunduğu, bu itibarla tarafların ticari şekilde veya iktisadi esaslara göre işletilmekte, yaptıkları işler itibariyle de tacir sıfatını taşımakta olan anonim şirket tüzel kişiliğine haiz olmaları ve aralarındaki uyuşmazlığın özel hukuk hükümlerine tâbi olmaları nedeniyle somut uyuşmazlık yönünden adli yargının görevli olduğu sonucuna varılmıştır.

 

Belirtilen gerekçelerle davanın görev yönünden reddine karar verilmiştir.

 

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı tarafından, uğramış oldukları zararın davalı BOTAŞ tarafından tesis edilen ve hukuka aykırılığı yargı kararı ile tespit edilmiş olan idari işlemden kaynaklandığı, durumun 2577 sayılı Kanun'un 2. ve 12. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

 

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Davalı idare tarafından, görev konusunun davanın her aşamasında dikkate alınması gerekli bir husus olduğu, mahkemenin görevsiz olduğunun taraflarca her aşamada ileri sürülebileceği, bu konuda usulü kazanılmış hakkın bulunmadığı, bu nedenle istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

 

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

 

TÜRK MİLLETİ ADINA

 

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

 

İNCELEME VE GEREKÇE:

 

 

USUL YÖNÜNDEN:

 

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :

 

Davacı şirketin 27/02/2004 tarihli dağıtım lisansıyla İstanbul Büyükşehir Belediyesi mücavir alan sınırları içinde kalan dağıtım faaliyetlerini yapmak üzere yetkilendirildiği, 23/07/2004 tarih ve 25531 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun Geçici 2. maddesi uyarınca büyükşehir belediye sınırlarının İstanbul ve Kocaeli il mülki sınırları olduğu, söz konusu düzenleme kapsamında davacı şirketin dağıtım ve satış bölgesi sınırlarının İstanbul il mülki sınırlarına kadar genişlediği, bunun üzerine Ambarlı EÜAŞ Kombine Çevrim Santrali RM/A istasyonu ve 24 inç çelik besleme hattı ile … Enerji Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş. hattının devir kapsamına alınması istemiyle 13/01/2009 tarihinde davalı idareye başvuruda bulunulduğu, bu başvurunun reddine ilişkin 23/03/2009 tarihli işlemin iptali istemiyle açılan davada ... İdare Mahkemesi'nce … tarih ve E:…, K:… sayılı kararla işlemin iptali neticesinde 01/07/2012 tarihinde anılan hatların devir işleminin gerçekleştiği, hatların devir tarihi öncesindeki dönem için 02/11/2004 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faiziyle birlikte taşıma bedeli ödenmesi istemiyle davanın açıldığı, ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla da davanın esastan reddine karar verildiği görülmektedir

 

Dairemizin 22/06/2021 tarih ve E:2016/82, K:2021/2372 sayılı kararı ile … İdare Mahkemesi'nin anılan kararının; doğal gaz hatlarının devir kapsamına alınması istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin 23/03/2009 tarihli işlem öncesi döneme yönelik davanın reddi yolundaki kısmı onanmış, hatların devir kapsamına alınması istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin 23/03/2009 tarihli işlem sonrası döneme yönelik davanın reddi yolundaki kısmı ise eksik inceleme yapıldığı gerekçesiyle bozulmuştur.

 

Dairemizin bozma kararı üzerine üzerine Mahkemece yapılan incelemede ise bozma kararında belirtilen inceleme yapılmak yerine bu kez davanın görev yönünden reddine karar verilmiştir.

 

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

 

İdare Mahkemesince davanın görev yönünden reddine ilişkin verilen kararın gerekçesinde davalının kamu gücünden kaynaklanan herhangi bir üstün hak ve yetkisi bulunmadığı, taraflar arasında tam anlamıyla bir eşitlik söz konusu olduğu, ayrıca davalının, uyuşmazlık konusu hususta tek taraflı, icrai ve hukuka uygunluk karinesi gibi özelliklere sahip olması gereken bir idari işlemi söz konusu olmadığı hususlarına yer verildiği görülmektedir.

 

Ancak, bakılan davanın öncesinde, davacı tarafından Ambarlı EÜAŞ Kombine Çevrim Santrali RM/A istasyonu ve 24'inç çelik besleme hattı ile … Enerji Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş. hattının devir kapsamına alınması istemiyle 13/01/2009 tarihinde davalı idareye başvuruda bulunulması sonrasında, bu başvurunun reddine ilişkin 23/03/2009 tarihli işlemin iptali istemiyle açılan davada, ... İdare Mahkemesi'nce … tarih ve E:…, K:… sayılı kararla işlemin iptaline karar verilmesi üzerine, devir tarihi öncesindeki döneme yönelik taşıma bedelinin tazmini istemiyle bu dava açılmış olup, tazminat talebine esas idari işlemin iptaline yönelik … İdare Mahkemesi'nin kararı, Dairemizin 17/05/2016 tarih ve E:2010/3132, K:2016/1731 sayılı kararıyla onanmış, sonrasında ise karar düzeltme istemi reddedilerek kesinleşmiştir.

 

Bakılan davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 12. maddesi uyarınca, ilgilinin hakkını ihlal eden bir idari işlem olan hattının devir kapsamına alınması istemiyle yapılan başvurunun reddi işlemine ilk önce iptal davası açarak bu davanın karara bağlanması üzerine, söz konusu işlemden kaynaklanan bir tazminat davası olduğu, bu tazminat talebinin dayanağı idari işlemin ise kesinleşmiş bir yargı kararı ile kesin ve yürütülebilir bir idari işlem olduğu tespit edilerek iptal edilen bir işlem olduğu gözetilmeden verilen kararda usul hükümlerine uygunluk bulunmamaktadır.

 

Bu itibarla, Dairemizin 22/06/2021 tarih ve E:2016/82, K:2021/2372 sayılı kararının bozmaya ilişkin kısmında belirtildiği şekilde inceleme yapılarak esastan bir karar verilmesi gerektiği hâlde davanın görev yönünden reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

 

KARAR SONUCU:

 

Açıklanan nedenlerle;

 

1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;

 

2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,

 

3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,

 

4. 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 13/11/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Bu sayfa 103 kez görüntülendi.