Açık Alkollü İçki Satış Belgesi (Birahane) talebinin, işyerinin okula 80 metre mesafede olması nedeni ile reddi hakkında.

Karar

 

 

Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2023/3411 E.  ,  2023/5392 K.

 

 

T.C.

 

 

D A N I Ş T A Y

 

ONÜÇÜNCÜ DAİRE

 

Esas No:2023/3411

 

Karar No:2023/5392

 

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kaymakamlığı -…/…

 

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

 

İSTEMİN KONUSU: ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

 

YARGILAMA SÜRECİ :

 

Dava konusu istem: Davacı tarafından, Ardahan ili, Hanak ilçesi, … Mahallesi, … Caddesi, No:… adresinde bulunan iş yeri için "Açık Alkollü İçki Satış Belgesi" düzenlenmesi talebiyle yapılan başvurunun, genel güvenlik ve asayiş yönünden sakınca doğabileceğinden bahisle reddine ilişkin … tarih ve … sayılı Hanak Kaymakamlığı Gıda, Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü işleminin iptali istenilmiştir.

 

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; ilgili mevzuat uyarınca alkollü içki satış belgesi almak isteyen satıcının, içki satışı/sunumu yapacağı iş yerinin içkili yer bölgesi ilan edilmiş alanda bulunması ve belediyeden iş yeri açma ruhsatı almasının şart olduğu, belediyenin hem bir alanı içkili yer bölgesi ilan etmeden hem de iş yeri açma ruhsatını vermeden evvel genel güvenlik ve asayişin yanı sıra alkollü içki satışı yapılacak iş yerleri ile örgün eğitim kurumları, dershaneler, öğrenci yurtları ve ibadethaneler arasında kapıdan kapıya en az yüz metre mesafe bulunması koşulunun sağlanıp sağlanamayacağı ile ilgili kolluğun görüşünü mülki idare amiri vasıtasıyla alması gerektiği;

 

Mahkemelerinin 09/12/2015 tarihli ara kararı ile, 03/04/2015 tarihli ve iki polis memurunun imzasını taşıyan tutanakta, birahane olarak açılmak istenilen yerin çevresinde ikametlerin bulunduğundan ve cami, ortaokul gibi bazı kurum binalarına yakın olduğundan bahsedildiği görülmekle, bu yakınlığı ortaya koymak için iş yerinin tutanakta sayılan binalara mesafesinin kaç metre olduğu ile ilgili bir ölçüm yapılıp yapılmadığının sorulduğu, ara kararına verilen cevapta, herhangi bir ölçüm yapılmadığının, yakınlığın tahmini olarak ortaya konulduğunun, ölçümün Mahkemelerinin ara kararından sonra yapıldığının belirtildiği;

 

Bu durumda; davacının içkili yer bölgesi sınırları içinde kalan ve birahane olarak işletilmek üzere iş yeri açma ve çalışma ruhsatı verilen bir yere ilişkin açık alkollü içki satış belgesi verilmesi talebiyle yaptığı başvurunun, öncelikle içkili yer bölgesinin tespiti sonra iş yeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesi aşamasında göz önüne alınması gereken kriterler nazara alınarak, genel güvenlik ve asayiş yönünden tehlike arz ettiğinden ve herhangi bir ölçüm yapılmadan tahmini olarak gerekli mesafe şartını taşımadığından bahisle reddedilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı, zira belirtilen alanda söz konusu mahzurlar bulunmakta ise, bu sakıncaların bulunmadığı bir yerin içkili yer bölgesi ilan edilmesinin ve birahane iş yeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesinin idarenin bir yükümlülüğü olduğu, bu sebeple dava konusu işlemin iptali gerektiği sonucuna varılmıştır.

 

Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

 

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, açık alkollü içki satış belgesi düzenlenmesi talep edilen iş yerinin, ilçe merkezindeki tek caddenin üzerinde bulunduğu, anılan caddenin yoğun ve işlek olduğu, ilçe halkının tüm iş ve ihtiyaçlarını bu cadde üzerinde gerçekleştirmek zorunda olduğu, ibadet yerlerine, eğitim ve öğretim kurumlarına bu cadde üzerinden ulaşıldığı, söz konusu cadde üzerinde Halk Eğitim Merkezi ve imam hatip ortaokulu bulunduğu, okul ile uyuşmazlığa konu iş yeri arasındaki mesafenin 150 metre olduğu, söz konusu iş yerinin ilçeye gelen yabancı sayısını artıracağı, tüm bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde uyuşmazlığa konu iş yeri için belge düzenlenmesinin genel ahlak, genel asayiş, halkın huzur ve sükûnu yönünden sakıncalı olacağı ileri sürülmektedir.

 

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

 

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

 

TÜRK MİLLETİ ADINA

 

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

 

İNCELEME VE GEREKÇE:

 

ESAS YÖNÜNDEN:

 

MADDİ OLAY :

 

… tarih ve … sayılı Hanak Belediye Meclisi kararı ile içkili yer bölgesi olarak belirlenen alanın içerisinde yer alan ve Hanak Belediye Başkanlığı'nca … tarih ve … sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı verilen "Ardahan ili, Hanak ilçesi, … Mahallesi, … Caddesi, No:…" adresinde bulunan iş yeri için davacı tarafından "Açık Alkollü İçki Satış Belgesi" düzenlenmesi talebiyle davalı idareye başvurulmuştur.

 

… tarih ve … sayılı Hanak Kaymakamlığı Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü yazısıyla, Hanak İlçe Emniyet Müdürlüğü'nden 4250 sayılı İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanunu'nun 9. maddesi uyarınca söz konusu iş yerinde açık alkollü içki satışı yapılıp yapılamayacağının bildirilmesi talep edilmiştir.

 

Anılan talep üzerine iki polis memuru tarafından düzenlenen 03/04/2015 tarihli tutanakta, "... Birahane olarak açılmak istenilen işyerinin çevresinde yoğun olarak ikametlerin bulunduğu, … Mahallesi … Cami ve … İmam Hatip Ortaokulu ve … Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü binalarına yakın, halkın yoğun olarak bulunduğu bir bölgede olduğu, bitişiğinin tekel büfesi karşı tarafında ise kahvehane ve banka şubesi bulunduğu, birahaneden çıkacak alkollü şahısların çevreye rahatsızlık verebileceği bunun da genel güvenlik ve asayiş yönünden sakıncalar doğurabileceği değerlendirilmekte ..." tespitlerine yer verilmiştir.

 

Anılan tutanağa istinaden, "Açık Alkollü İçki Satış Belgesi" düzenlenmesi talep edilen iş yerinin genel güvenlik ve asayiş yönünden sakınca doğurabileceğinden bahisle davacının başvurusunun reddine karar verilmiş, bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.

 

İLGİLİ MEVZUAT:

 

4250 sayılı İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanunu'nun 9. maddesinde, "Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumundan satış belgesi almak isteyenlerin, öncelikle belediye veya il özel idaresinden iş yeri açma ruhsatı ya da Kültür ve Turizm Bakanlığından turizm belgesi almaları zorunludur. Tütün mamulü, etil alkol, metil alkol ve alkollü içki satmak isteyenlerin, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumundan satış belgesi almaları zorunludur. Belediye veya il özel idaresi, ruhsat vermeden önce, yetkili kolluk kuvvetinin görüşünü alır. Kolluk kuvveti görüşünü yedi gün içinde verir.

 

Bu Kanun kapsamına giren ürünlerin perakende veya açık olarak satışının yapıldığı yerler ile örgün eğitim kurumları ve dershaneler, öğrenci yurtları ve ibadethaneler arasında kapıdan kapıya en az yüz metre mesafenin bulunması zorunludur. ...

 

Mesafe şartı, satış belgesinin verildiği tarih itibarıyla aranır. ..." kuralına yer verilmiştir.

 

07/01/2011 tarih ve 27808 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'in "Tanımlar" başlıklı 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde, açık alkollü içki satıcısı, alkollü içkilerin, piyasaya arz ambalajını açarak mevzuata uygun şekilde nihai tüketiciye satışını ve sunumunu yapan, açık alkollü içki satış belgesini haiz gerçek veya tüzel kişi; (i) bendinde, satış belgesi, iş yerlerinde tütün mamulleri satışı, nargilelik tütün mamulü sunumu ile alkollü içkilerin satışı ve/veya sunumunun yapılabilmesi için Kurum veya yetkilendirilmiş merci tarafından verilecek izin belgesi olarak tanımlanmış; "Satış belgesi alma zorunluluğu" başlıklı 5. maddesinde, açık alkollü içki satışı faaliyetlerinde bulunacak kişilerin, piyasaya arz ambalajı açılmak suretiyle açık alkollü içkilerin satışını ve sunumunu yapabilmeleri için, açık alkollü içki satış belgesi almasının zorunlu olduğu belirtilmiş; "Perakende, açık alkollü içki satışı ve nargilelik tütün mamulü sunumu ile ilgili işyerlerine ilişkin esaslar" başlıklı 10. maddesinin beşinci fıkrasında, "Alkollü içkilerin perakende veya açık olarak satışının yapıldığı yerler ile örgün eğitim kurumları ve dershaneler, öğrenci yurtları ve ibadethaneler arasında kapıdan kapıya en az yüz metre mesafenin bulunması zorunludur. Mesafe şartı, satış belgesinin verildiği tarih itibariyle aranır. ..."; "Satış belgesi başvurusu" başlıklı 12. maddesinde, " (...) (2) Perakende ve açık alkollü içki satış belgesi ... başvurularında başvuru formuna, başvurunun niteliğine göre aşağıda belirtilen belgeler eklenir: a) Gerçek kişiler adına yapılacak başvurularda; 1) İşyeri açma ve çalışma ruhsatı örneği, açık alkollü içki satışı yapacaklar için ise ilgili mevzuatı gereğince yetkili makamlardan alınacak açık alkollü içki satışına ilişkin ruhsat, (...) 5) Perakende veya açık olarak alkollü içki satışı yapmak üzere satış belgesi talep eden kişiler ... işyerlerinin örgün eğitim kurumları ve dershaneler ile öğrenci yurtları ve ibadethanelere en az yüz metre uzaklıkta bulunduğunu belgelemek zorundadır. (...)" kuralları yer almıştır.

 

İçişleri Bakanlığı ile Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu arasında imzalanan 25/11/2013 tarihli "Satış Belgesi İşlemlerinin Yürütülmesine İlişkin İşbirliği Protokolü"nde satış belgesi verme işlemlerinin valilikler tarafından yürütüleceği, valiliklerin gerekli gerekli görmeleri hâlinde kaymakamlara yetki devri yapabileceği, işlemlerin yürütülmesinde sekretarya görevinin İl ve İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri tarafından yerine getirileceği belirtilmiştir.

 

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

 

Aktarılan kuralların değerlendirilmesinden, açık alkollü içki satışı faaliyetlerinde bulunacak kişilerin, piyasaya arz ambalajı açılmak suretiyle açık alkollü içkilerin satışını ve sunumunu yapabilmeleri için, açık alkollü içki satış belgesi almasının zorunlu olduğu, söz konusu satış belgesini almak isteyenlerin, öncelikle belediye veya il özel idaresinden iş yeri açma ve çalışma ruhsatı alması gerektiği, alkollü içkilerin açık olarak satışının yapılacağı yerler ile örgün eğitim kurumları ve dershaneler, öğrenci yurtları ve ibadethaneler arasında kapıdan kapıya en az yüz metre mesafe bulunmasının zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.

 

Davacı tarafından, uyuşmazlığa konu iş yeri için "Açık Alkollü İçki Satış Belgesi" düzenlenmesi talebiyle yapılan başvuru kapsamında kolluk görevlilerince düzenlenen 03/04/2015 tarihli tutanakta, "... Birahane olarak açılmak istenilen işyerinin çevresinde yoğun olarak ikametlerin bulunduğu, … Mahallesi … Cami ve … İmam Hatip Ortaokulu ve … Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü binalarına yakın, halkın yoğun olarak bulunduğu bir bölgede olduğu, bitişiğinin tekel büfesi karşı tarafında ise kahvehane ve banka şubesi bulunduğu, birahaneden çıkacak alkollü şahısların çevreye rahatsızlık verebileceği bunun da genel güvenlik ve asayiş yönünden sakıncalar doğurabileceği değerlendirilmekte ..." tespitlerine yer verilmiş, İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:… sayılı ara kararı üzerine yapılan mesafe ölçümünde ise söz konusu iş yeri ile Hanak İmam Hatip Ortaokulu arasındaki mesafenin 80 metre olduğu tespit edilmiştir.

 

Öte yandan, davacının talebi üzerine, söz konusu iş yeri için Hanak Belediye Başkanlığı'nca düzenlenen … tarih ve … sayılı İş yeri Açma ve Çalışma Ruhsatı iptal edilmiştir.

 

Bu durumda, "Açık Alkollü İçki Satış Belgesi" düzenlenmesi talebiyle yapılan başvuru kapsamında alınan kolluk görüşünde söz konusu iş yerinin genel güvenlik ve asayiş yönünden sakıncalı olacağının değerlendirildiği ve Mahkeme'nin ara kararı üzerine yapılan mesafe ölçümü neticesinde de söz konusu iş yeri ile Hanak İmam Hatip Ortaokulu arasındaki mesafenin 80 metre olduğunun tespit edildiği, söz konusu iş yeri için düzenlenen iş yeri açma ve çalışma ruhsatının da iptal edildiği görülmüş olup "Açık Alkollü İçki Satış Belgesi" düzenlenmesi için aranan şartların sağlanmadığı anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

 

Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

 

KARAR SONUCU :

 

Açıklanan nedenlerle;

 

1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;

 

2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,

 

3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,

 

4. 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 11/12/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Bu sayfa 280 kez görüntülendi.