Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımına ilişkin teklif cetvelinde, işçilik kalemi için işçi*ay üzerinden teklif alınması zorunluluk mudur?

İhaleyi Yapan Daire:  

Başvuru Tarih ve Sayısı:  

Başvuruya Konu İhale:  

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:  

Tekirdağ Valiliği Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü tarafından 03.12.2013tarihinde açık ihale usulüile yapılan "Antrenör, Gençlik Lideri ve Cankurtaran Hizmeti" ihalesine ilişkin olarak Kemal Çağlar İnş. Elekt. Üret. Tic.ve San. Ltd. ş�ti.nin 23.12.2013tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 25.12.2013tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 02.01.2014tarih ve 143sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 02.01.2014tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

                      Başvuruya ilişkin olarak 2014/30sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

Karar:  

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İhale üzerinde bırakılan istekliye ait teklifin asgari işçilik maliyetini karşılamadığı, anılan isteklinin birim fiyat teklif cetveline uygun teklif vermediği, birim fiyat teklif cetvelinde miktar kısmının 365 gün olarak belirlendiği ve dokümanın kesinleştiği dikkate alındığında, tekliflerin de 365 gün üzerinden hesaplanarak verilmesi gerektiği,

2) İdari ş�artname’de yer alan düzenlemelere göre yemek ve yol bedelinin nakdi olarak teklife dahil edilmesi gerektiği, ihale üzerinde bırakılan isteklinin söz konusu giderleri ayni olarak hesapladığı, dolayısıyla bahse konu isteklinin bu gerekçe ile de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,

3) İhalenin aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmadan karara bağlanmasının mevzuata aykırı olduğu,

4) İhale üzerinde bırakılan istekliye ait iş deneyim belgesinin yeterli olup olmadığının incelenmesi gerektiği,

5) Fiyat tekliflerinin şekli açıdan uygun olup olmadığının incelenmesi gerektiği, bu çerçevede ihale üzerinde bırakılan istekliye ait birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata yapılıp yapılmadığının incelenmesi gerektiği,

6) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından verilen geçici teminat mektubunun uygun olup olmadığının yeniden incelenmesi gerektiği,

7) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan bilanço ve gelir tablosunun yeterlik kriterlerini sağlayıp sağlamadığının yeniden incelenmesi gerektiği,

8) Aşırı düşük teklif açıklamalarının Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun olup olmadığının ve tüm giderleri karşılayıp karşılamadığının incelenmesi gerektiğiiddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1 ) Başvuru sahibinin 1'inci iddiasına ilişkin olarak:

Başvuru konu işin, Tekirdağ Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü Merkez ve İlçe Spor Tesislerinde Görevlendirilmek Üzere 6 Gençlik Lideri, 4 Cankurtaran İle 16 Antrenör Alımı hizmeti olduğu, işin süresinin 01.01.2014 tarihi ile 31.12.2014 tarihleri arasında yürütülmesinin öngörüldüğü,

Toplam 26 personelle yürütülecek şikâyet konu alıma ilişkin hazırlanan İdari ş�artname'nin "Teklif fiyata dahil olan giderler" başlıklı 25'inci maddesinin;

"25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım sigorta vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyata dahil edilecektir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:

Antrenör ve Gençlik Liderlerine asgari ücretin %70 fazlası, cankurtaranlara ise %50 asgari ücret üzerinden   yol ve yemek ücreti dahil ödeme yapılacaktır.

25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:

Ayda 22 gün üzerinden günlük 3,50 TL Yol ücreti ,

Ayda 22 gün üzerinden günlük 5,00TL Yemek ücreti ,

25.3.3. Bu madde boş bırakılmıştır.

25.3.4. Bu madde boş bırakılmıştır.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir. 2"  şeklinde düzenlendiği,

Birim fiyat teklif cetveli standart formunun ise;

                      ş�eklinde, 365 gün üzerinden teklif alınmasını sağlayacak şekilde oluşturulduğu görülmüştür.

4857 sayılı İş Kanunu'nda ücret, işçiye bir iş karşılığında ve para olarak en geç ayda bir ödenen tutar olarak tarif edilmiş ve uygulamada da ay kavramı 30 gün olarak kabul edilmiştir. Bu itibarla aylık ücret için uygulanacağı ayın uzunluğunun önemli olmadığı, aylık ücret ile çalışan işçiye şubat ayında 28, 29 gün diğer aylarda 30 veya 31 gün çalışsa da aynı ücret yani 30 gün karşılığı ücretin ödeneceği düzenlenmiştir.

Yukarıda yer alan düzenlemelere uygun olarak teklif verilebilmesi, tekliflerin sağlıklı değerlendirilebilmesi ve ihalelerin yürütülmesi aşamasında sorunların önüne geçilebilmesi için, Kamu İhale Genel Tebliği'nin "Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler" başlıklı 78.12'nci maddesinde  "İhale konusu işin niteliği dikkate alınarak işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemleri hariç, birim fiyat teklif cetvelindeki işçilik kalemleri için (işçi x ay) üzerinden teklif alınması zorunludur. Ancak, işin başlama tarihi ile bitiş tarihi arasında, hafta tatili ve genel tatil günleri dahil 30 günden daha kısa süreli çalışma yapılması öngörülen aylar ile takvim yılına göre 29 veya 28 günden daha kısa süreli çalışma yapılması öngörülen ş�ubat ayı için (işçi x gün) üzerinden teklif alınacaktır."  açıklaması,

78.13'üncü maddesinde de  "Yemek ve yol bedelinin nakdi olarak ödeneceği öngörülen ihalelerinin idari şartnamelerinde, yemek ve yol bedelinin günlük brüt tutarları ve ayda kaç gün ödeneceği yazılacak, bu brüt tutarların nakdi olarak ödeneceği ve ücret bordrosunda gösterileceği açıkça belirtilecektir. Her ay 30 gün olarak kabul edilecek ve bazı ayların 30 günden daha fazla ya da eksik günleri dikkate alınmayacaktır. İdari şartnamede 26 veya 22 olarak belirlenen aylık gün sayısı üzerinden hesaplama yapılacak ve 31 veya 28 gün olan aylardaki fiili gün sayısı dikkate alınmayacaktır. Yemek ve yol için aylık gün sayısı belirlenmemiş ise 26 gün olarak hesaplama yapılacaktır."yönünde açıklamalar yer almaktadır.

ş�ikâyete konu ihalede yukarıda yer alan Tebliğ açıklaması uyarınca birim fiyat teklif cetvelinde işçilik giderlerine ilişkin miktarların 12 ay olarak belirlenmesi gerekirken, idarece, hatalı bir şekilde birim fiyat teklif cetvelinde işçilik giderine ilişkin miktarların 365 gün olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

Durum böyle iken, İdari ş�artname'nin 25'inci maddesinde yer verilen düzenlemeler uyarınca, işin süresinin 12 ay olduğu dikkate alındığında teklif edilmesi gereken asgari işçilik ücretleri toplamı 741.616,08 TL olarak tespit edilmiştir. İdarenin de yaklaşık maliyet hesabını 12 ay üzerinden tespit ettiği görülmektedir.

İdarece hazırlanan birim fiyat teklif cetveline göre hesaplama yapıldığında ise asgari işçilik maliyet toplam tutarının 751.878,10 TL olduğu anlaşılmaktadır.

İşin süresinin 12 ay olduğu dikkate alındığında teklif edilmesi gereken asgari birim fiyatlar ve asgari teklif tutarı;

ş�eklinde oluşmaktadır.

Birim fiyat teklif cetvelinin mevcut hali dikkate alındığında ise teklif edilmesi gereken asgari birim fiyatlar ve asgari teklif tutarı;

ş�eklinde oluşmaktadır.

İdarece hazırlanan birim fiyat teklif cetveline göre yapılan hesaplama sonucu bulunan tutarın, Kamu İhale Genel Tebliği'nin 78.12'nci maddesine göre hesaplanan tutarın 10.262,02 TL üzerinde olduğu anlaşılmış olup, idarece birim fiyat teklif cetvelinde yer alan işçilik kaleminin miktarının 365 gün olarak belirlenmesinin fazla ödemeye neden olacağı, tespit edilen bu aykırılığın yürürlükteki mevzuata ve ihale dokümanına uygun olarak tek bir asgari işçilik maliyet toplamının belirlenmesini imkânsız kıldığı tespit edilmiştir.

Her ne kadar, ihale dokümanında yapılan düzenlemelere süresi içinde şikâyet başvurusunda bulunulmadığı ve söz konusu dokümanın bu haliyle kesinleşmiş olduğu görülse de, idarece birim fiyat teklif cetvelinde yer alan işçilik kaleminin miktarının 365 gün olarak belirlenmesinin ihalede sağlıklı bir değerlendirme yapılması ihtimalini ortadan kaldırdığı görülmektedir.

ş�öyle ki,

İdarece ihale üzerinde bırakılan istekliye ait teklif, idarenin belirlediği asgari işçilik ücretinin üzerinde olduğu gerekçesiyle aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulmamıştır.

Oysa ki, ihale üzerinde bırakılan istekliye ait birim fiyat teklif cetveli incelendiğinde;

Bahse konu isteklinin standart forma uygun birim fiyat teklif cetveli sunduğu görülmekle birlikte, cetvelin 1'inci ve 2'nci satırları için 1 aylık asgari işçilik maliyetinin 1 güne tekabül eden tutarı olan 80,55 TL yerine 79,45 TL, 3'üncü satırı için 71,96 TL yerine 70,98 TL fiyat teklif ettiği ve toplam teklifini bu birim fiyatlara göre 741.363,20 TL üzerinden belirlediği görülmektedir.

Başvuru sahibi ise, teklifini olması gereken günlük asgari ücretleri dikkate alarak 751.878,10 TL olarak hesaplamıştır.

İdarenin, başvuruya konu ihaleye ilişkin olarak yaklaşık maliyeti ihale dokümanına uygun tespit etmediği, ihale dokümanında yer alan düzenlemelerin ise 4857 sayılı İş Kanunu'na ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile ikincil mevzuatına aykırı olduğu, bu durumda tekliflerin sağlıklı değerlendirilmesinin de engellendiği görülmüş olup, ihalenin iptali gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2'nci iddiasına ilişkin olarak:

İhale üzerine bırakılan isteklinin birim fiyat teklif cetvelinde her bir işçilik kalemi için teklif etmiş olduğu birim fiyatların, İdari ş�artname'nin 25'inci maddesinde belirtilen maliyet unsurları dikkate alınarak hesaplanan aylık asgari ücretin günlük tutarının altında olduğu görülmüştür.

3 ) Başvuru sahibinin 3'üncü iddiasına ilişkin olarak:

İdarece, yaklaşık maliyetin tespitinde ihale dokümanına uygun hareket edilmediği, aylık ödeme yapılması halinde teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyetinin toplamının 741.616,08 TL, günlük asgari ücret üzerinden ödeme yapılması halinde ise asgari işçilik maliyetinin toplamının 751.878,10 TL olarak birbirinden farklı hesaplandığı, idarenin günlük asgari ücreti dikkate alarak yaklaşık maliyetini belirlemediği ve ihale dokümanında günlük asgari ücret üzerinden teklif verilmesini öngördüğü halde, tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aylık asgari ücreti dikkate aldığı ve sonuç olarak mevzuata aykırı düzenlenen ihale dokümanına uygun teklif veren ancak mevzuata uygun asgari işçilik maliyetini karşılayan teklifi aşırı düşük teklif olarak belirlemediği ve ihale sürecinin sakatlandığı anlaşılmıştır.

4 ) Başvuru sahibinin 4'üncü iddiasına ilişkin olarak:

İdari ş�artname'nin "Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler" başlıklı 7.5'inci maddesinde istekli tarafından teklif edilen bedelin % 25′den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerektiği düzenlenmiş ve benzer iş olarak kabul edilen işler personel çalıştırmaya dayalı her türlü hizmet alımı işlerinin benzer iş olarak kabul edileceğinin düzenlendiği görülmüştür.

                      İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından iş deneyimini tevsiken İstanbul Deniz Otobüsleri San. ve Tic. A.ş�. tarafından 2008/164124 ihale kayıt numaralı "Atölye Hizmetleri Alımı"na ilişkin düzenlenen iş bitirme belgesinin sunulduğu, işin tanımında "202 Kişi İle Bir Yıl Süreli Olarak Atölye Hizmetleri Alımı" ifadesinin yer aldığı, 30.01.2009 tarihinde sözleşmesi imzalanan ve kabul tarihinin 13.01.2010 olarak belirlendiği iş deneyim belgesinin tutarının 5.560.408,41 TL olarak belirtildiği görülmüştür.

Dolayısıyla, sunulan iş bitirme belgesinin tutar ve benzer işe uygunluk açısından, ihalede aranan yeterlik şartlarını taşıdığı görülmüştür.

5) Başvuru sahibinin 5'inci iddiasına ilişkin olarak:

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan birim fiyat teklif cetvelinde herhangi bir aritmetik hata veya yuvarlama hatası olmadığı anlaşılmıştır.

6) Başvuru sahibinin 6'ncı iddiası ile 7'nci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "İhalelere Yönelik Başvurular" başlıklı 54'üncü maddesinin dördüncü fıkrasının (d) bendinde; başvuru dilekçelerinde başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin belirtilmiş olması gerektiği hüküm altına alınmış, aynı hususa İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik'in "Başvuruların şekil unsurları" başlıklı 8'inci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde de yer verilmiştir.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ'in "İtirazen şikayet başvurularında aranılacak şekil unsurları" başlıklı 11'inci maddesinin sekizinci fıkrasında  "Yönetmeliğin 8 inci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin başvuru dilekçelerinde belirtilmesi gerektiği düzenlendiğinden, başvuruda bulunulan hususların dilekçelerde somut bir biçimde, mevzuata aykırı bulunma sebepleri ile birlikte gösterilmesi gerekmektedir. İşlemin hangi unsurlarının hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğu belirtilmeksizin sadece mevzuata aykırı olduğu gibi soyut ve mesnetsiz iddialara yer verilmesi halinde, Yönetmeliğin 8 inci maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle başvurunun reddine ilişkin sorumluluk başvurana ait olacağından bu hususa dikkat edilmesi gerekmektedir"  açıklaması yer almaktadır.

                      Başvuru sahibinin dilekçesinde, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan geçici teminat mektubu, bilanço ve gelir tablosunun mevzuata uygun olup olmadığı yönünden yeniden incelenmesi talep edilmiş olup, söz konusu belgelerin hangi yönüyle mevzuata aykırılık teşkil ettiğine ilişkin somut bir iddianın bulunmadığı görülmüştür.

Yukarıya aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamalarından, Kuruma yapılacak bir başvurunun itirazen şikâyet başvurusu niteliğinde olabilmesi için, idarenin hukuka aykırı bir işlemi sonucu bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden isteklinin, Kanun hükümlerine uygun olmadığı ve düzeltilmesi istenilen durumların somut olarak ve delilleri ile bildirilmesi kaydıyla Kuruma başvuruda bulunması gerekmektedir.

Başvuru sahibinin, yukarıda belirtildiği şekliyle somut iddialar içeren bir itirazen şikâyet başvurusunda bulunmadığı anlaşıldığından, 6'ıncı ve 7'inci iddialarına ilişkin olarak başvurunun reddi gerekmektedir.

7) Başvuru sahibinin 8'inci iddiasına ilişkin olarak:

                      İhale üzerinde bırakılan istekliye ait teklif idarece aşırı düşük teklif olarak tespit edilmediğinden, söz konusu istekliden teklifine ilişkin aşırı düşük teklif açıklaması istenilmemiş olup, başvuru sahibinin  "Aşırı düşük teklif açıklamalarının Kamu İhale Genel Tebliği’ne   uygun olup olmadığının ve tüm giderleri karşılayıp karşılamadığının incelenmesi gerektiği"  yönündeki iddiasının tamamen dayanaksız ve  "İhalenin aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmadan karara bağlanmasının mevzuata aykırı olduğu,"  yönündeki 3'üncü iddiası ile de çelişen bir iddia olduğu görülmüştür.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun’un 65′inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54′üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

Oyçokluğu ile karar verildi.