Somut olaya gelince; SGK incelemesine esas olmak üzere müvekkili şirkete ait 2017 ve 2019 yıllarına ticari defter ve kayıtların mali müşavirde olduğu ve mali müşavire ulaşamadıkları gerekçesiyle zayi belgesi verilmesi istemine ilişkin işbu dava açılmıştır.
Tacir saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin saklanması ve korunmasına yönelik gerekli özeni göstermekle yükümlü olup, bu özene rağmen defter ve belgelerin ziyaa uğraması halinde zayi belgesi verilmesini talep edebilecektir. Somut olayda ise, talep eden şirketin davaya konu defter ve kayıtların muhafazası için gerekli olan tedbir ve özenin gösterilmediği anlaşıldığından açılan davanın reddine yönelik ilk derece mahkemesi kararı usul ve yasaya uygundur (Yargıtay 11.Hukuk Dairesi'nin 15/10/2007 tarih 2006/9938 esas 2007/12819 karar, Yargıtay 11.Hukuk Dairesi'nin 03/12/2014 tarih 2014/13593 esas 2014/18941 karar sayılı emsal içtihatları).
Tüm bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin talebin reddi yönündeki kararında herhangi bir isabetsizlik görülmediğinden talep eden vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermek gerekmiş ve takdiren aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
T.C. Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 21.Hukuk Dairesi 2023/1874 Esas 2024/21 Karar
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
21.HUKUK DAİRESİ
ESAS NO : 2023/1874
KARAR NO : 2024/21
TÜRK MİLLETİ ADINA
KARAR
İNCELENEN DOSYANIN
MAHKEMESİ : ANKARA 11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 14/11/2023
NUMARASI : 2023/543 Esas 2023/757 Karar
TALEP EDEN :
VEKİLİ
KARŞI TARAF : HASIMSIZ
TALEP : Zayi Belgesi Verilmesi
TALEP TARİHİ : 09/08/2023
KARAR TARİHİ : 09/01/2024
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 09/01/2024
Zayi belgesi verilmesi istemine ilişkin talebin yargılaması sonunda ilamda yazılı gerekçelerle talebin reddine yönelik olarak verilen hükme karşı talep eden vekili tarafından süresinde istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TALEP
Talep eden vekili dilekçesinde özetle; müvekkili şirkete ait 2017 ve 2019 yıllarına ait ticari defter ve kayıtların mali müşavir ... tarafından tutulduğunu ve uhdesinde olduğunu ancak kendisine ulaşılamadığını ve bilgi alınamadığını, bu nedenlerle müvekkili şirkete ait 2017 ve 2019 yıllarına ait ticari defter ve kayıtlara zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemece; talep eden şirkete ait 2017 ve 2019 yıllarına ait ticari defter ve kayıtların TTK'nun 82/7 maddesinde sayılan yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet, hırsızlık sebebiyle ve talep eden şirketin defter ve belgelerin korunması anlamında gereken özeni göstermesine rağmen zayi olduğunu ispat edemediği, zayi belgesi verilmesi koşullarının mevcut olmadığı anlaşıldığından talebin reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ
Talep eden vekili istinaf dilekçesinde özetle; ilk derece mahkemesinin kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu,
Sosyal Güvenlik Kurumu'nda yapılan bir incelemeye esas olmak üzere müvekkili şirkete ait 2017 ve 2019 yıllarına ticari defter ve kayıtlar gerekli olduğunu, bunun üzerine, müvekkilinin o dönemlerde ticari defter va kayıtlarını tutan SMMM ... ile iletişime geçilmeye çalışılmış ise de maalesef sonuç alınamadığını, sadece, kendisinin İngiltere'de yaşamaya başladığı bilgisine ulaşıldığını, defter ve kayıtların söz konusu mali müşavir tarafından tutulduğuna dair bilgi ve belgelerin dosyaya sunulduğunu, yapılan yargılama sonucunda, "öğrenme tarihinden itibaren onbeş günlük yasal süre içerisinde davanın açılmadığı" gerekçesiyle davanın reddine karar verildiğini, verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, söz konusu defter ve kayıtların mevcut olmadığı bilgisine, SGK tarafından bu konuda talepte bulunulduktan sonra ulaşıldığını ve hemen bunun üzerine yasal süre içerisinde davanın açıldığını, davanın süre yönünden reddine karar verilmesi usul ve yasaya açıkça aykırı olduğunu, bu nedenlerle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesini istemiştir.
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLERİN VE İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Talep, TTK'nun 82/7. maddesi uyarınca zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
6102 sayılı TTK'nın 82/7. maddesinde; "Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.” şeklinde düzenleme yapılmakla tacirlere ticari defter ve kayıtlarını saklama ve ibraz hususunda zorunluluk getirilmiştir.
Somut olaya gelince; SGK incelemesine esas olmak üzere müvekkili şirkete ait 2017 ve 2019 yıllarına ticari defter ve kayıtların mali müşavirde olduğu ve mali müşavire ulaşamadıkları gerekçesiyle zayi belgesi verilmesi istemine ilişkin işbu dava açılmıştır.
Tacir saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin saklanması ve korunmasına yönelik gerekli özeni göstermekle yükümlü olup, bu özene rağmen defter ve belgelerin ziyaa uğraması halinde zayi belgesi verilmesini talep edebilecektir. Somut olayda ise, talep eden şirketin davaya konu defter ve kayıtların muhafazası için gerekli olan tedbir ve özenin gösterilmediği anlaşıldığından açılan davanın reddine yönelik ilk derece mahkemesi kararı usul ve yasaya uygundur (Yargıtay 11.Hukuk Dairesi'nin 15/10/2007 tarih 2006/9938 esas 2007/12819 karar, Yargıtay 11.Hukuk Dairesi'nin 03/12/2014 tarih 2014/13593 esas 2014/18941 karar sayılı emsal içtihatları).
Tüm bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin talebin reddi yönündeki kararında herhangi bir isabetsizlik görülmediğinden talep eden vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermek gerekmiş ve takdiren aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda Açıklanan Nedenlerle;
1-Talep eden vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/(1)-b.1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-Talep edenden alınması gerekli olan 269,85 TL harç peşin alındığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
3-Talep eden tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
Dosya üzerinde yapılan inceleme HMK'nın 362/(1).ç maddesi gereğince kesin olmak üzere, tarafların yokluğunda dosya üzerinden oy birliği ile karar verildi.09/01/2024