Yapım işi ihalesinde “Kalite Yönetim Sistem Belgesi”nin istekli iş ortaklığının her iki ortağı tarafından da sunulması şartı ihalenin iptalini gerektirir mi?

İhaleyi Yapan Daire:

Başvuru Tarih ve Sayısı:

Başvuruya Konu İhale:

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

Karayolları Genel Müdürlüğü Bursa 14. Bölge Müdürlüğü tarafından 08.06.2011 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan "Karayolları 14. Bölge Müdürlüğüne Bağlı Bursa, Balıkesir, Çanakkale İllerindeki Devlet ve İl Yollarında Trafik Güvenliği İçin Galvanizli Çelikten 30 Adet Yaya Üst Geçidi Yapılması Yapımı İşi"� ihalesine ilişkin olarak Alka Sanayi İnşaat ve Ticaret A.ş�.'nin 02.06.2011 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 06.06.2011 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin  17.06.2011 tarih ve 29558 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 17.06.2011 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;

4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince, ihalenin iptaline,

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Karar:

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikayet dilekçesinde özetle;

1 ) İdari şartnamenin 7.1.i.   maddesinde, TS EN ISO 9001-2008 belgesinin ihaleye iş ortaklığı halinde teklif verilmesi halinde her iki ortak tarafından da sunulmasına yönelik düzenleme yapıldığı, anılan belgenin kalite belgesi olarak değerlendirilmesi gerektiği, dolayısıyla Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 42 nci maddesinin 3 üncü bendinde yer alan "İş ortaklığında ortaklardan en az birinin kalite ve standarda ilişkin belgeleri sunması yeterlidir"� hükmüne göre işlem tesis edilerek anılan belgenin her iki ortak tarafından sunulmasının zorunlu tutulmaması gerektiği,

2) İhale ilanı ile idari şartnamenin istenilen teknik personel adedi ile ilgili düzenlemelerinin birbiri ile çelişkili olduğu,

İddialarına yer verilmiştir.

 Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

1 ) Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak:

İhale konusu işe ait idari şartnamenin "İhale konusu işe ilişkin bilgiler"� başlıklı ikinci maddesinde; ihale konusu işin adı; "Karayolları 14 Bölge Müdürlüğüne bağlı Bursa, Balıkesir, Çanakkale illerindeki Devlet ve İl yollarında Trafik güvenliği için galvanizli çelikten 30 Adet yaya üst geçidi yapılması yapımı işi olarak belirtilmiş"�, "Teklif ve sözleşme türü"� başlıklı 19 uncu maddesinde isteklilerin tekliflerini birim fiyat üzerinden vereceklerine ilişkin düzenleme yapılmıştır.

Bununla birlikte, aynı şartnamenin "İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri"� başlıklı 7 nci maddesinde; "7.1.İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:

a) Mevzuatı gereği kayıtlı olduğu ticaret ve/veya sanayi odası ya da esnaf ve sânatkar odası veya ilgili meslek odası belgesi;

1) Gerçek kişi olması halinde, kayıtlı olduğu ticaret ve/veya sanayi odasından ya da esnaf ve sânatkar odasından veya ilgili meslek odasından, ilk ilan veya ihale tarihinin içinde bulunduğu yılda alınmış, odaya kayıtlı olduğunu gösterir belge,

2) Tüzel kişi olması halinde, ilgili mevzuatı gereği kayıtlı bulunduğu ticaret ve/veya sanayi odasından, ilk ilan veya ihale tarihinin içinde bulunduğu yılda alınmış, tüzel kişiliğin odaya kayıtlı olduğunu gösterir belge.

b) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren imza beyannamesi veya imza sirküleri;

1) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesi,

2) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri.

c) Bu ş�artname ekinde yer alan standart forma uygun teklif mektubu.

ç) Bu ş�artnamede belirlenen geçici teminata ilişkin geçici teminat mektubu veya geçici teminat mektupları dışındaki teminatların Saymanlık ya da Muhasebe Müdürlüklerine yatırıldığını gösteren makbuzlar.

d) Bu şartnamenin 7.4. ve 7.5. maddelerinde belirtilen, şekli ve içeriği Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde düzenlenen yeterlik belgeleri.

e) Vekaleten ihaleye katılma halinde, vekil adına düzenlenmiş, ihaleye katılmaya ilişkin noter onaylı vekaletname ile vekilin noter tasdikli imza beyannamesi

f) İsteklinin ortak girişim olması halinde, bu ş�artname ekinde yer alan standart forma uygun iş ortaklığı beyannamesi,

g) Alt yüklenici çalıştırılmasına izin verilmesi halinde, alt yüklenici kullanacak olan isteklinin alt yüklenicilere yaptırmayı düşündüğü işlerin listesi.

ğ) (Mülga:26/06/2010-27623 R.G./4 md.)

h) Tüzel kişi tarafından iş deneyimi göstermek üzere sunulan belgenin, tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ortağına ait olması halinde, ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından ilk ilan tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son bir yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belge.

ı) Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere, en az beş yıldır en az % 51 hissesine sahip mimar veya mühendis ortağının mezuniyet belgesinin sunulması durumunda; ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından, ilk ilan tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son beş yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belge

i) Üretim yapıldığına dair Sanayi odasından alınan kapasite raporu, Sanayi sicil Müdürlüğünden alınan sanayi sicil belgesi ve Çelik konstrüksiyon imalatı yapıldığına dair TS EN İSO 9001-2008 belgesinin teklif mektubu ekinde sunulması zorunludur.

7.2.İhaleye iş ortaklığı olarak teklif verilmesi halinde;  

7.2.1. İş ortaklığının her bir ortağı tarafından 7.1. maddesinin (a), (b) ve (i) bentlerinde yer alan belgelerin ayrı ayrı sunulması zorunludur. İş ortaklığının tüzel kişi ortağı tarafından, iş deneyimini göstermek üzere sunulan belgenin tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine/en az % 51 hissesine sahip ortağına ait olması halinde bu ortak (h) ve (ı) bendindeki belgeyi de sunmak zorundadır."� düzenlemelerine yer verildiği görülmektedir.

Anılan düzenlemelerden, ihaleye iş ortaklığı olarak teklif sunulması halinde "Üretim yapıldığına dair Sanayi Odasından alınan kapasite raporu, Sanayi Sicil Müdürlüğünden alınan sanayi sicil belgesi ve çelik konstrüksiyon imalatı yapıldığına dair TS EN ISO 9001-2008 belgelerinin"� iş ortaklığının her bir ortağı tarafından sunulmasının zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.

                      Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin "İdari ş�artname"� başlıklı 15 inci maddesinde; "(1) İdare, uygulayacağı ihale usulüne ilişkin bu Yönetmelik ekinde yer alan tip idari şartnameyi esas alarak idari şartnamesini hazırlar. Tip idari şartnamede boş bırakılan veya dipnota alınan hususlar, işin özelliğine göre 4734 sayılı Kanun, 5/1/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ve diğer mevzuat hükümlerine aykırı olmayacak şekilde düzenlenir.

                      (2) İdare, tip idari şartnamelerde düzenlenmeyen ve işin özelliğine göre düzenlenmesine gerek duyulan hususları, 4734 ve 4735 sayılı Kanunlar ile diğer mevzuat hükümlerine aykırı olmamak koşuluyla, maddeler halinde düzenleyerek "Diğer Hususlar"� bölümüne ekleyebilir."� hükmü,

                      Aynı Yönetmeliğin "İstenecek belgeler"� başlıklı 30 uncu maddesinde;   "(1) Ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere aday veya isteklilerden istenecek belgeler aşağıdaki esaslara göre belirlenir:

                      a) Yaklaşık maliyetine bakılmaksızın aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler ile iş deneyim belgesinin her ihalede istenilmesi zorunludur.

                      b) Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ile anahtar teknik personele ilişkin belgeler, yaklaşık maliyeti eşik değerin;

1 ) Onda birine kadar olan ihalelerde istenilemez,

2 )  Onda birinden eşik değerin yarısına kadar olan ihalelerde istenilebilir,

3 )  Yarısına eşit ve bu değerin üzerinde olan ihaleler ile yeterlikleri tespit edilenler arasından belli sayıda adayın davet edilmesinin öngörüldüğü belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılan ihalelerde istenilmesi zorunludur.

                      c) Kalite Yönetim Sistem Belgesi ve Çevre Yönetim Sistem Belgesi, yaklaşık maliyeti eşik değerin;

1 ) Yarısına kadar olan ihalelerde istenemez,

2 ) Yarısı ile bu değerin üzerinde olan ihalelerde istenilebilir.

                      ...."

                      e) Yukarıda sayılan belgeler dışında, Kanunun 10 uncu maddesinde yer alan diğer belgelerden hangilerinin yeterlik değerlendirmesinde kullanılmak üzere isteneceği, ihale konusu işin niteliğine uygun biçimde ve bu Yönetmelikte belirlenen esaslar çerçevesinde ilgili idarece belirlenir."� hükmü,

                      "Kalite yönetim sistem belgesi ve çevre yönetim sistem belgesi"� başlıklı 42 nci maddesinde; "(1) Yeterlik kriteri olarak Kalite Yönetim Sistem Belgesi ve Çevre Yönetim Sistem Belgesi istendiği durumlarda bu belgelerin, Türk Akreditasyon Kurumu tarafından akredite edilen belgelendirme kuruluşları veya Uluslararası Akreditasyon Forumu Karşılıklı Tanınma Antlaşmasında yer alan ulusal akreditasyon kurumlarınca akredite edilmiş belgelendirme kuruluşları tarafından düzenlenmesi zorunludur. Bu belgelendirme kuruluşlarının, Uluslararası Akreditasyon Forumu Karşılıklı Tanınma Antlaşmasında yer alan ulusal akreditasyon kurumlarınca akredite edilmiş belgelendirme kuruluşu olduklarının ve bu kuruluşlarca düzenlenen belgelerin geçerliliğini sürdürdüğünün, Türk Akreditasyon Kurumundan alınacak bir yazı ile teyit edilmesi gerekir. Teyit yazısı, ihale veya son başvuru tarihinde geçerli olması koşuluyla düzenlendiği tarihten itibaren bir yıl süreyle kullanılabilir. Ancak Türk Akreditasyon Kurumu tarafından akredite edildiği duyurulan belgelendirme kuruluşları tarafından düzenlenen ve TÜRKAK Akreditasyon Markası taşıyan belge ve sertifikalar için Türk Akreditasyon Kurumundan teyit alınması zorunlu değildir.

(2)   Kalite yönetim sistem belgesi ve çevre yönetim sistem belgesinin, ihale veya son başvuru tarihinde geçerli olması yeterlidir. Ancak, ihale ilk ilan veya davet tarihinden önce akreditasyonu geri çekilen belgelendirme kuruluşunun düzenlediği kalite yönetim sistem belgesi ve/veya çevre yönetim sistem belgesinin sunulması durumunda bu belgeler geçerli kabul edilmez.

                        (3) İş ortaklığında, ortaklardan en az birinin kalite ve standarda ilişkin belgeleri sunması yeterlidir. Konsorsiyumda, her bir kısım için istenen kalite ve standarda ilişkin belgeler dokümanda belirtilir. Bu durumda her bir ortağın kendi kısmı için istenen belgeleri sunması zorunludur."� hükmü yer almaktadır.

                      "Açık İhale Usulü İle İhale Edilen Yapım İşlerinde Uygulanacak Tip İdari ş�artname"�   nin "İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri"� başlıklı 7 nci maddesinin "Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler   ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler"� başlıklı 7.5. alt maddesine ilişkin 13 No'lu dipnotta; "İdare; isteklilerin mesleki ve teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilişkin olarak 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde belirtilen; şekli ve içeriği ise Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde düzenlenen bilgi ve belgelerden, ihalelerinin özelliklerine uygun olarak isteyecekleri belgeler ile bu belgelerin taşıması gereken kriterleri belirleyerek 7.5 maddesine yazacaktır."� açıklaması, 14 nolu dipnotta ise   "(1) Kalite yönetim sistem belgesinin ve/veya çevre yönetim sistem belgesinin istenildiği ihalelerde köşeli ayraç içerisinde bulunan uygun ibareyi seçerek aşağıdaki metne yer verilecektir: "[kalite yönetim sistem belgesi/ çevre yönetim sistem belgesi/kalite yönetim sistem belgesi ve çevre yönetim sistem belgesi] Türk Akreditasyon Kurumu tarafından akredite edilen belgelendirme kuruluşları veya Uluslararası Akreditasyon Forumu Karşılıklı Tanınma Antlaşmasında yer alan ulusal akreditasyon kurumlarınca akredite edilmiş belgelendirme kuruluşları tarafından düzenlenmesi zorunludur. Bu belgelendirme kuruluşlarının, Uluslararası Akreditasyon Forumu Karşılıklı Tanınma Antlaşmasında yer alan ulusal akreditasyon kurumlarınca akredite edilmiş belgelendirme kuruluşu olduklarının ve bu kuruluşlarca düzenlenen belgelerin geçerliliğini sürdürdüğünün, Türk Akreditasyon Kurumundan alınacak bir yazı ile teyit edilmesi gerekir. İhale tarihi veya bu tarihten önce bir yıl içinde alınan teyit yazıları geçerlidir. Ancak Türk Akreditasyon Kurumu tarafından akredite edildiği duyurulan belgelendirme kuruluşları tarafından düzenlenen ve TÜRKAK Akreditasyon Markası taşıyan belge ve sertifikalar için Türk Akreditasyon Kurumundan teyit alınması zorunlu değildir. Bu [belgenin / belgelerin] ihale tarihinde geçerli olması yeterlidir. İş ortaklıklarında, ortaklardan birinin istenilen belgeyi sunması yeterlidir."� açıklaması yer almaktadır.

                      Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden, Kalite Yönetim Sistem Belgesinin, yaklaşık maliyeti eşik değere eşit ya da üzerinde olan ihalelerde mesleki ve teknik yeterlik belgesi olarak istenebileceği, ihaleye iş ortaklığı olarak teklif verilmesi halinde tek bir ortak tarafından sunulmasının yeterli olacağı ve bu hususa ilişkin olarak da idarelerce idari şartnamenin 7.5. inci maddesinde düzenleme yapılması gerektiği anlaşılmaktadır.

                      Bu durumda, yaklaşık maliyeti eşik değerin onda birinin üzerinde olan ihalede idarece Kalite Yönetim Sistem Belgesi istenilebileceği ancak ihaleye iş ortaklığı olarak teklif verilmesi halinde her iki ortak tarafından da bu belgenin sunulmasını zorunlu tutan düzenlemenin mevzuata aykırı ve ihaleye katılımı kısıtlayıcı nitelikte olduğu anlaşılmaktadır.

                      Nitekim, 10.06.2011 tarihli ihale komisyon karar ve tutanaklarından, 08.06.2011 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 7 istekli tarafından teklif verildiği bunlardan iş ortaklığı olarak teklif veren iki tanesinin ortaklardan bir tanesinin Kalite Yönetim Sistem Belgesi sunmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı görülmektedir.

                      Dolayısıyla, ihale dokümanında Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin ve Tip İdari ş�artnamenin yukarıda yer verilen hükümlerine aykırı düzenlemelere yer verildiği ve bu durumun da ihaleye katılımı kısıtlayıcı nitelikte olduğu değerlendirildiğinden ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

2 ) Başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak:

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin "Başvuruların şekil unsurları"� başlıklı 8 inci maddesinin onuncu fıkrasında; "İdarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikayet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikayet başvurusuna konu edilemez"� hükmü,

İhalelere Yönelik Başvuru Hakkında Tebliğin "Kurum tarafından inceleme"� başlıklı 12 inci maddesinin ikinci fıkrasının son cümlesinde; "İdareye başvuru konularının yanı sıra yeni konular da eklenerek Kuruma başvurulması halinde ise, itirazen şikayet başvurusunun incelenmesinde idareye başvurusu konusu edilmeyen hususlar dikkate alınmaz."� açıklaması yer almaktadır.

Başvuru sahibi tarafından idareye yapılan şikayet başvurusunda bu iddiaya yer verilmemiş olduğu tespit edildiğinden, anılan Yönetmelik hükümleri uyarınca söz konusu iddia yönünden başvurunun reddedilmesi gerekmektedir.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;

Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince, ihalenin iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.