Döviz üzerinden çekilen kredinin, döviz kurundaki aşırı artış gerekçe gösterilerek (aşırı ifa güçlüğü) indirilmesi talep edilebilir mi?

Karar

11. Hukuk Dairesi         2021/5110 E.  ,  2022/9090 K.

MAHKEMESİ : BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 11. HUKUK DAİRESİ

Taraflar arasında görülen davada Şanlıurfa 4. Asliye Hukuk Mahkemesince verilen 21.05.2019 tarih ve 2018/885 E. - 2019/514 K. sayılı kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin esastan reddine dair Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi'nce verilen 29.04.2021 tarih ve 2019/1819 E. - 2021/801 K. sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

Davacı vekili, müvekkili şirket ile davalı banka arasında 11/03/2016 tarihli, 89.732,32 USD bedelli, 11/03/2016 tarihli, 367.400,00 USD bedelli, 06/04/2016 tarihli, 250.042,72 USD bedelli, 30/05/2016 tarihli, 183.795,68 USD bedelli ve 11/03/2016 tarihli, 89.732,32 USD bedelli, 58 ay vadeli kredi sözleşmesinin akdedilerek kredilerin kullanıldığını, ödeme planları ile davalı bankaya vade sonunda bu tutarların faizi ile birlikte ödenmesinin taahhüt edildiğini ve bu kapsamda bugüne kadar taksitler düzenli bir şekilde her ay ödendiğini, ancak ülkede yaşanan ekonomik kriz ile birlikte, Doların Türk Lirası karşısında fahiş değer kazanması ve böylece edimler arasındaki dengenin müvekkili aleyhine orantısız bir şekilde değiştiğini ve sözleşmelerin aynen ifası halinde katlanılması zor bir durumun meydana geldiğini, müvekkilinin ödeme güçlüğüne düştüğünü,taraflar arasında imzalanan döviz endeksli kredi sözleşmelerinin uyarlanması gerektiğini ileri sürerek taraflar arasında imzalanan sözleşmenin kredinin çekildiği tarihten itibaren geçerli olmak üzere hakkaniyete uygun olarak uyarlanmasını ve kalan taksitlerin TL üzerinden ödenmesine karar verilmesini, uyarlama sonunda meydana gelecek farkın müvekkiline ödenmesini veya müvekkilinin borcundan mahsup edilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili, TBK m.138 kapsamında yasanın aradığı şekil şartlarının bulunmadığını, davacının mevcut sözleşmeye aykırı bir biçimde uyarlama talep etmesinin hukuken mümkün olmadığını, taraflar arasındaki edim dengesinin aşırı ve öngörülemez şekilde bozulduğu iddiasının mesnetsiz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.

İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama ve toplanan delillere göre davacının ödemenin Dolar kurunun artması sebebiyle güçleştiği iddiasına karşın ödemenin bir kısmını gerçekleştirdiğinin anlaşıldığı, TBK 138. madde ile öngörülemez, öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durum vurgusunun yapıldığı, Dolar kurunun artmasının öngörülemeyecek bir olgu olmadığı, kurlarda yaşanabilecek değişikliklerin davacı tarafça sözleşmenin yapıldığı sırada göz önüne alınması ve basiretli bir tacirin dövizle kredi çekmenin sonuçlarını öngörmesi gerektiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.

Bölge Adliye Mahkemesince davacı şirketin borcunun bir kısmını ihtirazi kayıt ileri sürmeksizin ödediği, TBK'nın 138. maddesinde düzenlenen sözleşmenin yapıldığı sırada taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü durum ortaya çıkması, bu durumun borçludan kaynaklanmayan bir sebeple ortaya çıkması, yine bu durumun sözleşmenin yapıldığı sırada mevcut olguları, kendisinden ifanın istenmesini dürüstlük kurallarına aykırı düşecek derecede borçlu aleyhine değiştirmesi ve borçlunun borcunu henüz ifa etmemiş olması veya ifanın aşırı ölçüde güçleşmesinden doğan haklarını saklı tutarak ifa etmiş olması şartlarının somut olayda birlikte gerçekleşmediği, ilk derece mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun bulunduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.

Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun HMK'nın 353/b-1 maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz isteminin reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın HMK'nın 370/1. maddesi uyarınca ONANMASINA, HMK'nın 372. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı bakiye 21,40 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, 14/12/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.