İşçinin iradesi sakatlanarak (yeniden işe alınacağı vaadi ile) ihtiyari arabuluculuk yapılmasının hukuki olmadığı hk.

Karar

 

9. Hukuk Dairesi         2023/18035 E.  ,  2023/16423 K.

 

 

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi

 

Taraflar arasındaki ihtiyari arabuluculuk anlaşma tutanağının iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.

 

Kararın davalı ve ... vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.

 

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... Kurumsal Hizmetler San. ve Tic. Ltd. Şti. (... Kurumsal Şirketi) vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

 

I. DAVA

 

Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin Ekim 2015 tarihinde ... Büyükşehir Belediyesi Destek Hizmetleri Dairesine bağlı şoför olarak çalışmaya başladığını, son olarak davalı ... Kurumsal Şirketinin işçisi olarak çalışmasına devam ederken ... sözleşmesinin aynı işyerinde çalışan 30 kişi ile birlikte toplu olarak sonlandırıldığını, 27.05.2020 tarihinde dava dışı ... AŞ tarafından davacının işe alınacağından bahisle Büyükşehir Belediyesi konferans salonunda davacı ve işten çıkarılan diğer işçilerin toplanarak “iki gün içinde evraklarınızı hazırlayarak teslim edin, Şirketle de ilişkinizi kesin ki buraya gelin ve 01...2020'de başlayın acil olarak ... AŞ'ye geçişiniz yapılacaktır, bu işi kimseye söylemeyin” denildiğini, ... AŞ insan kaynakları müdürünün müvekkilinden “... Kurumsaldan bir alacağım kalmamıştır” şeklinde imzalı yazı aldığını, 01...2020 itibarıyla işbaşı yapacağını düşünen davacının bir anda işten çıkarıldığını, akabinde ... AŞ tarafından aranarak “elimize liste geldi ve listede isminiz yok işe alınmadınız” denildiğini, davacının 01...2020 tarihinde işyerine gittiğinde 93 kişinin davacının yerine işe alındığını gördüğünü, bu sayının sonrasında 102 olduğunu, davalı Şirket tarafından sürecin ihtiyari arabuluculuğa konu edildiğini ve arabulucu tarafından tarafların tebligat gönderilmeksizin toplantıya çağrıldığını, davacıya arabulucu ofisine gittiğinde gerek davalı ... gerekse ... tarafından “hemen işlemleri hızlandırın sizi işe alacağız” denildiğini, davacıların bu şekilde evrakları imzalamak durumunda kaldığını, davacıya bunca yıllık emeği karşılığı olarak çok düşük bir ödeme yapıldığını, gabin ve müzayâka hâlleri ve arabuluculuk mevzuatı gereğince tutanağın geçersiz olduğunu, müvekkilinin doğrudan doğruya Büyükşehir Belediyesi nezdinde işe başlatılması gerektiğini, ihtiyari arabuluculuk anlaşma tutanağının ve sözleşmelerin geçersizliğine, ... sözleşmesinin feshinin geçersizliğinin tespiti ile davacının ... bünyesinde aynı görev tanımı ve ünvanla işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.

 

II. CEVAP

 

Davalı ... Kurumsal Şirketi vekili cevap dilekçesinde ise; ... sözleşmesinin işin sona ermesi nedeniyle feshedildiğini, Belediye ile imzalanan hizmet alım sözleşmesinin sona erme tarihinin de fesih tarihi ile aynı olduğunu, fesih sonrası davacı ile arabuluculuk sürecine girildiğini ve sürecin anlaşma ile sonuçlandığını, anlaşma tutanağında belirlenen meblağın davacıya ödendiğini, gabin ve müzayaka iddialarının gerçek dışı olduğunu, davacının arabuluculuk anlaşma tutanağını “okudum anladım” şerhi ile imzaladığını, ayrıca işbu dava öncesinde işe iade talebiyle başvurulan arabuluculuk görüşmesi sonucunda da davacının işe iade talebinin kabul edildiğini, bu nedenle davanın müvekkili Şirkete yöneltilmesinde hukuki yarar bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.

 

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

 

1. İlk Derece Mahkemesinin 30.09.2021 tarihli kararı ile; ihtiyari arabuluculuk görüşmesini yapan arabulucuya yazılan müzekkereye verilen cevapta, ihtiyari arabulucululuk faaliyeti olarak 29.11.2019-19...2020 tarihleri arasında bir tarafı ... Kurumsal Şirketi olan 44 adet son tutanak düzenlendiği, davalı işverenin işçilik alacakları kapsamında ibra etkisi kazandırmak için ihtiyari arabulucu süreci başlattığı, işçilerin işveren tarafından toplu olarak arabulucuya yönlendirildiği, henüz davacının çıkışı yapılmadan ihtiyari arabuluculuk görüşmelerinin başladığı, taraflar arasında ikale sonucu doğuracak şekilde ... sözleşmesinin sonlandırıldığının kabulünün mümkün olmadığı, davacı işçinin iradesi sakatlanarak, ihtiyari arabuluculuk tutanağı imzalandığının kabulü ile arabuluculuk tutanağının geçersizliğinin tespitine ve ... sözleşmesinin davalı işveren tarafından geçerli bir neden olmadan sonlandırıldığı gerekçesiyle işe iade davasının kabülüne karar verilmiştir.

 

2. Bölge Adliye Mahkemesinin 02...2022 tarihli kararıyla; işe iade davası ayrı bir dava olup işçilik alacakları hususunda düzenlenen 03...2020 tarihli ihtiyari arabuluculuk tutanağının geçerliliği hususunun bu dava içerisinde görülmesi mümkün olmadığından İlk Derece Mahkemesince dosya üzerinden tefrik kararı verilerek her iki dava konusunun ayrı ayrı sonuçlandırılması gerektiği gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararı ortadan kaldırılarak dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.

 

3. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı doğrultusunda yargılamaya devam edilerek, işe iadeye ilişkin davanın tefriki ile ayrı esasa kaydına karar verildiği, ihtiyari arabuluculuk tutanağının geçerli olup olmadığı konusunda yapılan değerlendirmede; işten ayrılış bildirgesi ile davacının 31.05.2020 tarihinde işten ayrılış kodu (18) gösterilmek sureti ile çıkışı verildiği, davalı Şirketin cevap dilekçesinde işin sona erme tarihinin 31.05.2020 olduğunu açıkladığı, davalı Şirket ile davacı arasında ilk toplantısı henüz davacının SGK'dan çıkışı verilmeden önce 27.05.2020 tarihinde, ikincisi 03...2020 tarihinde yapılan ihtiyari arabuluculuk görüşmesi sonrasında tazminat ve işçilik alacakları hususunda anlaşma yapıldığı, dinlenen davacı tanıklarının beyanlarına göre; davacı durumunda olan işçiler ile toplantı yapıldığı, Belediyede işe başlatılacaklarına ilişkin söz verildiği, bu kapsamda işçilerin belgelere imza atmaya razı oldukları ve işçilerin toplu olarak davalı Şirket araçları ile arabulucuya götürüldüğü, ihtiyari arabuluculuk görüşmesini yapan arabulucuya yazılan müzekkereye verilen cevapta, ihtiyari arabulucululuk faaliyeti olarak 29.11.2019-19...2020 tarihleri arasında bir tarafı davalı Şirket olan 44 adet son tutanak düzenlendiğinin bildirildiği, tüm dosya kapsamından davalı işverenin işçilik alacakları kapsamında ibra sağlamak için ihtiyari arabulucu süreci başlattığı, işçilerin işveren tarafından toplu olarak arabulucuya yönlendirildiği, henüz davacının çıkışı yapılmadan ihtiyari arabuluculuk görüşmelerinin başladığı, taraflar arasında ikale sonucu doğuracak şekilde ... sözleşmesinin sonlandırıldığının kabulünün mümkün olmadığı, davacı işçinin iradesi sakatlanarak ihtiyari arabuluculuk tutanağı imzalandığı gerekçesiyle davanın kabulü ile ihtiyari arabuluculuk tutanağının geçersizliğinin tespitine karar verilmiştir.

 

IV. İSTİNAF

 

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar

 

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Şirket ile ... vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.

 

B. İstinaf Sebepleri

 

1. Davalı Şirket vekili; ... sözleşmesinin feshinin geçerli nedene dayandığını, 27.05.2020 tarihli ihtiyari arabuluculuk son tutanağı gereğince anlaşma sağlandığını ve buna bağlı olarak davacıya ödeme yapıldığını, arabuluculuk tutanağının aksinin yazılı belge ile ispatlanabileceğini, tanık beyanlarına değer verilemeyeceğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılarak davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.

 

2. ... vekili; ihtiyari arabuluculuk görüşmesinde müvekkili Belediyenin bulunmadığını, kendilerine husumet yöneltilemeyeceğini, müvekkili Belediye ile diğer davalı arasında taşıt kiralanmasına ilişkin sözleşme düzenlendiğini, ihale kapsamında şoförlere ilişkin hüküm bulunmadığını, 2020/73195 sayılı ihtiyari arabuluculuk tutanağının usul ve kanuna uygun olduğunu, tutanakta davacı asılın imzasının bulunduğunu, kararda gerekçe bulunmadığını, davacı asılın irade fesadına ilişkin her hangi bir inceleme yapılmadığını belirterek istinaf yoluna başvurmuştur.

 

C. Gerekçe ve Sonuç

 

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı işverenin işçilik alacakları kapsamında ibra etkisi kazandırmak için ihtiyari arabuluculuk sürecini başlattığı, işçilerin işveren tarafından toplu olarak arabulucuya yönlendirildiği, henüz davacının ... sözleşmesi sonlandırılmadan ihtiyari arabuluculuk görüşmelerinin başladığı, toplantıda işçi vekilinin bulunmadığı, davacı işçinin iradesinin sakatlanarak ihtiyari arabuluculuk tutanağı imzalatıldığı, bu nedenle tutanağın geçerli olmadığına ilişkin İlk Derece Mahkemesi tespit ve kararında bir hatanın bulunmadığı anlaşılmakla; bu yönlere ilişkin olarak davalı tarafın istinaf talebinin yerinde görülmediği, her ne kadar karar başlığında ... davalı olarak yer almış ise de, eldeki davanın konusunun ihtiyari arabuluculuk tutanağının geçersizliğinin tespitine ilişkin olduğu, öncesinde davanın işe iade talebiyle birlikte ... Büyükşehir Belediye Başkanlığına da yöneltilerek açıldığı, ancak tefrik edilen davanın konusu olan arabuluculuk tutanağında ... Büyükşehir Belediye Başkanlığının isim ve imzasının bulunmadığı ve görüşmelere katılmadığı, dolayısıyla tefrik edilen eldeki dava yönünden gerekçeli karar başlığında isminin yer almasının hatalı olduğu, tefrik sırasında sehven yapılan hatanın düzeltilmesi yönündeki ... Büyükşehir Belediye Başkanlığının istinaf başvurusunun yerinde olduğu, İlk Derece Mahkemesinin karar başlığında sehven davalı olarak belirtilen ... Büyükşehir Belediye Başkanlığının karar başlığından ismi çıkarılarak 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin 1 inci fıkrasının (b) bendinin (2) nci alt bendi gereğince İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.

 

V. TEMYİZ

 

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

 

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Şirket vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

 

B. Temyiz Sebepleri

 

Davalı Şirket vekili; davacının feshi 27.05.2020 tarihinde öğrendiğini, arabuluculuk başvurusunu ....07.2020 tarihinde yaptığını, 21.07.2020 tarihinde son tutanağın düzenlendiğini, işe iade için arabuluculuk başvurusunu 1 aylık süre içinde yapmadığını, ... sözleşmesinin geçerli nedenle feshedildiğini, 27.05.2020 tarihli ihtiyari arabuluculuk son tutanağı gereğince anlaşma sağlandığını ve buna bağlı olarak davacıya ödeme yapıldığını, arabuluculuk tutanağının aksinin yazılı belge ile ispatlanabileceğini, tanık beyanlarına değer verilemeyeceğini belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.

 

C. Gerekçe

 

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

 

Uyuşmazlık, ihtiyari arabuluculuk anlaşma tutanağının iptaline ilişkindir.

 

2. İlgili Hukuk

 

1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.

 

2. 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu'nun (6325 sayılı Kanun) "Amaç ve kapsam" kenar başlıklı 1 inci maddesinin ikinci fıkrasının ilgili bölümü şöyledir:

 

"Bu Kanun, yabancılık unsuru taşıyanlar da dâhil olmak üzere ancak tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri ... veya işlemlerden doğan özel hukuk uyuşmazlıklarının çözümlenmesinde uygulanır ..."

 

3. 6325 sayılı Kanun'un "Tanımlar" kenar başlıklı 2 nci maddesinin ilgili bölümü şöyledir:

 

"...

 

(b) Arabuluculuk: Sistematik teknikler uygulayarak, görüşmek ve müzakerelerde bulunmak amacıyla tarafları bir araya getiren, onların birbirlerini anlamalarını ve bu suretle çözümlerini kendilerinin üretmesini sağlamak için aralarında iletişim sürecinin kurulmasını gerçekleştiren, tarafların ... üretemediklerinin ortaya çıkması hâlinde ... önerisi de getirebilen, uzmanlık eğitimi almış olan tarafsız ve bağımsız bir üçüncü kişinin katılımıyla ve ihtiyarî olarak yürütülen uyuşmazlık ... yöntemini,

 

...ifade eder"

 

4. 6325 sayılı Kanun'un 18 inci maddesi, 6098 sayılı ... Borçlar Kanunu'nun 28 inci maddesi ile 30 ila 39 uncu maddeleri.

 

3. Değerlendirme

 

1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

 

2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı Şirket vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

 

VI. KARAR

 

Açıklanan sebeple;

 

Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

 

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

 

01.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Bu sayfa 72 kez görüntülendi.