Yapım İşleri Uygulama Yönetmeliğin "Belge için başvuru" başlıklı 45'inci maddesinde,
"(1) İş deneyim belgesi talebinde bulunanlar, yaptıkları işi veya görevi tevsik amacıyla, dilekçelerine aşağıda sayılan belgeleri ekleyerek, belge vermeye yetkili kurum veya kuruluşa başvururlar:
.........................................................
"f) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara doğrudan tek sözleşme ile taahhüt edilmiş işlerin bir bölümünü yapan alt yükleniciler için; yüklenici ile yaptıkları, yapılacak iş karşılığı (Değişik ibare:RG-8/9/2009-27343) bedel içeren sözleşme, yüklenici ile yaptığı sözleşmeye ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri, çalıştırdıkları personelin sosyal güvenlik prim ödemelerini gösteren belgeler" hükmüne yer verilmek suretiyle, söz konusu belgeyi alabilmek için gerekli belgeler sıralanmıştır.
Toplantı No | : 2014/008 |
Gündem No | : 26 |
Karar Tarihi | : 27.01.2014 |
Karar No | : 2014/UY.II-515 |
şikayetçi: |
Ortadoğu Telekomünikasyon Tem. Gıda Yakıt San. Tic. Ltd. şti., M.AKPOLAT CAD. ÇARşI İÇİ MUş |
İhaleyi Yapan Daire:
Adana İl Özel İdaresi (İnşaat Ve Yapı Kontrol Daire Başkanlığı), Atakent Mahallesi Yaşar Doğu Caddesi No: 01 01330 ADANA
Başvuru Tarih ve Sayısı:
06.01.2014 / 489
Başvuruya Konu İhale:
2013/140104 İhale Kayıt Numaralı “Adana İl Milli Eğitim Müdürlüğüne Bağlı 3 Adet Lise” İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
Adana İl Özel İdaresi İnşaat ve Yapı Kontrol Daire Başkanlığıtarafından 05.11.2013tarihinde açık ihale usulüile yapılan "Adana İl Milli Eğitim Müdürlüğüne Bağlı 3 Adet Lise" ihalesine ilişkin olarak Ortadoğu Telekomünikasyon Tem. Gıda Yakıt San. Tic. Ltd. şti.nin 20.12.2013tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 27.12.2013tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 06.01.2014tarih ve 489sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 06.01.2014tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2014/95sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
“
Karar:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,ihaleye teklif veren isteklilerden Yapı Endüstri İnş. San. ve Tic. A.ş.nin ihaleye sunmuş olduğu iş deneyim belgesinin mevzuata uygun olduğu, bu nedenle söz konusu isteklinin teklifinin de değerlendirmeye alınarak aşırı düşük teklif sınır değerin tespit edilmesi gerektiğiiddiasına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
İdari şartname'nin 2'nci maddesinin (a) bendinde işin adının "Adana İl Milli Eğitim Müdürlüğüne Bağlı 3 Adet Lise" olarak düzenlendiği, anılan maddenin (c) bendinde işin miktarının "1-Adana Seyhan Sakarya 24 Derslikli Lise İnşaatı Yapım İşi
2-Adana Yüreğir 24 Derslikli Mobil Aş. Ticaret Meslek Lisesi İnşaatı Yapım İşi
3-Adana Çukurova 24 Derslikli şambayadı Anadolu Lisesi İnşaatı Yapım İşi" şeklinde belirtildiği görülmüştür.
Anılan şartname'nin "İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri" başlıklı 7'inci maddesinde "7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:
7.5.1. İsteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,
b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80′i oranında denetlenen ya da yönetilen,
c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80′ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,
ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80′ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde; toplam sözleşme bedelinin en az % 80′i oranında denetlenen ya da yönetilen,
d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80′inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,
işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 50′inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.
.........
7.6. Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler:
11.06.2011 tarih ve 27961 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren "Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği'nde yer alan (B) Üst Yapı (Bina ) İşlerinden B/III Grubundaki yapım işleri benzer işlere denk sayılacaktır." düzenlemesi yer almaktadır.
Anılan şartname'nin 19'uncu maddesinde isteklilerin tekliflerini, anahtar teslimi götürü bedel üzerinden vereceklerinin düzenlendiği ve 20'nci maddesinde "ihaleye kısmi teklif verilebilir" düzenlemesinin bulunduğu anlaşılmıştır. Söz konusu şartname'nin 46.1'inci maddesinde başvuruya konu ihalede uygulanacak sınır değer katsayısının (N)=1 olduğu belirtilmiştir.
Yapılan incelemede, ihalenin 1'inci kısmı olan Adana Seyhan Sakarya 24 Derslikli Lise İnşaatı yapım işine 9 isteklinin teklif verdiği, anılan isteklilerden Yapı Endüstri İnş. Harf. Turz. Petrol Ürün. Nak. San. ve Tic. A.ş.nin sunduğu iş deneyim belgesinin Kamu İhale Genel Tebliği'nin 41.7'nci maddesinde ayrıca Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 43'üncü, 44'üncü ve 45'inci maddesinde hükme bağlandığı şekilde tek bir sözleşmeye dayalı bedel içermediği, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin ekinde yer alan standart forma uygun şekilde sözleşme tarihinin ve toplam sözleşme bedelinin belge üzerinde yer almadığı ve belgenin anılan standart forma uygun düzenlenmediği gerekçesiyle Yapı Endüstri İnş. Harf. Turz. Petrol Ürün. Nak. San. ve Tic. A.ş.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, idarece geçerli teklif olarak belirlenen 8 isteklinin teklif bedelleri esas alınarak aşırı düşük teklif sınır değerin 2.724.738,46 TL olarak tespit edildiği, bu değerin altında teklif veren Hasan Akan Tur. Mad. İnş. Taş. San. ve Tic. A.ş.den açıklama talep edildiği, idarece yapılan değerlendirme sonucunda aşırı düşük teklif açıklamasının uygun görülmediği ve ihalenin Yekber İnş. Taah. Nak. İş Mak. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. şti.nin üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kanun'un 10'uncu maddesinin (b) bendinin 2 nolu alt bendinde, istekli tarafından kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak düzenlenen belgeler, mesleki ve teknik yeterliğin belirlenmesi için sunulacak belgeler arasında sayılmıştır.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin "İş deneyim belgeleri" başlıklı 39'uncu maddesinin birinci fıkrasında "Aday veya isteklilerden, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt ettikleri, ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimlerini tevsik etmeleri için iş deneyim belgesi istenilmesi zorunludur." hükmü,
"İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar" başlıklı 43'üncü maddesinde"İş deneyim belgeleri; yapılan iş karşılığı bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak, Kanun kapsamındaki idareler ile Kanun kapsamı dışındaki diğer kamu kurum ve kuruluşlarına (kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve vakıf yükseköğretim kurumları hariç) gerçekleştirilen işler için, iş sahibi tarafından düzenlenir ve sözleşmeyi yapan yetkili makam tarafından onaylanır.
Gerçek kişilere veya yukarıda belirtilenler dışındaki tüzel kişilere gerçekleştirilen işler için, belediye sınırları veya mücavir alan içinde ilgili belediye tarafından, belediye sınırları veya mücavir alan dışında ilgili bayındırlık ve iskan il müdürlüğü tarafından, ilgili mevzuatı uyarınca yapı denetimi veya kabulü bunların dışındaki kuruluşlar tarafından yapılan işlerde ise bu mevzuat uyarınca yetkilendirilmiş kurumlar tarafından düzenlenir. Belediyenin ilgili birimi tarafından düzenlenen iş deneyim belgeleri belediye başkanı veya yetkili birim amiri tarafından, bayındırlık ve iskan il müdürlüğünce düzenlenenler ise, valilik tarafından onaylanır." hükmü,
"İş deneyim belgelerinin verilmesi" başlıklı 47'nci maddesinde "İş deneyim belgeleri, ilgilinin iş ve/veya mesleki tecrübesini tevsik amacıyla; yüklenicilere, yükleniciye karşı bir sözleşme ile taahhüt ettiği iş bölümünü bitiren alt yüklenicilere, mimar veya mühendis olmak şartıyla denetleme veya yönetme görevlerinde bulunanlara, talepleri halinde, aşağıdaki hükümlere göre talep tarihini izleyen 30 gün içinde belge düzenlemeye yetkili mercilerce düzenlenir ve verilir. Düzenleme koşullarını taşımayan taleplerde, aynı süre içinde başvuru sahibine bu husus gerekçeleriyle yazılı olarak bildirilir.
Yüklenicilere;
a) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara tek sözleşme ile taahhüt ettikleri işler için, geçici kabulün yapılmış olması durumunda "iş bitirme belgesi", işin ilk sözleşme bedelinin tamamlanması ve gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80'ine ulaşarak kusursuz olarak gerçekleştirilmesi durumunda "iş durum belgesi", sözleşmeyi yapan yetkili makam tarafından,
b) Yurtiçinde özel sektöre, yapılacak iş karşılığı bedel içeren bir sözleşme ile taahhüt ettikleri işler için, işi bitirmeleri durumunda "iş bitirme belgesi", işin ilk sözleşme bedelinin tamamlanması ve gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80'ine ulaşarak kusursuz olarak gerçekleştirilmesi durumunda "iş durum belgesi", belge düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından,
düzenlenir ve verilir." hükmü yer almaktadır.
Yapı Endüstri İnş. Harf. Turz. Petrol Ürün. Nak. San. ve Tic. A.ş. tarafından sunulan iş deneyim belgesinin incelenmesi neticesinde, iş deneyim belgesinin (yüklenici-iş bitirme) standart formu esas alınarak 28.05.2013 tarihinde Çukurova İlçe Belediye Başkanlığı tarafından düzenlendiği, iş sahibinin; Yapı Endüstri İnş. Harf. Turz. Petrol Ürün. Nak. San. ve Tic. A.ş., işin adının; apartman binası inşaatı, YİBF numarasının; 237048 ve inşaat alanının; 4428 m ², işin yapıldığı yerin mahalle pafta ada parsel olarak; Kanalüstü 21 K II-6445-1, uygulanan yapı tekniğinin; iskelet (karkas) betonarme çerçeveli sistem, yüklenicinin ticaret unvanının; Yapı Endüstri İnş. Harf. Turz. Petrol Ürün. Nak. San. ve Tic. A.ş., yapı ruhsat başlama tarihi ve no'sunun; 14.05.2007-14/4, yapı inşaat maliyetinin; 4428*482=2.134.296 TL, inşaat bitim tarihinin; 08.12.2009, gerçekleştirilen iş tutarının; 1.909.413 TL, belge tutarının; 1.909.413 TL olduğu görülmüştür. Söz konusu iş deneyim belgesinin apartman bina inşaatına ilişkin olduğu, anılan firmanın hem iş sahibi, hem de yüklenici olarak belirtildiği, anılan belgenin, yapı sahibi ile inşat müteahhidinin aynı olması nedeniyle Belediye Başkanlığına sunulan fatura örnekleri üzerinden düzenlendiği anlaşılmıştır.
Somut olayda, şirketin kendi kendisiyle sözleşme yapmasının, kendisine karşı bir taahhütte bulunmasının ve bunun karşılığında yine kendisine karşı bir borç altına girmesinin mümkün olmadığı anlaşılmaktadır. Kamu ihale mevzuatında yer alan hükümler doğrultusunda iş deneyim belgelerinin bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak taahhüt edilen işler için ilgilinin iş ve/veya mesleki tecrübesini tevsik etmek amacıyla düzenlendiği açıktır. Söz konusu mevzuat uyarınca, iş deneyimini tevsik amacıyla düzenlenen belgelerin sözleşmeye dayalı olması kaydıyla düzenlenebilmesi şartı, işin taahhüt edildiği şekilde, taahhüt edilen zamanda ve işin başında taahhüt edilen fiyatlara uygun olarak tamamlanıp tamamlanmadığının kontrolünün yapılabilmesine olanak sağlamak amacıyla bulunmaktadır. Bu itibarla, bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleşmeyen işlerin Kamu İhale Kanunu çerçevesinde "iş deneyimi" olarak değerlendirilmesine imkân bulunmamaktadır.
Bu nedenle, Yapı Endüstri İnş. Harf. Turz. Petrol Ürün. Nak. San. ve Tic. A.ş. tarafından sunulan iş deneyim belgesinin, bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak taahhüt edilen bir işe ilişkin olmadığı anlaşıldığından, söz konusu isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasında mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin "Daha önce alınmış iş deneyim belgeleri" başlıklı geçici 2'nci maddesinde "5/3/2011 tarihinden önce alınmış olan iş deneyim belgeleri, bu Yönetmelikte öngörülen diğer şartları sağlamaları halinde, bu Yönetmelik kapsamında yapılan ihalelerde iş deneyimini gösterir belge olarak kullanılabilir.
.........
1/1/2003 ile 5/3/2009 tarihleri arasında alınan belgelerin yenilenmesinin belge sahibi tarafından talep edilmesi halinde; bu belgelerin aslının teslim edilmesini müteakip belgeyi daha önce düzenleyen merci tarafından, belgenin yenilendiği tarihteki kriterler göz önüne alınarak, bu Yönetmelikte belirtilen esas ve usullere göre yeni belge düzenlenir ve düzenlenen yeni belgeye, daha önce düzenlene belgenin tarih ve sayısı yazılarak, eski belgenin yerine verildiğine dair şerh düşülür." hükmü bulunmaktadır.
Yapılan incelemede, Kopmaz İnş. Tur. Taah. Yapı Malz. Tic. San. Ltd. şti. tarafından 27.06.2003 tarihinde düzenlenen Manavgat Otogarı İkmal İnşaatı yapım işine ait alt yüklenici iş bitirme belgesinin sunulduğu anlaşılmıştır. Anılan iş deneyim belgesi üzerinde, işveren kısmında S.T.B Yapı Tic. Ltd. şti.nin adının yer aldığı, idare ile yüklenici arasında yapılan sözleşmenin tarihinin 09.09.1998 olarak düzenlendiği ancak yüklenici ile alt yüklenici arasında imzalanan sözleşmenin tarihinin belirtilmediği görülmüştür.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin "Belge düzenleme koşulları" başlıklı 44'üncü maddesinde "İş deneyim belgeleri; yapılan iş karşılığı bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak taahhüt edilen;
.........
c) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara taahhütte bulunan yükleniciye karşı bedel içeren bir sözleşme ile taahhüt edilen iş bölümünün tamamen bitirilmesi ve söz konusu iş kısmının idare tarafından kısmi kabulünün yapılması veya asıl sözleşmeye ilişkin işin geçici kabulünün yapılması şartıyla "alt yüklenici iş bitirme belgesi"," hükmü,
Anılan Yönetmeliğin "Belge için başvuru" başlıklı 45'inci maddesinde "f) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara doğrudan tek sözleşme ile taahhüt edilmiş işlerin bir bölümünü yapan alt yükleniciler için; yüklenici ile yaptıkları, yapılacak iş karşılığı (Değişik ibare:RG-8/9/2009-27343) bedel içeren sözleşme, yüklenici ile yaptığı sözleşmeye ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri, çalıştırdıkları personelin sosyal güvenlik prim ödemelerini gösteren belgeler" hükmü yer almaktadır.
Anılan mevzuat hükmüne göre alt yüklenici iş bitirme belgesi bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak geçekleştirilmesi ve yükleniciye karşı taahhüt edilen iş bölümünün tamamen bitirilmesi ve söz konusu iş kısmının idare tarafından kısmı kabulünün yapılması veya asıl sözleşmeye ilişkin işin geçici kabulünün yapılması şartıyla düzenlenir.
Açıklanan gerekçeyle, söz konusu iş deneyim belgesi, işin alt yüklenicisi olan Kopmaz İnş. Tur. Taah. Yapı Malz. Tic. San. Ltd. şti. ile yüklenici olan S.T.B Yapı Tic. Ltd. şti. arasında bedel içeren bir sözleşme bulunması durumunda geçerli bir iş deneyim belgesi olarak değerlendirilebilir. Ayrıca, alt yükleniciler için iş deneyim tutarının tespitinde Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 46'ncı maddesi uyarınca diğer belgelerin de bu tutarı doğrulaması şartıyla, alt yüklenici tarafından gerçekleştirilen işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarını geçmemek üzere, alt yüklenici ile yüklenici arasındaki sözleşmede yer alan yazılı bedelin esas alınması gerekmektedir.
Yapılan incelemede, Kopmaz İnş. Tur. Taah. Yapı Malz. Tic. San. Ltd. şti. tarafından sunulan iş deneyim belgesinde alt yüklenici ile imzalanan sözleşme tarihinin ve sözleşme bedelinin belirtilmediği anlaşılmıştır. Bu itibarla, Kopmaz İnş. Tur. Taah. Yapı Malz. Tic. San. Ltd. şti. tarafından sunulan iş deneyim belgesinin sözleşme karşılığı gerçekleşen bir işe ilişkin olup olmadığı hususunun idare tarafından Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 50'nci maddesinde yer alan hüküm uyarınca araştırılması gerekmektedir.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Kopmaz İnş. Tur. Taah. Yapı Malz. Tic. San. Ltd. şti. tarafından sunulan iş deneyim belgesine ilişkin olarak yukarıda yer verilen açıklamalar doğrultusunda idarece araştırma yapılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun’un 65′inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54′üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.