Adli yardımın, asıl talep veya işin karara bağlanacağı mahkemeden, icra ve iflas takiplerinde ise takibin yapılacağı yerdeki icra mahkemesinden istenmesi gerektiği hk.

Karar

T.C.

İSTANBUL

BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ

2. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO: 2021/2296

KARAR NO: 2022/1637

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A

İ S T İ N A F K A R A R I

İNCELENEN KARARIN

MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

TARİHİ: 03/09/2021

NUMARASI: 2021/595 esas 2021/926 karar

DAVANIN KONUSU: Tapu İptali Ve Tescil

DAVA TARİHİ: 02/09/2021

KARAR TARİHİ: 11/10/2022

İstinaf yoluna başvuran tarafın/vekillerinin istinaf başvurusu üzerine İstanbul Anadolu 3. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2021/595 esas sayılı dosyası ve dava dosyasında

verilen 03/09/2021 tarih ve 2021/926 Karar sayılı gerekçeli kararı incelendi.Ön inceleme raporunda belirtildiği üzere dosyada ön inceleme sonucu karar verilecek nitelikte bir eksikliğin bulunmadığı ve HMK 353. maddesi uyarınca duruşma yapılmaksızın usul yönünden incelenebileceği anlaşılmakla, dosya ve HMK 354. maddesi uyarınca yapılan görevlendirme gereği sunulan inceleme raporu incelendi.

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Tarafların İddia ve Savunmaları: Davacı , 26/06/2020 tarihli dava dilekçesi ile, psikolojik rahatsızlığının olduğunu, rahmetli eşi ...'ın bankadan kredi çekeceğini ve araba alacağını söylediğini, ancak bir arkadaşı için İzmir ili, Selçuk ilçesi, ... mahallesi, ... nolu parselde ... ve ... nolu bağımsız bölümleri ipotek verdiğini, 26/05/2009 tarihinden bu yana ağır ilaçlar kullandığını, bankada ipotek için eş muvafakatı verdiğini, bunun farkında olmadığını, zira ağır ilaçlar kullandığını, 05/05/2010 tarihinde şizofren tanısı konulduğunu, 09/06/2011 tarihinde verdiği eş muvafakatnamesinin geçerli olmadığını, taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile kendisine geri verilmesini, bunun mümkün olmaması halinde oluşan zararının karışlanmasının gerektiğini, bu sebeple iş bu davayı açtığını bildirmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesi ile, müvekkil banka ile dava dışı ... Ltd. Şti. Arasında 23/08/2010 tarihli 500.000,00 TL bedelli kredi sözleşmesinin olduğunu, kredi sözleşmesinin kefilinin ... olduğunu, kendisine ait iki taşınmaza ipotek tesis edildiğini, kredi borcunun ödenmediğini, bunun üzerine İzmir ... İcra Müdürlüğünün ... esas sayılı dosyasında ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takip başlatıldığını, ...' ın takibe itiraz ettiğini İzmir 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/582 esas ve 2015/618 karar sayılı dosyasında verilen karar ile takibin kesinleştiğini, ihale sonucu taşınmazların satıldığını, ...'ın ihalenin feshi için Selçuk İcra Hukuk Mahkemesinin 2015/66 esas sayılı dosyasında açtığı davanın reddine karar verildiğini, kararın Yargıtay incelemesi sonucunda kesinleştiğini, yetkili ve görev itirazlarının olduğunu, taşınmazın 3. Kişi adına tescil edildiğini, husumet yokluğu nedeniyle davanın reddinin gerektiğini, taşınmazlarda aile konutu şerhi olmadığını eş muvafakatine gerek olmadığını, açılan davanın reddinin gerektiğini bildirmiştir.

İlk Derece Mahkemesi Kararı: İstanbul Anadolu 3. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/595 esas ve 2021/926 karar sayılı 15/09/2021 tarihli kararı ile; Selçuk Asliye Hukuk Mahkemesine yetkisizlik ve görevsizlik kararı verilmiştir. Gerekçeli karar taraflara usulüne uygun tebliğ edilmiştir. İleri Sürülen İstinaf Sebepleri: Davacı süresi içerisinde adli yardım istemli istinaf talebinde bulunmuştur. İstinaf dilekçesi karşı tarafa tebliğ edilmiştir. Davacı istinaf dilekçesi ile, mahkemenin delil toplamadan karar verdiğini, bütün her şeyini kaybettiğini, zor durumda olduğunu, mahkeme kararının kaldırılmasının gerektiğini bildirmiştir. Davalı vekili istinafa cevap dilekçesi ile, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesinin kararı sonucu mahkemenin, Selçuk Asliye Hukuk Mahkemesine dosyayı gönderme kararı verdiği, bu kararın hukuk kurallarına uygun olduğunu, istinaf talebinin reddinin gerektiğini bildirmiştir. Gerekçe Ve Sonuç: HMK'nın 355. Maddesi gereği, kamu düzenine aykırılık teşkil eden hususlar hariç tutularak, istinaf neden ve gerekçeleri ile sınırlı olmak üzere yapılan incelemede; Dava, yolsuz tescil (ehliyetsizlik) hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil ile bu mümkün olmaz ise tazminat istemine ilişkindir. Davacı istinaf dilekçesi ile adli yardım talebinde bulunmuştur. HMK 336/1. Maddesinde, adli yardım asıl talep veya işin karara bağlanacağı mahkemeden, icra ve iflas takiplerinde ise takibin yapılacağı yerdeki icra mahkemesinden istenir. 2. Fıkrasında, talepte bulunan kişi, iddiasının özeti ile birlikte, iddiasını dayandıracağı delilleri ve yargılama giderlerini karşılayabilecek durumda olmadığını gösteren mali durumuna ilişkin belgeleri mahkemeye sunmak zorundadır.Davacının adli yardım talebi ile, bu talebine ilişkin belgeleri dosya içerisine sunduğu, buna göre davacının ekonomik olarak zor durumda olduğunun anlaşıldığı ve istinaf harçları yönünden adli yardım talebinin kabulünün gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Mahkemece dava konusu taşınmazlara ilişkin tapu kaydı dosya içerisine getirtilmiştir. İncelenmesinden; 1 nolu bağımsız bölümün kat irtifakına tabii olduğu, dükkân vasfında olduğu, 02/06/2011 tarihinde ... adına tescil edildiği, ... lehine 07/06/2011 tarihinde ipotek tesis edildiği, yapılan takip sonucu 28/02/2017 tarihinde satış işlemi ile ... adına tescil edildiği, 2 nolu bağımsız bölümün kat irtifakına tabii olduğu, dubleks mesken vasfında olduğu,02/06/2011 tarihinde ... adına tescil edildiği, ... lehine 07/06/2011 tarihinde ipotek tesis edildiği, yapılan takip sonucu 28/02/2017 tarihinde satış işlemi ile ... adına tescil edildiği anlaşılmıştır.Davacı, gördüğü tedaviler ile kullandığı ilaçlara ilişkin belgeleri dosya içerisine sunmuştur. 09/06/2011 tarihinde davacının ipotek tesisi için eşine muvafakati verdiği anlaşılmıştır. 23/08/2010 tarihli kredi sözleşmesinde, kredi alıcısının ... Ltd. Şti. Olduğu, kefillerin ..., ..., ... ve ... olduğu anlaşılmıştır. HMK'nın 12/1. maddesine göre, taşınmaz üzerindeki ayni hakka ilişkin veya ayni hak sahipliğinde değişikliğe yol açabilecek davalar ile taşınmazın zilyetliğine yahut alıkoyma hakkına ilişkin davalarda, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir. HMK'nın 2. Maddesine göre, dava konusunun değer ve miktarına bakılmaksızın malvarlığı haklarına ilişkin davalarla, şahıs varlığına ilişkin davalarda görevli mahkeme, aksine bir düzenleme bulunmadıkça asliye hukuk mahkemesidir. Bu Kanunda ve diğer kanunlarda aksine düzenleme bulunmadıkça, asliye hukuk mahkemesi diğer dava ve işler bakımından da görevlidir.TTK’nın 4. maddesine göre,“(1) Her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işleri ile tarafların tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın;a) Bu Kanunda,b) Türk Medenî Kanununun, rehin karşılığında ödünç verme işi ile uğraşanlar hakkındaki 962 ilâ 969 uncu maddelerinde,c) 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun malvarlığının veya işletmenin devralınması ile işletmelerin birleşmesi ve şekil değiştirmesi hakkındaki 202 ve 203, rekabet yasağına ilişkin 444 ve 447, yayın sözleşmesine dair 487 ilâ 501, kredi mektubu ve kredi emrini düzenleyen 515 ilâ 519, komisyon sözleşmesine ilişkin 532 ilâ 545, ticari temsilciler, ticari vekiller ve diğer tacir yardımcıları için öngörülmüş bulunan 547 ilâ 554, havale hakkındaki 555 ilâ 560, saklama sözleşmelerini düzenleyen 561 ilâ 580 inci maddelerinde,d) Fikrî mülkiyet hukukuna dair mevzuatta,e) Borsa, sergi, panayır ve pazarlar ile antrepo ve ticarete özgü diğer yerlere ilişkin özel hükümlerde,f) Bankalara, diğer kredi kuruluşlarına, finansal kurumlara ve ödünç para verme işlerine ilişkin düzenlemelerde, öngörülen hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işleri ticari dava ve ticari nitelikte çekişmesiz yargı işi sayılır. Ancak, herhangi bir ticari işletmeyi ilgilendirmeyen havale, vedia ve fikir ve sanat eserlerine ilişkin haklardan doğan davalar bundan istisnadır.(2) (Değişik: 28/2/2018-7101/61 md.) Ticari davalarda da deliller ile bunların sunulması 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümlerine tabidir; miktar veya değeri yüz bin Türk lirasını geçmeyen ticari davalarda basit yargılama usulü uygulanır.”TTK’nın 5. maddesine göre,“(1) Aksine hüküm bulunmadıkça, dava olunan şeyin değerine veya tutarına bakılmaksızın asliye ticaret mahkemesi tüm ticari davalar ile ticari nitelikteki çekişmesiz yargı işlerine bakmakla görevlidir.” “...Dava, yolsuz tescil hukuksal nedenine dayalı tapu iptali-tescil, olmadığı takdirde alacak isteklerine ilişkindir.Davacı şirket, dava konusu ... ada ... parsel sayılı taşınmazının cebri ihale yoluyla davalı şirket adına tescil edildiğini; ancak, ihaledeki usulsüzlükler nedeniyle tescilin yolsuz nitelik taşıdığını ileri sürerek eldeki davayı açmıştır. Mahkemece, tarafların tacir olmaları nedeniyle davaya Asliye Ticaret Mahkemesinde bakılması gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Bilindiği üzere, 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun (TTK) 6335 sayılı Kanun ile değişik 4. maddesinde ticari davalar tanımlanmıştır. Buna göre, her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ile maddenin devamı fıkralarında belirtilen davalar ticari dava olarak nitelendirilmiştir. Yine aynı Kanunu'un 5/3. maddesinde “Asliye ticaret mahkemesi ile asliye hukuk mahkemesi ve diğer hukuk mahkemeleri arasındaki ilişki görev ilişkisi olup, bu durumda göreve ilişkin usul hükümleri uygulanır” hükmüne yer verilmiştir. Anılan yasal düzenlemeler karşısında, Asliye Ticaret Mahkemelerinin özel mahkeme niteliğinde bulunduğu, bu niteliği gereği görev alanının 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre belirleneceği ve genel mahkemeler ile arasındaki ilişkinin önceki kanunun aksine görev ilişkisi olduğu açıktır. Asliye Ticaret Mahkemelerinin çekişmeli yargıdaki görev alanının TTK’nda ve diğer özel kanunlarda ticari dava olduğu belirtilen davalarla sınırlı olduğu kuşkusuzdur. Öte yandan, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 6335 sayılı Kanun ile değişik 4. maddesinde ticari davaların; mutlak ticari davalar ve nispi ticari davalar olarak iki gruba ayrıldığı anlaşılmaktadır. Mutlak ticari davalar, tarafların sıfatına veya bir ticari işletme ile ilgili olup olmamasına bakılmaksızın kanun gereği ticari sayılan davalar olup TTK’nun 4/1. maddesinin b, c, d, e, f fıkralarında ve özel kanunlarda düzenlenmiştir. Nispi ticari davalar ise, tarafların tacir sıfatını haiz olduğu ve her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili uyuşmazlıklardan doğan davalardır. Bir başka ifade ile, bu davalar ya bir ticari işletmeyi ilgilendirmeli ya da iki taraf için de ticari sayılan hususlardan doğmaları halinde ticari dava olarak nitelendirilebilirler. Gerek mutlak ve gerekse nispi ticari davaların Asliye Ticaret Mahkemelerinde görüleceği açıktır. Yukarıda değinilen hususlar çerçevesinde somut olaya bakıldığında; eldeki davadaki isteğin 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun(TMK) mülkiyet hakkıyla ilgili hükümlerine dayandırıldığı; her ne kadar taraflar tacir olsalar dahi, uyuşmazlığın tarafların ticari işletmesiyle ilgisinin bulunmadığı, esasen dava dilekçesinde de bu yönde bir iddiaya yer verilmediği, davanın bu özelliği itibariyle mutlak ve nispi ticari dava olarak nitelendirilemeyeceği ve TTK hükümlerinin veya özel kanun hükümlerinin uygulanmasını gerektirir ticari bir uyuşmazlıktan söz edilemeyeceği, uyuşmazlığın çözümünün genel mahkemelerin görev kapsamında kaldığı sonucuna ulaşılmaktadır. Aksi uygulama, Asliye Ticaret Mahkemelerinin kuruluş amacına ve niteliğine aykırı düşecektir...” (Yargıtay 1. Hukuk Dairesi E. 2018/2531 K. 2018/11280 T. 19.06.2018) Mahkemece, 24/12/2020 tarihli 2020/686 esas ve 2020/1114 karar sayılı ilamı ile; dosyanın Selçuk Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir. Dairemizce, 29/06/2021 tarihli 2021/266 esas ve 2021/1095 karar sayılı ilamı ile; "…Davacının eş muvafakati verdiği sırada fiili ehliyetine haiz olmadığını belirterek, yolsuz tescil hukuksal nedenine dayalı olarak tapu iptali ve tescil ile bunun mümkün olmaması halinde tazminat istemli dava açtığı, davacının eşi olan ...' ın adına kayıtlı olan dava konusu iki taşınmazını ... Tic. Ltd. Şti.'nin davalı bankadan kullandığı kredi için ipotek verdiği ve kredi sözleşmesinin kefili olduğu, ipotek tesisi için davacının 09/06/2011 tarihinde eş muvafakati verdiği, davacının eşinin vefat ettiği, bu haliyle davacının kredi sözleşmesinin tarafı olmadığı, fiili ehliyetsizlik nedeni ile tescilin dayanağının yolsuz olduğunu iddia ettiği, buna göre yukarıda açıklandığı üzere davaya bakma görevinin Selçuk Asliye Hukuk Mahkemesi olduğu, davanın TTK 4-5. Maddesinden kaynaklanmadığı…" hususlarını belirterek mahkeme kararının HMK 353/1-a-3. Maddesi uyarınca kaldırılmasına karar verilmiştir. Mahkemece, Dairemizin 29/06/2021 tarihli 2021/266 esas ve 2021/1095 karar sayılı ilamı sonrası yaptığı yargılamada, Dairemizin kaldırma kararına uygun olarak dosyanın Selçuk Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş, bu kararın usul ve yasalara uygun olduğu anlaşılmıştır. Açıklanan nedenlerle, ilk derece mahkemesi kararı usul ve yasaya uygun olup, istinaf nedenleri yerinde görülmediğinden 6100 sayılı HMK'nun 353/1.b.1. maddesi uyarınca başvurunun esastan reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle: 1-İstanbul Anadolu 3. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2021/595 Esas sayılı dosyasında verilen 03/09/2021 tarih ve 2021/926 Karar sayılı gerekçeli kararına yönelik davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1.b.1 maddesi gereğince esastan REDDİNE, 2-Alınması gereken 80,70 istinaf harcının davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına, Harç tahsil müzekkeresinin karar kesinleştiğinde İlk Derece Mahkemesince ilgili Vergi Dairesine yazılmasına, 3-İstinaf eden tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin kendi üzerlerinde bırakılmasına, 4-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından taraflar yararına istinaf vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde, 6100 Sayılı HMK'nın 362/1-a maddesi uyarınca kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verilmiştir. 11/10/2022