Kişiye ait müstakil trafodan 3. kişilere izinsiz elektrik verilmesine itiraza dayalı davada, mahkemece hangi hususlar üzerinden inceleme yapılarak karar verileceği hkç

Karar

 

3. Hukuk Dairesi         2017/428 E.  ,  2018/12008 K.

 

MAHKEMESİ:ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

 

Taraflar arasındaki muarazanın giderilmesi ve alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

 

 

Y A R G I T A Y K A R A R I

 

 

Davacı; ... Hidro Elektrik Birliği Başkanlığı ile arasında imzalanan 04/01/1988 tarihli protokol ile elektrik abonesi yapıldığını, alçak ve yüksek gerilim hatlarını çekip direk diktiğini, 250 kw gücünde trafo kurdurarak geçici kabulünü yaptırdığını, bu hatla ... köyünde bulunan arazilerine kadar hat çekip sulama yaptığını, daha sonra ... ile 19/02/2001 tarihli abone ayırım tesisi ve elektrik satımına ilişkin yeni bir sözleşme aktedildiğini, bu sözleşmenin imzalanmasından sonra davalının izin almadan kendisine ait enerji nakil hattından çevrede bulunan bir çok kişiye elektrik bağlantısı yaptığını, sözleşmede Tedaş'ı n müşterinin hizmetlerini aksatmamak kaydıyla mülkiyeti müşteriye ait branşman hattından başka müşterilere elektrik verebileceğini ancak bu durumda ... tarafından hesaplanacak katılım payının yeni müşteri tarafından tesisin sahibine ödeneceği hususunun düzenlendiğini, davalının hiçbir ödeme yapmadığı gibi, tek başına külfete katlanmasına rağmen elektrik tüketimi sebebiyle yapılan tahakkuklarda kendisine hiçbir imtiyaz tanımadığını, davalıya bu hususlarda talep gibi işlem yapılması amacıyla gönderilen 07.12.2009 tarihli ihtara karşı davalının red cevabını verdiğini ileri sürerek, kendisine ait enerji dağıtım hattı ve tesisinin rayiç değerinin tespiti ile kuruma olan borcundan şimdilik 10.000,00 TL'nin mahsubuna, ... köyü ile ... köyü arasında yapılan yüksek gerilim enerji nakil hattının mülkiyetinin davalıya devrine, hattın her türlü bakım, onarım ve yenileme giderinin davalıya ait olduğunun tespitine, bugüne kadar kendisi tarafından yapılan masrafların 4.000,00 TL'sinin davalıdan tahsiline, davacının elektrik tüketimi sebebiyle tahakkuk eden faturalarının Elektrik Piyasası Kanunu ve ilgili yönetmeliklere göre yeniden hesaplanmasına, faturalardaki trafo kaybının kaldırılmasına, haksız ödenen trafo kaybının hesaplanarak işlemiş faiziyle iadesine, haksız tahsil edilen 4.000,00 TL'nin işlemiş faiziyle iadesine veya borçtan mahsubuna, kendisi tarafından yapılan dağıtım hattından bağlantı yapılan yeni aboneler sebebiyle kendisine ödenmesi gereken katılım payının hesaplanarak işlemiş faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, bu sebeple tahakkuk eden 4.000,00 TL'nin faiziyle birlikte iadesine, halen uygulanmakta olan tarifenin yararına düzeltilmesine karar verilmesini istemiştir. Davalı; yargı yolu ve husumet itirazında bulunarak, davacının 1988 tarihinde abone olduğunu, o tarihte yürürlükte olan mevzuat hükümleri gereğince tesisin davacı tarafından yapıldığını, imzalanan protokol ve sözleşmede davacıdan izin almadan üçüncü kişilere elektrik verebileceği hükmüne yer verildiğini, sonradan yürürlüğe giren mevzuat hükümlerinin uygulanamayacağını, yeni bir yatırımın sözkonusu olmadığını, davacının kurduğu tesisten sadece kendisinin faydalandığını, faturalandırmada hukuka aykırılık olmadığını, elektrik piyasası mevzuatında özel trafolu aboneliklerin tümünün devralınacağına yönelik bir hüküm bulunmadığını, davacının usulüne uygun bir şekilde devir talep etmediğini savunarak, davanın reddini dilemiştir.

 

 

Mahkemece; davacının talebi üzerine davalı şirketçe mevcut ... Enerji Nakil Hattı'nın 32 direklik ...Çiftliği Enerji Nakil Hattı üzerindeki...'a ait branşman direğinden bağlantı yapılmak suretiyle enerji izni verildiği, davacıya ait branşman hattının 04/06/1990 tarihinde yapıldığı, davacının 12/06/1990 tarihinde güvence bedeli ödeyerek ve sözleşme aktederek aboneliğini tesis ettirdiği, onaylı proje ve geçici kabul tutanağına göre, hattın trafoya kadar 3 direkli ve uzunluğunun 215 metre olduğu, 215 metre uzunluğundaki O. G Hattının davalı ... şirketince kullanıldığına ve bu hattan başkalarına enerji verildiğine dair bir belge ve bulgu bulunmadığı, davacının trafonun AG kısmından ölçüm yapılmış olmasına bağlı olarak yönetmelik hükümlerine göre trafo kaybı ile ilgili bedeli ödemekle yükümlü olduğu, diğer yandan davacının Perakende Satış Tarifesi Usul ve Esasları Hükümlerine göre, istediği zaman davalı şirkete başvuruda bulunup puan tarifesine geçme hususunda müracaatta bulunabileceği, ancak davacının böyle bir müracaatının olmadığı, ... tarafından tesis edilip davacıya yapılan devir işlemine göre 5.736,46 metre uzunluğunda olduğu iddia edilen ...Köyü- ... Köyü arasındaki hat bakımından ise; devre konu müstakil trafolu enerji nakil hattının Ocak 1980 tarihinde tesis edildiği, davacının kendi tesisini bu hattı kullanarak yaptırdığı ve herhangi bir iştirak bedeli ödemediği, bu bağlamda davacının bedel ödeyerek ortak olmadığı tesisin 20. direğine kadar olan kısmıyla ilgili bedel talep etmesinin hukuken yerinde olmadığı, diğer yandan kendi hattından başka bir bağlantı yapılmadığından bu hatla da ilgili bir bedel talep edemeyeceği, davacının dayanağı 1980 tarihli protokolün imzalandığı dönemde bölgede yetkili olan ... Hidro Elektrik Sulama Birliği ile davacı arasında aktedilen protokolün 10. maddesi ile tasarrufun birliğe bırakılmış olması, söz konusu birliğin bölgede aynı şekilde sulama için enerji talep eden tüm başvuru sahipleri ile aynı protokolü imzalamış ve verilen izin nedeniyle herhangi bir bedel almadığı gibi bir bedel de ödememiş olması karşısında protokolün üzerinden 30 yıllık süre geçtikten sonra davacının söz konusu hatla ilgili bedel talep etmesinin mümkün olmadığı gerekçeleri ile davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.

 

 

Dava; davacıya ait enerji nakil hattının devri ve elektrik hattının izinsiz kullanılmasına ilişkin muarazanın giderilmesi ile buna bağlı olarak, enerji nakil hattı rayiç değerinin borcundan mahsubu, hattın her türlü bakım, onarım ve yenileme giderinin davalıya ait olduğunun tespiti, bugüne kadar kendisi tarafından yapılan masrafların tahsili, davacı tarafından yapılan hattan bağlantı yapılan yeni aboneler nedeniyle alınması gereken katılım bedelinin hesaplanarak tahsili ve trafo kaybı bedelinin iadesi ile tarifenin düzeltilmesi istemlerine ilişkindir.

 

 

 

1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere göre davacının 04/06/1990 tarihinde yaptırdığı ve 12/06/1990 tarihinde güvence bedeli ödeyerek ve sözleşme aktederek aboneliğini tesis ettirdiği, 3 direkli 215 metre uzunluğundaki enerji nakil hattına yönelik temyiz itirazları ile, davacının elektrik satışına ilişkin fiyatlandırmada kendisine uygulanan tarifeye yönelik temyiz itirazları yerinde değildir.

 

 

2- Davacının 16.07.2010 tarihli noter satış sözleşmesi ile devraldığı orta gerilim enerji nakil hattının başka müşterilere kullandırılması nedeniyle istenen katılım bedeli ve hattın/ tesislerin davalıya devri talebine ve bu çerçevede hat/ tesislerin devir bedelinin tespiti ile şimdilik 10.000,00 TL bedelin borcundan mahsubuna yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;Davada; öncelikle branşman enerji nakil hattı /tesislerin başka abonelere kullandırılıp kullandırılmadığı üzerinde durularak kullandırılmış ise, mevzuat hükümleri çerçevesinde, davacıya katılım bedeli ödenmesi gerekip gerekmediği ve ödenmesi gerekir ise miktarının ne kadar olacağı, hattın davalı tarafından devralınması gerekip gerekmediğinin değerlendirilmesi yoluna gidilmiştir.Uyuşmazlığın çözümünde uygulanması gereken mevzuat, davacının mülkiyetindeki branşman hattı / tesislerinin devraldığı 16.07.2010 tarihi itibari ile yürürlükte olan 4628 sayılı Enerji Piyasası Kanunu ile bu kanuna dayalı olarak çıkartılan 01/03/2003 tarihli Enerji Piyasası Müşteri Hizmeteri Yönetmeliği olacaktır.Enerji Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği'nin "Bir Başka Müşteri Mülkiyetindeki Tesisten Faydalanma başlıklı 8. maddesi;" Dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi, mevcut müşterinin bağlantı anlaşması hükümleri çerçevesinde, söz konusu müşterinin mülkiyetindeki branşman hattı ve müştemilatından yeni bağlantı taleplerini karşılayabilir. Bir başka müşteriye ait branşman hattının kullanılabilmesi için ödenmesi gereken hat katılım payının, dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından belirlenmesinde;

 

 

a) Branşman hattı ve müştemilatının toplam yatırım maliyetinin, branşman hattının ortak kullanılacak kısmına tekabül eden miktarı,

 

 

b) Branşman hattı yatırımının tamamlandığı tarih ile bağlantı talebinde bulunan başvuru sahibinin başvuru tarihi arasındaki süre zarfında Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanmış yeniden değerleme oranları,

 

 

c) Branşman hattının kalan amortisman süresinin toplam amortisman süresine oranı,

 

 

d) Bağlantı talebinde bulunan başvuru sahibinin öngörülen bağlantı gücünün branşman hattında mevcut bağlantı güçleri toplamına oranı, dikkate alınır. Hesaplanan hat katılım payına ilgili taraflarca yapılacak itirazların dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından gerekçeli olarak yanıtlanması zorunludur. Taraflar arasında anlaşma sağlanamadığı durumlarda Kuruma başvuruda bulunulabilir. Hat katılım payı, branşman hattının mülkiyet sahibi ile branşman hattına bağlanacak gerçek veya tüzel kişi arasında varılan mutabakat

çerçevesinde yeni müşteri tarafından mevcut müşteriye ödenir. Ödemeye İlişkin belgenin dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiye ibraz edilmesinden sonra dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi ile branşman hattına bağlanacak gerçek veya tüzel kişi arasında bağlantı anlaşması imzalanır ve 7. maddede yer alan yükümlülüklerin de yerine getirilmesi kaydıyla yeni müşterinin dağıtım sistemine bağlantısı yapılır." şeklinde iken 30.12.2015 tarihli değişiklik ile, bu madde hükmü "Dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi, herhangi bir müşterinin mülkiyetindeki branşman hattı ve müştemilatından ancak müşterinin bağlantı anlaşması hükümleri çerçevesinde ve müşterinin ortak kullanımında olan dağıtım tesislerini devralmak suretiyle yeni bağlantı taleplerini karşılayabilir." halini almıştır. Dosyaya sunulan bilgi ve belgelere göre davacı tarafından branşman noktaları itibariyle uzunlukları ölçülen 5.736,46 m uzunluğundaki 62 direkli orta gerilim enerji nakil hattının 16.07.2010 tarihli noter satış sözleşmesi ile sahibi ...'ndan tüm hak ve vecibeleri ile devralındığı anlaşılmaktadır. Yönetmelik hükümlerinin taraflar açısından bağlayıcı olduğuna kuşku bulunmamktadır.

 

 

 

Yukarıda da yazıldığı gibi E.P.M.H Yönetmeliği'nin 8. maddesi ile; müşteri mülkiyetindeki branşman hatlarından elektrik dağıtım şirketinin yeni bağlantı taleplerinin karşılanabilmesi, ancak hattın kullanılabilmesi için elektrik şirketi tarafından hesaplanacak hat katılım bedelinin talep sahibi tarafından hat sahiplerine ödenmesi koşuluna bağlanmış ve aynı madde ile hat katılım bedelinin hesaplanması ile ilgili kriterlerde belirlenmiştir.

 

 

Dosya kapsamından; davacının devraldığı enerji nakil hattından başka abonelere enerji kullandırıldığı, davalının 15 kasım 2012 tarihli cevabi yazısı ve eki belgelerden ve mahkemece bilirkişi heyetinden alınan 26.04.2016 tarihli rapordan anlaşılmaktadır. Davacıya ait branşman hattı/ tesislerden yeni müşterilere enerji kullandırılması için davacının izninin alındığına ve hat katılım bedeli ödendiğine yönelik olarak davalı tarafından sunulan bir delil bulunmamaktadır. Bu haliyle, abone olan davacının rızasının alınmaması ve hat katılım bedeli ödenmemesinin mevzuata aykırılık teşkil ettiğinin kabulü gerekmektedir.Enerji Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği'nin "Bir Başka Müşteri Mülkiyetindeki Tesisten Faydalanma" başlıklı 8. maddesinde yapılan 30.12.2015 tarihli değişiklik ile de herhangi bir müşterinin mülkiyetindeki branşman hattı ve müştemilatından ancak müşterinin bağlantı anlaşması hükümleri çerçevesinde ve müşterinin ortak kullanımında olan dağıtım tesislerini devralmak suretiyle yeni bağlantı taleplerinin karşılanabileceği düzenlenmiştir. Bu haliyle mevzuat hükümleri gereğince başka müşterilerin bağlantı talebini bu tarihten sonra da kabul eden davalının tesisi devralması gerektiği de açıktır.Bu haliyle; mahkemece yukarıda yazılı mevzuat hükümleri ve açıklamalar çerçevesinde; davalı şirketin izin almaksızın davacının devraldığı enerji nakil hattı / tesislerinden başka müşterilere enerji verildiği ve davacıya hat katılım bedeli ödenmediği ve 30.12.2015 tarihli mevzuat değişikliği ile davalı şirketin ortak kullanım haline gelen branşman hattı / tesislerini devralınması gerektiği gözetilerek, hat katılım bedeli alacağının bilirkişi marifeti ile belirlenmesi ve belirlenen miktara ve tesisin devrine ilişkin istemin kabulü ile devir bedeli ve buna bağlı borçtan mahsuba yönelik istemin değerlendirilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile bu istemlerin reddi doğru görülmemiştir.

 

 

3- Davacının kendisine ait hat/ tesislerin bakım ve onarım ve yenileme yükümlülüğünün davalıda olduğunun tespiti ile bu nedenle yaptığı harcamaların iadesine yönelik temyiz itirazlarının incelemesinde;

 

 

Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği'nin 11.maddesinde de " (1) Dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi, iligili mevzuat uyarınca bölgesinde bulunan tüm müşterilere eşit taraflar arasında ayırım gözetmeksizin yeterli, kaliteli ve sürekli elektrik enerjisi sunacak şekilde hizmet verir..."Aynı yönetmeliğin 12.maddesinde de " (1) Dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi, Elektirik Piyasası Lisans Yönetmeliğinin 51.maddesinde tanımlanan mücbir sebepler veya lisansında yer alan özel mücbir sebepler ya da programlı kesintiler dışında dağıtım sistemini, kendisinden hizmet alanlara kaliteli ve sürekli elektirik enerjisi sağlayacak durumda tutmakla yükümlüdür. Yukarıda yazılı mevzuat hükümleri gereğince dağıtım şirketi davalının bakım ve onarım yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu husuta dosya kapsamında yapılan bir inceleme araştırma olmadığı davacının bakım onarım ve yenileme nedeniyle ödediği bir bedel olup olmadığı ve davalının sorumlu olduğu iş ve işlemler ile buna bağlı olarak sorumlu olduğu miktarın bilirkişilerce tespit edilmediği anlaşılmaktadır.Bu haliyle mahkemece bu hususta yeterli araştırma yapılarak diğer taleplerden bağımsız olumlu olumsuz bir karar verilmemesi de doğru olmamış bu husus da bozmayı gerektirmiştir.

 

 

4- Davacının ödediği trafo – demir kaybı bedelinin iadesine yönelik istemine yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;

 

 

EPDK'nun 08.01.2004 tarih ve 284/22 sayılı kararı ile onaylanan Perakende Satış tarifesi Usul ve Esaslannın özel trafolu abonelere İlişkin uygulamalar başlıklı 6. maddesinde "Müstakil trafodan beslenen abonede, ölçme alçak gerilim tarafında (0.4 kV) yapılırsa faturalama dönemindeki aktif ve reaktif enerji tüketimleri % 3,5 'i (yüzde üç virgül beş) geçmeyecek şekilde artırılarak faturalamaya esas değerler bulunur. ..YG'den ölçüm yapılan tesislerde kayıplar (trafo) dikkate alınmaz." hükmünü ihtiva etmektedir.

 

Somut uyuşmazlık bakımından konu ele alındığında; davacının müstakil trafosundan üçüncü şahısların da yararlandığı 26.06.2014 tarihli bilirkişi raporunda davacıya ait orta gerilim nakil hattından beslenen trafoların güç kaybına sebebiyet verdiğinin belirlendiği, 09.02.2015 tarihli bilirkişi heyet raporunda ise davacıya ait trafonun alçak gerilim kısmından ölçüm yapıldığına dair tespitte bulunduğu bu haliyle dosya kapsamındaki raporların trafo kaybına ilişkin yeterli bilgi içermediği açıktır. Öncelikle davacıya ait branşman hattı/ tesislerinden geçen enerji nakil hatlarının alçak, orta ya da yüksek gerilim hattından hangisi/ hangilerinin olduğu, bu kapsamda davacıdan haksız tahsil edilen trafo kaybı bedeli bulunup bulunmadığı ayrıca branşman hattının devrinin yapılması gerektiği tarihten itibaren davacıdan trafo kaybı bedeli alınıp alınamayacağı üzerinde durulmadığından dosya kapsamında alınan bilirkişi raporlarının hüküm kurmaya yeterli olmadıkları anlaşılmaktadır.Mahkemece trafo kaybı bedeline yönelik olarak; yukarıda belirtilen şekilde gerekli araştırma ve inceleme yapılarak bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde bu istem yönünden red kararı verilmesi de usul ve yasaya aykırı olup, hükmün bu isteme ilişkin karar yönünden de bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davacının sair temyiz itirazlarının REDDİNE, ikinci, üçüncü ve dördüncü bentte açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 6100 sayılı HMK'nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26.11.2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

 

Bu sayfa 100 kez görüntülendi.