Yargıtayın bozma kararı sonrası, bozma gerekçeleri göz önünde bulundurularak yerel mahkemenin nasıl karar vermesi gerektiği hakkında açıklayıcı örnek Kr.

Karar

 

9. Hukuk Dairesi         2023/15942 E.  ,  2023/13367 K.

 

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi

 

SAYISI : 2022/4507 E., 2023/2753 K.

 

KARAR : Davanın kısmen kabulü

 

 

Taraflar arasında ... 68. ... Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairemizce Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

 

Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

 

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

 

I. DAVA

 

Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Bakanlığa bağlı olarak sürekli işçi kadrosunda istihdam edildiğini, kadroya geçişinin 02.04.2018 tarihinde 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) ile sağlandığını, hâlen davalı Bakanlığın kadrolu işçisi olarak çalışmaya devam ettiğini, alt işveren bünyesinde çalışmakta iken ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini ve ödendiğini, kadroya geçerken ... ... sözleşmesi imzaladığını ve ücretinin yine asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini; ancak davalı tarafından eksik ödeme yapıldığını ileri sürerek ödenmeyen ücret, ikramiye ve ilave tediye ücreti fark alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

 

II. CEVAP

 

Davalı vekili cevap dilekçesinde; taraflar arasında davacının asgari ücretin fazlasını almasını gerektirir bir ... sözleşmesi bulunmadığını, kadroya geçen işçilerin ücretine kadroya geçmeden önce 01.01.2018 tarihinden itibaren alt işveren tarafından veya başka bir şekilde artış yapılması hâlinde bu artışın toplu ... sözleşmesinde yer alan %4 oranında zamdan mahsup edilmesi gerektiğini, faiz türü ve başlangıç tarihlerine de itiraz ettiklerini savunarak davanın reddini istemiştir.

 

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

 

... 68. ... Mahkemesinin 01.04.2022 tarihli kararı ile; davacının kadroya geçişi aşamasında imzalanan ... sözleşmesinde aylık ücretin açıkça her ay asgari ücretin % fazlası olacak şekilde kararlaştırıldığı, davacının temel ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olduğunun kabul edilmesi gerektiği belirtilerek davanın kabulüne karar verilmiştir.

 

IV. İSTİNAF

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar

 

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

 

B. Gerekçe ve Sonuç

 

Bölge Adliye Mahkemesinin 01.....2022 tarihli sayılı kararıyla; davacı ile davalı İdare arasında imzalanan belirsiz süreli ... sözleşmesinin 7 nci maddesinde, davacının ücretinin her ay asgari ücretin belirli bir oran fazlası olacağına dair düzenleme bulunduğu, bu nedenle davalı vekilinin bu yöne ilişkin istinaf başvurusunun yerinde olmadığı ancak davalı harçtan muaf olduğu hâlde davacı tarafça yatırılan harçların davalıdan tahsiline karar verilmesinin hatalı olduğu ayrıca hüküm altına alınan fark ilave tediye alacağına yasal faiz işletilmesi gerekirken en yüksek banka mevduat faizi işletilmesinin hatalı olduğu belirtilerek davalı vekilinin bu yönlere ilişkin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.

 

V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ

 

A. Bozma Kararı

 

1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

 

2. Dairemizin 15.09.2022 tarihli ilâmı ile; davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek; 01.01.2021 tarihi ve sonrasındaki dönem için fark alacaklar tespit edilirken, arabuluculuk tarihi itibarıyla henüz imzalanmayan 08.09.2021 imza tarihli ve 01.01.2021 – 31.12.2022 dönemini kapsayan toplu ... sözleşmesinin “Ücret zammı” başlıklı 33 üncü maddesi ve "İlave tediye ve ikramiye" başlıklı 35 inci maddesi doğrultusunda hesaplama yapılmasının hatalı olduğu, bu hâlde arabuluculuk başvuru tarihindeki koşullar dikkate alınarak 01.01.2021 tarihinden sonraki döneme ilişkin fark alacakların hesaplanmasında 08.09.2021 imza tarihli toplu ... sözleşmesinin ilgili maddelerindeki düzenlemeler dikkate alınmaksızın hesaplama yapılması gerektiği belirtilerek kararın bozulmasına karar verilmiştir.

 

B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar

 

Bölge Adliye Mahkemesi yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma doğrultusunda hesaplama yapıldığı belirtilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

 

VI. TEMYİZ

 

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

 

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

 

B. Temyiz Sebepleri

 

Davalı vekili temyiz dilekçesinde; Bakanlık uygulamasının yerinde olduğunu, ücretin düşürülmesi söz konusu olmadığından davacının dava dilekçesinde talep ettiği alacaklara hak kazanamayacağını, faiz türünün hatalı belirlendiğini belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.

 

C. Gerekçe

 

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

 

Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, 01.01.2021 tarihindeki sonraki dönem yönünden ücretin tespiti ile bozma ilâmına uygun hesaplama yapılıp yapılmadığı ve usuli kazanılmış hak hususlarındadır.

 

2. İlgili Hukuk

 

1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 326 ncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddesi.

 

2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 22, 32 ve 34 üncü maddeleri, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun 39 ve 53 üncü maddeleri ile 696 sayılı KHK ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye eklenen geçici 23 üncü madde, 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. maddeleri ile 7036 sayılı ... Mahkemeleri Kanunu'nun 3 üncü maddesi.

 

3. Dairemizin 23.03.2022 tarihli ve 2022/2607 Esas, 2022/4015 Karar sayılı kararında usuli kazanılmış hak ilkesinden şu şekilde bahsedilmiştir:

 

“...6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun’da "usuli kazanılmış hak" kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamakla birlikte, bu kurum davaların uzamasının önüne geçmek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada, mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir. Yargıtayın vermiş olduğu bozma kararına uymuş olan yerel mahkeme, bozma kararı doğrultusunda inceleme yapmak ve hüküm kurmak zorundadır. Mahkeme uyma kararını kaldırarak, direnme kararı veremeyeceği gibi, hükmünün bozma kararının kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan bölümleri hakkında da farklı bir karar vermeden yeniden hükümde karar vermek zorundadır. Bozmaya uyulmakla bozma lehine olan taraf yararına usulü kazanılmış hak doğmuş olur.”

 

3. Değerlendirme

 

1. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde temyiz edenin sıfatına göre hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

 

2. Somut uyuşmazlıkta Dairemizin 15.09.2022 tarihli bozma ilâmından önce Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda fark ücret alacağı 14.05.2021 tarihine kadar hesaplanmasına rağmen kararın davalı temyizi üzerine bozulmasından sonra fark ücret alacağının 14.....2021 tarihine kadar hesaplanması usuli kazanılmış hak ilkesine aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.

 

VII. KARAR

 

Açıklanan sebeplerle;

 

Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

 

Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

 

28.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Bu sayfa 92 kez görüntülendi.