Dosyanın incelenmesinden; dava konusu işlemin konusunu oluşturan proje alanının Aydın İli, Kuyucak İlçesi, İğdecik Mahallesi olduğu, davacının ise aynı İlçede, Pamucak Mahallesinde ikamet edip, bu mahallenin muhtarı olarak görev yaptığı ancak bakılan davayı şahsı adına açtığı, davacı tarafından yerleşim yerinin proje alanına yakın olduğunun belirtildiği, ancak proje alanı ile davacının ikameti/taşınmazı arasındaki mesafeye ve projenin etki alanı içerisinde bulunup bulunmadığı hususuna ilişkin açık bir bilginin ise dosyada bulunmadığı, öte yandan davalı yanında müdahilin duruşma talebi olduğu halde Mahkemece duruşma yapılmadan karar verildiği, usule yönelik bu hususların ise İdare Mahkemesince verilen … tarihi, E:…, K:… sayılı kararın temyiz incelemesi sırasında değerlendirilmesi sonucunda Danıştay Altıncı Dairesinin 29/03/2023 tarihli, E:2022/9115, K:2023/3176 sayılı kararında bozma sebebi olarak belirtildiği, bunun üzerine, İdare Mahkemesince, davacının dava açma ehliyeti araştırılmadan ve müdahilin duruşma istemi yerine getirilmeden temyize konu kararın verildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, İdare Mahkemesince, yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri uyarınca Danıştay Altıncı Dairesinin 29/03/2023 tarihli, E:2022/9115, K:2023/3176 sayılı bozma kararının gerekçeleri arasında yer alan davacının dava açma ehliyeti araştırıldıktan ve davalı yanında müdahilin duruşma istemi yerine getirildikten sonra yeniden bir karar verilmesi gerekirken, belirtilen usul noksanlarına aykırı olarak verilen kararda hukuki isabet bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Danıştay 4. Daire Başkanlığı 2023/13371 E. , 2023/5788 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2023/13371
Karar No : 2023/5788
TEMYİZ EDENLER : 1- (DAVALI) … Valiliği (E-Tebligat)
VEKİLİ : Av. …
2- MÜDAHİL (DAVALI YANINDA)
… Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Aydın İli, Kuyucak İlçesi, … Mahalle Muhtarı olan davacı tarafından, "... Min. San. ve Tic. A.Ş.'nin Aydın İli, Kuyucak İlçesi, … Mahallesi Mevkiinde planlanan "… Ruhsat Numaralı Feldispat Ocağı" Projesine ilişkin olarak Aydın Valiliği'nce verilen … tarih ve … sayılı "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir" kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: İdare Mahkemesince verilen kararda; dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Altıncı Dairesinin 29/03/2023 tarih ve E:2022/9115, K:2023/3176 sayılı kararıyla "davacının dava açma ehliyetinin araştırılması, davalı yanında müdahilin duruşma isteminin yerine getirilmesi ve dosyada bulunan bilirkişi raporlarının taraflara tebliğ edilmesi sonrasında yeniden karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle" bozulması üzerine, bozma kararına uyularak, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davalı tarafından, öncelikle usule yönelik olarak davanın süresinde açılmadığı, davacının dava açma ehliyetinin bulunmadığı ileri sürülmektedir. Esasa yönelik olarak ise temyize konu kararın dayanağı olan bilirkişi raporunun hatalı ve eksik düzenlendiği, projenin ÇED Yönetmeliği EK-2 kapsamında bulunduğu, bilirişi raporunda eksik olduğu belirtlen hususlara PTD'de yer verildiği, projenin çevreye olumsuz etkisinin ilgili mevzuat hükümlerinde belirlenen sınır değerlerin altında olduğu, proje sahasında tescil ve ilan edilmiş zeytinlik alan bulunmadığı, bilirkişi incelemesinin ruhsat sahası ve proje sahası ayrımı gözetilmeksizin yapıldığı belirtilerek temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmüştür.
Davalı Yanında Müdahil tarafından; öncelikle usule yönelik olarak, duruşma taleplerinin karşılanmadığı, davacının dava açma ehliyetinin olmadığı, davanın süresinde açılmadığı ileri sürülmüş, esasa yönelik olarak ise projenin çevreye olumsuz etkisinin kabul edilemez seviyede olmadığı, bilirkişi raporunun eksik ve hatalı inceleme üzerine düzenlendiği, bu rapora dayanılarak verilen kararın ise bozulması gerektiği ileri sürülmüştür.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Cevap verilmemiştir.
TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 17. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davalı yanında müdahilin duruşma istemi yerinde görülmeyerek işin, gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Aydın İli, Kuyucak İlçesi, … Mahallesi Mevkiinde ... Min. San. ve Tic. A.Ş. tarafından yapılması planlanan … ruhsat numaralı feldispat ocağı projesi ile ilgili olarak projenin ÇED Yönetmeliği Ek-2'de 49/a maddesi kapsamında olduğu, proje sahibince hazırlanan PTD, idare tarafından kurum görüşleri de alınarak incelenip değerlendirilmiş, sonuçta ÇED Yönetmeliği'nin 17. maddesi gereğince … ruhsat numaralı Feldispat Ocağı Projesi'ne Aydın Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından … tarih ve … sayılı "Çevresel Etki DeğerIendirmesi Gerekli Değildir” kararı verilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT VE HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2/1-(a) maddesinde, idari işlemlerin iptaline ilişkin davaların menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılabileceği, 14/3-(c) maddesinde dava açma ehliyetinin ilk inceleme konularından olduğu, 15/1-(b)maddesinde ise; 14/3-c maddesine aykırılık görülürse başka bir ifadeyle davacının dava açma ehliyetinin bulunmadığı tespit edilirse davanın reddine karar verileceği, aynı Kanunun 49/1. maddesinde ise; "usul hükümlerine uyulmamış olunması"nın bozma sebebi olduğu, diğer taraftan, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 17. maddesinde, Danıştay ile idare ve vergi mahkemelerinde açılan iptal ve yirmibeşbin Türk Lirasını aşan tam yargı davaları ile tarh edilen vergi, resim ve harçlarla benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezaları toplamı yirmibeşbin Türk Lirasını aşan vergi davalarında, taraflardan birinin isteği üzerine duruşma yapılacağı, duruşma talebinin ise dava dilekçesi ile cevap ve savunmalarda yapılabileceği kuralına yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; dava konusu işlemin konusunu oluşturan proje alanının Aydın İli, Kuyucak İlçesi, İğdecik Mahallesi olduğu, davacının ise aynı İlçede, Pamucak Mahallesinde ikamet edip, bu mahallenin muhtarı olarak görev yaptığı ancak bakılan davayı şahsı adına açtığı, davacı tarafından yerleşim yerinin proje alanına yakın olduğunun belirtildiği, ancak proje alanı ile davacının ikameti/taşınmazı arasındaki mesafeye ve projenin etki alanı içerisinde bulunup bulunmadığı hususuna ilişkin açık bir bilginin ise dosyada bulunmadığı, öte yandan davalı yanında müdahilin duruşma talebi olduğu halde Mahkemece duruşma yapılmadan karar verildiği, usule yönelik bu hususların ise İdare Mahkemesince verilen … tarihi, E:…, K:… sayılı kararın temyiz incelemesi sırasında değerlendirilmesi sonucunda Danıştay Altıncı Dairesinin 29/03/2023 tarihli, E:2022/9115, K:2023/3176 sayılı kararında bozma sebebi olarak belirtildiği, bunun üzerine, İdare Mahkemesince, davacının dava açma ehliyeti araştırılmadan ve müdahilin duruşma istemi yerine getirilmeden temyize konu kararın verildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, İdare Mahkemesince, yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri uyarınca Danıştay Altıncı Dairesinin 29/03/2023 tarihli, E:2022/9115, K:2023/3176 sayılı bozma kararının gerekçeleri arasında yer alan davacının dava açma ehliyeti araştırıldıktan ve davalı yanında müdahilin duruşma istemi yerine getirildikten sonra yeniden bir karar verilmesi gerekirken, belirtilen usul noksanlarına aykırı olarak verilen kararda hukuki isabet bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2. Temyize konu ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 20/A-2-(i) maddesi uyarınca, kesin olarak, 26/10/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.