Danıştay 4. Daire Başkanlığı 2023/13037 E. , 2023/5596 K.
"İçtihat Metni"
T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2023/13037
Karar No : 2023/5596
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Uşak ili, Ulubey ilçesi, … Köyü hudutları dahilinde bulunan İR:… ve ER-… ruhsat numaralı 92,0 hektarlık II-B grubu mermer-doğal taş maden sahası hakkında Mülga İl Çevre ve Orman Müdürlüğü tarafından verilen … tarih ve … sayılı ÇED Kapsam Dışı kararının, alanın; Eskişehir Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonunun … tarihli, … sayılı kararı ile tescil edilerek, … tarih, … sayılı Bakanlık Oluru ile onaylanan "Ulubey Kanyonu, Pepouza Antik Kenti ve Clandras Köprüsü Doğal Sit- Nitelikli Doğal Koruma Alanı ve Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı" içinde kalması nedeniyle Eskişehir Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonunun … tarihli ve … sayılı kararına (kurum görüşü) istinaden iptal edilmesine ilişkin Uşak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünün … tarih ve E- … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: İdare Mahkemesince; davacı tarafından Uşak ili, Ulubey ilçesi, … Köyü hudutları dahilinde bulunan Ruhsat No: Ar-… ve Erişim No:… numaralı, 92,0 hektarlık alanın 22,5 hektarlık kısmında işletilmesi planlanan II-B grubu mermer-doğal taş ocağı faaliyeti ile ilgili olarak 31.05.2007 tarihli işlemle; yapılacak faaliyetin üretim kapasitesi yönünden (5000 m³/yıl altında) görüş tarihinde yürürlükte bulunan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında yer almadığından ÇED kapsam dışı (muafiyet) kararı verildiği, Maden İşleri Genel Müdürlüğünce davacı şirkete yürürlük tarihi 27.06.2011-27.07.2023 tarihi olan … ruhsat nolu maden işletme ruhsatı ve aynı günlü 12,14 hektar alan için işletme izninin verildiği, söz konusu ruhsat ve işletme izninin 28.09.2032 tarihine kadar temdit edildiği, davalı idare tarafından doğal sit alanlarının yeniden değerlendirilmesi kapsamında başlatılan çalışmalar sonrasında Eskişehir, Afyonkarahisar, Bilecik, Kütahya ve Uşak illerini kapsayan bölgedeki doğal sit alanlarının yeniden belirlendiği, bu kapsamda Uşak ili, Ulubey ilçesi, Ulubey Kanyonu ve Pepouza Antik Kenti ve Clandras Köprüsü doğal sit statüsünün ve sınırlarının yeniden değerlendirilmesine ilişkin Eskişehir Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonunun aldığı … tarih ve … sayılı kararla; "Ulubey Kanyonu, Pepouza Antik Kenti ve Clandras Köprüsü Doğal Sit-Nitelikli Doğal Koruma Alanı ve Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı" olarak tescil edildiği, söz konusu alanın "Doğal Sit-Nitelikli Doğal Koruma Alanı" ve "Doğal Sit-Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı" statülerinin Bakanlık Makamının 28.07.2020 tarihli ve 159891 sayılı Olur'u ile onaylanarak 09.08.2020 tarihli ve 31208 sayılı Resmi Gazetede yayınlandığı, Uşak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı yazısı ile "Ulubey Kanyonu, Pepouza Antik Kenti ve Clandras Köprüsü Doğal Sit-Nitelikli Doğal Koruma Alanı ve Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı" içerisinde kalan davacının işlettiği 200612451 ruhsat numaralı II-B grubu mermer-doğal taş (kayrak taşı) madencilik faaliyet alanının sit sınırları içerisinde olup olmadığına ilişkin kurum görüşünün oluşturulmasının talep edilmesi üzerine Eskişehir Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonunun … tarihli ve … sayılı kararıyla; talep konusu madencilik faaliyetine konu ruhsat alanının tamamının Nitelikli Doğal Koruma Alanı içerisinde kaldığı ve ilgili 113 sayılı İlke Kararı'nın B-Nitelikli Koruma Alanı başlığının 3.paragrafında "Bu alanlarda madencilik faaliyeti yapılamaz, taş toprak, kum alınamaz, toprak, cüruf, çöp sanayi atığı vb. malzeme dökülemez." hükmü bulunduğundan, söz konusu madencilik faaliyetinin yapılamayacağına karar verildiği, bu karar üzerine … tarih ve E- … sayılı dava konusu işlemle; "Mülga İl Çevre ve Orman Müdürlüğü tarafından verilen … tarih ve … sayılı ÇED Kapsam Dışı kararının iptaline" karar verilerek, söz konusu ruhsat alanında faaliyetin sonlandırılması gerektiğine karar verildiği, … tarih ve … sayılı İlke Kararında, Nitelikli Doğal Koruma Alanlarında madencilik faaliyetinin yapılamayacağının kurala bağlandığı, bu ilke kararı doğrultusunda davacının ruhsat sahasında madencilik faaliyetinin yapılamayacağına dair Eskişehir Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonunca verilen 27.10.2022 tarihli ve 690 sayılı kararının iptali istemiyle … İdare Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında açılan davanın reddine karar verildiği, davacıya ait ruhsat sahasının tamamının "Nitelikli Doğal Koruma Alanı" içerisinde kalması ve "Doğal Sit Alanları Koruma ve Kullanma Koşulları"na ilişkin 20 Temmuz 2022 tarih ve 31898 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 01.07.2022 Tarih ve 113 sayılı İlke Kararında, Nitelikli Doğal Koruma Alanlarında madencilik faaliyetinin yapılamayacağının kurala bağlanması nedeniyle işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varıldığı, davacı tarafından her ne kadar kazanılmış haklarının olduğundan bahisle madencilik faaliyetine devam etmeleri gerektiği iddia edilmiş ise de; muhafaza orman alanları, sit alanları, arkeolojik alanlar, milli parklar ve benzeri özel koruma statüsündeki alanların ilgili kanunlarınca koruma altına alınan alanlar olduğu, bu özel sahalarda madencilik faaliyetinde bulunulmak istenilmesi halinde ilgil mevzuat hükümlerinin çizmiş olduğu sınırlar içerisinde, çıkarılacak madenin niteliği de gözetilmek suretiyle kamu yararı ve hizmet gerekleri kapsamında yetkili idarelerin izin verme noktasında takdir yetkisine sahip olduğu; davacının maden işletme ruhsatı bakımından kazanılmış hakkı olmadığı gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Mahkemesince keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmadığı, Maden ve Petrol İşleri Müdürlüğü (MAPEG) Özel Alanlar ve Harita Daire Başkanlığı tarafından davacıya gönderilen yazıda, alanın "Duyarlı Alan" olarak işlendiği, 3213 sayılı Kanunun 7/7. ve Maden Yönetmeliğinin 109/4. maddesi uyarınca madencilik faaliyetine uygun olacağının bildirildiği, davacının ek yatırım yaptığı sahaya ilişkin olarak iki farklı kurum tarafından birbiriyle çatışan işlemler tesis edildiği, mevzuata aykırı olarak davacının madencilik faaliyetinin engellendiği, 113 sayılı İlke Kararındaki kuralın daha önce maden işletme ruhsatı verilmemiş sahaları kapsadığı, dava konusu işlemin, "ÇED Olumlu" ya da "ÇED Gerekli Değildir" kararı şeklindeki nihai karar öncesinde hazırlık işlemi olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin reddine,
2. Temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın anılan İdare Mahkemesine gönderilmesine,
5. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 20/A-2-(i) maddesi uyarınca, kesin olarak, 19/10/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.