Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2023/3339 E. , 2023/6255 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2023/3339
Karar No:2023/6255
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurumu …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı'nca 03/04/2023 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen … ihale kayıt numaralı "SCÜ Yedi Adet Binanın Deprem Performans Analizi Hazırlanması (Güçlendirme ve Onarım) İşi" ihalesinin idare tarafından iptaline ilişkin olarak davacı tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusunun reddine dair Kamu İhale Kurulu'nun (Kurul) 16/08/2023 tarih ve 2023/UH.I-1109 sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; teklif geçerlilik süresinin ihale tarihi olan 31/03/2023 gününden itibaren 60 gün olduğu, geçici teminat mektuplarının geçerlilik süresinin ise asgarî 28/06/2023 tarihi olması gerektiğinin belirtildiği, başvuru sahibi tarafından sunulan geçici teminat mektubunun 03/07/2023 tarihine kadar geçerli olduğu, ihale komisyon kararının alındığı tarih itibarıyla tek geçerli teklif olan başvuru sahibinin teklif ve geçici teminat geçerlilik sürelerinin dolduğundan bahisle ihalenin iptali kararına karşı yapılan itirazen şikâyet başvurusunun reddedildiği;
Şikâyet başvurusunda bulunulması veya dava açılması nedeniyle ihale sürecinin uzaması, teklif geçerlilik süresinin ihale dokümanında öngörülen süre kadar uzatılması ve bu sürenin de dolması ancak buna rağmen sözleşmenin kurulmaması durumunda, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin kabulü ile sözleşme akdedilebileceği, bu durumda şikâyet ve itirazen şikâyet başvuruları nedeniyle ihale sürecinin uzaması durumunda, ihale üzerinde kalan istekliyle sözleşme akdedip akdetmeyeceği hususu sorulmaksızın sadece teklif geçerlilik süresinin dolduğu gerekçe gösterilerek ihalenin iptal edilmemesi gerektiği;
Uyuşmazlıkta, davacı tarafından yapılan ikinci itirazen şikâyet başvurusu üzerine tesis edilen düzeltici işlem sonucunda tek geçerli teklifin davacının teklifi olduğu, teklif geçerlilik süresinin dolduğundan bahisle ihalenin iptal edildiği, ihaleyi yapan idarece teklif geçerlilik süresini uzatma imkânı varken sürenin uzatılmadığı, davacının sözleşme akdetme iradesini ortaya koymasına rağmen ihalenin iptal edildiği;
Bu itibarla, şikâyet başvurusunda bulunulması nedeniyle ihale sürecinin uzadığı ve teklif geçerlilik süresinin sona erdiği, ihale üzerinde kalan istekliye sözleşme akdedip akdetmeyeceği hususunun sorulmadığı, yalnızca teklif geçerlilik süresinin dolduğu gerekçe gösterilerek ihalenin iptal edildiği anlaşıldığından, davacının itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, hukuka aykırı bulunan işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava dışı idarenin ihaleyi iptal gerekçeleri ile sınırlı inceleme yapıldığı, ihaleyi iptal etmek konusunda idarenin takdir yetkisi olduğu, davacının teklifinin daha önceden ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenmediği ve bu durumun Kurul tarafından hukuka uygun bulunduğu, temyize konu İdare Mahkemesi kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı'nca "SCÜ Yedi Adet Binanın Deprem Performans Analizi Hazırlanması (Güçlendirme ve Onarım) İşi" ihalesi 03/04/2023 tarihinde gerçekleştirilmiştir. İhale kapsamında yaklaşık maliyet 3.440342,18-TL olarak belirlenmiş ve ihaleye on iki istekli tarafından teklif sunulmuştur. Aşırı düşük teklif sayısının on bir, geçerli teklif sayısının ise üç olduğu ihalede, … tarih ve … sayılı ihale komisyonu kararında dava dışı gerçek kişi tarafından verilen 449.000,00-TL’lik teklif ekonomik açıdan en avantajlı birinci teklif, yine dava dışı şirket tarafından verilen 655.000,00-TL’lik teklif ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak, davacının 3.090.000,00-TL teklifi ise geçerli teklif olarak belirtilmiştir.
Anılan karara karşı davacı tarafından, 12/04/2023 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bunulması üzerine aşırı düşük teklif açıklaması istem yazısında teklifi oluşturan kalemler için açıklamanın sehven yapılmadığı tespit edildiğinden bahisle tüm isteklilerden tekrar aşırı düşük teklif açıklaması talep edilmiştir. Bunun üzerine … tarih ve … sayılı ihale komisyonu kararı ile dava dışı gerçek kişi tarafından verilen 449.000,00-TL’lik teklif ekonomik açıdan en avantajlı birinci teklif, yine dava dışı başka bir şirket tarafından verilen 1.396.610,00-TL’lik teklif ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif, davacının teklifi ise geçerli teklif olarak belirlenmiştir. Bu karara karşı yapılan şikâyet başvurusunun idare tarafından reddedilmesi üzerine, davacı tarafından itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuş ve Kurul'un … tarih ve … sayılı kararıyla, aşırı düşük teklif açıklaması için idare tarafından düzenlenen yazının yaklaşık maliyet bileşenler çerçevesinde hazırlanması gerektiğinden bahisle düzeltici işlem belirlenmesine karar verilmiştir.
Anılan Kurul kararı üzerine … tarih ve … sayılı ihale komisyonu kararı ile, aşırı düşük teklif açıklamaları tekrar göz önüne alınarak, dava dışı şirket tarafından yapılan 655.000,00-TL’lik teklif ekonomik açıdan en avantajlı birinci teklif olarak belirlenmiş, ancak davacının teklifi ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenmeden sadece geçerli teklif olarak belirlenmiştir. Davacı tarafından bu karara karşı yapılan şikâyet başvurusunun reddedilmesi üzerine yapılan itirazen şikâyet başvurusu sonucunda Kurul'un … tarih ve … kararıyla, ekonomik açından en avantajlı teklif sahibinin usulüne uygun şekilde aşırı düşük teklif açıklaması yapmadığı, teklifinin reddedilmesi gerektiği, öte yandan, ekonomik açından en avantajlı ikinci teklif sahibinin belirlenmesi konusunda mevzuatta emredici düzenleme bulunmadığı gerekçesiyle düzeltici işlem belirlenmesine karar verilmiştir.
Anılan Kurul kararı üzerine, … tarih ve … sayılı ihale komisyonu kararı ile … tarih ve … sayılı ihale komisyonu kararında belirtildiği üzere davacının teklifinin ekonomik açıdan avantajlı bulunmadığı, öte yandan, teklif geçerlilik ve geçici teminat sürelerinin dolduğu, idare tarafından teklif ve geçici teminat sürelerinin uzatılmadığı ve isteklilerinde bu yönde herhangi bir başvurusu olmadığı gerekçesiyle, geçerli teklif bulunmadığından bütün teklifler reddedilerek ihalenin iptal edilmesine karar verilmiştir. Bu karara karşı davacı tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusunun Kurul’un 16/08/2023 tarih ve 2023/UH.I-1109 sayılı kararı ile reddedilmesi üzerine, anılan Kurul kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 32. maddesinde, "Tekliflerin geçerlilik süresi ihale dokümanında belirtilir. İdarece ihtiyaç duyulması hâlinde bu süre, teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabilir."; 39. maddesinde, "İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi hâlinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması hâlinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir." kurallarına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyize konu İdare Mahkemesi kararından, ihale üzerinde kalan istekliye sözleşme akdedip akdetmeyeceği hususu sorulmaksızın sadece teklif geçerlilik süresinin dolduğu gerekçe gösterilerek ihalenin iptal edilmemesi gerektiği gerekçesiyle ihalenin iptaline karşı yapılan itirazen şikâyet başvurusunun reddine yönelik dava konusu Kurul kararının iptaline karar verildiği anlaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, … tarih ve …sayılı ihale komisyonu kararında, davacının teklifi ekonomik açıdan avantajlı bir teklif olarak değerlendirilmediği gibi kararda ekonomik açından en avantajlı ikinci teklife ilişkin olarak da herhangi bir belirleme yapılmadığı, bu karara karşı yapılan itirazen şikâyet başvurusunun … tarih ve … sayılı Kurul kararıyla reddedildiği ve anılan kararın bu kısmının kesinleştiği, … tarih ve … sayılı ihale komisyonu kararında, davacının teklifinin avantajlı bir teklif olarak görülmediği belirtilmekle birlikte teklif geçerlilik süresinin dolduğu gerekçesiyle uyuşmazlık konusu ihalenin iptaline karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, davacının teklifinin ihale komisyonu tarafından avantajlı bir teklif olarak değerlendirilmediğinden ihale komisyonu kararında ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklife yer verilmediği, bu kararın kesinleştiği, dolayısıyla ihalenin davacının uhdesinde kalmadığı ve ihaleyi gerçekleştiren idareden teklif geçerlilik süresinin uzatılması için talepte bulunmasının da beklenemeyeceği anlaşıldığından, dava konu Kurul kararında hukuka aykırılık, aksi yöndeki temyize konu İdare Mahkemesi kararında ise hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVANIN REDDİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen …-TL ilk derece yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5. Kullanılmayan …-TL ilk derece aşamasındaki yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
6. …-TL temyiz yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
7. Posta giderleri avansından artan tutar ile istemi hâlinde kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının davalı idareye iadesine,
8. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
9. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 26/12/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.