İlk ihalenin iptali nedeniyle işin kesintiye uğramaması gerektiği gerekçe gösterilerek pazarlık usulü ile ihaleye çıkılması halinde, ihalenin süresi ne kadar olmalıdır?

İhaleyi Yapan Daire:

Başvuru Tarih ve Sayısı:

Başvuruya Konu İhale:

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

22.12.2004 tarih ve 08.07.33.0050/2004-38E sayılı Esas İnceleme Raporunda; Emekli Sandığı Genel Müdürlüğünce 04.10.2004 tarihinde pazarlık usulü ile yapılan Genel Müdürlük Merkez Teşkilatındaki Hizmet Binalarının Temizlik, Hamaliye ve İlaçlama İşi ihalesine ilişkin olarak Çağ Müşavirlik İnş. San. ve Tic. Ltd. ş�ti. vek. Av. ş�eref Pekuz- Av. Levent Belli'nin 27.10.2004 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 30.11.2004 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 02.12.2004 tarih ve 73709 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 02.12.2004 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu, İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesinden; İhale sürecinde yapılan ve mevzuata aykırılıkları tespit edilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu saptandığından, 4734 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi (b) bendi gereğince, ihale işlemlerinin ve ihale kararının iptaline, Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Karar:

Esas İnceleme Raporu ve ekleri ile ihale dosyası incelendi: İtirazen şikayet dilekçesinde özetle; 1) Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü tarafından 04.10.2004 tarihinde pazarlık usulü ile yapılan "Merkez Hizmet Binaları Temizlik Hamaliye ve İlaçlama Hizmet Alımı İşi" ihalesine katıldıkları, ihalenin en düşük teklifi veren ş�an Telekomünikasyon Temizlik ş�irketine bırakıldığı, kesinleşen ihale kararının 18.10.2004 tarihinde kendilerine bildirildiği, 22.10.2004 tarihinde idareden açıklama talep edildiği, idarenin açıklamaya cevabının 27.10.2004 tarihinde tebellüğ edildiği, aynı tarihte idareye şikayette bulunulduğu, idarenin 30 günlük cevap verme süresini geçirdikten sonra 30.11.2004 tarihinde karar aldığı ve altı imzasız olan bu kararın 02.12.2004 tarihinde kendilerine tebliğ edildiği, 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinde, ihalelerin hangi hallerde pazarlık usulü ile yapılacağının hükme bağlandığı, fakat söz konusu maddenin ihalelerin süreleri hakkında bir sınırlama yapmadığı, ancak uygulamada pazarlık usulünün 2 veya 3 ay gibi kısa dönemler için yapıldığı, söz konusu ihaleyi yapan idarenin de daha önceleri bu süreler dahilinde pazarlık usulü ile ihaleye çıktığı halde, şimdi 6 ay gibi uzun bir süre için ihaleye çıkılmasını gerektiren herhangi bir nedenin mevcut olmadığı,

2 ) 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (f) bendinde, yaklaşık maliyeti 72.459.000.000 TL'ye kadar olan hizmet alımlarının pazarlık usulü ile yapılacağı hükme bağlandığı halde söz konusu ihalenin bedelinin 754.110.000.000 TL olduğu, bununla birlikte idarenin ihaleyi Kanunun 21 inci maddesinin (b) bendine göre ivedi olarak ve 6 ay süreli yaptığı, oysa bu maddede sayılan durumların hiçbirinin oluşmadığı; oluştuğu varsayılsa dahi bunun sadece ihalenin ivedi olarak yapılması gerektiği halleri kapsadığı, ihalenin 6 ay gibi uzun bir süre için yapılması hakkında bir hüküm getirmediği, bütün bu nedenlerden dolayı ihalenin iptali gerektiği iddialarına yer verilmiştir. A- Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

1) Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak; 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 5 inci maddesinde, açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulünün temel usuller olduğu ve diğer ihale usullerinin ancak Kanunda belirtilen özel hallerde kullanılabileceği hüküm altına alınmıştır. Temel usuller dışındaki ihale usullerinin uygulanabilme koşulları Kanunun ilgili maddelerinde gösterilmiştir. Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 16 ncı maddesinde de aynı hüküm yer almaktadır. İhale sürecinin belirli bir zaman alacağı dikkate alınarak, 4734 sayılı Kanun kapsamında bulunan idarelerin, süreklilik arz eden nitelikteki mal veya hizmet alımlarının kesintiye uğratılmamasını teminen, 4734 sayılı Kanun hükümlerine göre gerçekleştirecekleri ihaleler sonuçlandırılıncaya kadar geçecek süre içindeki ihtiyaçlarının; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (b) bendindeki "idare tarafından önceden öngörülemeyen olaylar"� kapsamında değerlendirilebileceği ve anılan madde hükmüne göre temin edilebileceği, 2003/3 sayılı Kamu İhale Tebliği ile aynı yöndeki 2004 yılı Genel Kamu İhale Tebliğinin "XV- Süreklilik Arz Eden Mal ve Hizmet Alımlarının Kesintiye Uğratılmadan Temini"� maddesinde açıklanmıştır. Söz konusu tebliğler gereğince, temel usuller olarak belirtilen açık ihale veya belli istekliler arasında ihale usulüne göre ihale işlemlerinin başlatılması, fakat ihale sürecinin belirli bir zaman alacağı dikkate alınarak bu süreç sonuçlandırılıncaya kadar geçecek süre içindeki ihtiyaçların 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (b) bendi gereğince pazarlık usulü ile temin edilmesi gerektiği ortaya çıkmaktadır. İdarenin daha önceki temizlik ihalesinin Kamu İhale Kurulunun 16.08.2004 tarih ve 2004/UK.Z-1032 sayılı kararı ile iptal edilmiş olması nedeniyle, söz konusu durum Kanunun 21 inci maddesinin (b) bendindeki "idare tarafından önceden öngörülemeyen olaylar"� kapsamında değerlendirilebilecektir. Ancak, idare yukarıda bahsedilen düzenlemeleri gözetmeksizin altı aylık ihtiyacını pazarlık usulü ile giderme yolunu seçmiştir. Bu itibarla, yukarıda gerekçeleri belirtildiği üzere idare tarafından 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu uyarınca açık ihale usulüne göre ihale işlemlerinin başlatılması ve bu ihale süreci sona erinceye kadar geçecek süredeki ihtiyaçlar için 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (b) bendine göre ihaleye çıkılması gerekirken, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 5 ve 21 inci maddeleri ile Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 16 ncı maddesine ve belirtilen tebliğ hükümlerine aykırı olarak süreklilik arz eden nitelikte olan temizlik, hamaliye ve ilaçlama işinin 6 ay süreyle 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (b) bendine göre ihale edilmesi söz konusu mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil ettiğinden, başvuru sahibinin bu konudaki iddiası yerinde bulunmuştur. İdare şikayet başvurusuna cevabında, başvuru sahibi firmanın şikayetinde iddia ettiği hususların mezkur firma tarafından ihale sürecinde ve devamında tamamının bilindiği halde dokümana itiraz süresi içinde itirazda bulunulmadığı ve ihalenin hitamında ortaya çıkan sonuç karşısında şikayette bulunulduğu, bu nedenle şikayet başvurusunun süresinde yapılmadığından bahisle şikayet başvurusunun uygun bulunmadığı yönünde karar vermiştir. Ancak açık ihale usulüne göre ihale işlemlerinin başlatılması ve bu ihale süreci sona erinceye kadar geçecek süredeki ihtiyaçlar için 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (b) bendine göre ihaleye çıkılması gerekirken, 6 ay gibi uzun bir süre ile pazarlık usulüne başvurulması, yukarıda zikredilen hükümlere ve kanunun temel ilkelerine aykırılık teşkil etmektedir. Her ne kadar işin süresinin 6 ay olduğu ifadesi dokümanda yer alsa dahi, süre uzun tutularak idarenin 6 aylık ihtiyacını pazarlık usulü ile giderme yolunu seçmesi ile ihale usulünün seçiminde bir hata yapıldığı, bu hatalı idari işlemin zincirleme idari işlemlerden oluşan ve karma işlem niteliği taşıyan ihale sürecindeki diğer işlemlerin hukuksal nedeni olarak bu işlemleri de Kanuna aykırı hale getirdiği anlaşıldığından, söz konusu başvurunun dokümana itiraz olarak değerlendirilmemesi gerektiği, bu nedenle şikayetin süresinde yapıldığının kabulü gerekmektedir.

2) Başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinde yapılacak işin özelliği ve ivediliği gibi kriterler esas alınarak, pazarlık usulü ile yaptırılacak işler belirlenmiştir. Anılan Kanun maddesinin (f) bendinde, küçük çaplı mal ve hizmet alımları için bir düzenleme getirilerek yaklaşık maliyeti ellimilyar Türk Lirasına (yetmişiki milyar dörtyüzdoksandokuz milyon Türk Lirasına) kadar olan mamul mal, malzeme veya hizmet alımlarında ilan yapılmaksızın ve en az üç istekliden yazılı teklif alınmak kaydıyla pazarlık usulü ile ihale yapılabilmesine imkan tanınmıştır. Oysa, idare Kanunun 21 inci maddesinin (b) bendi gereği ihaleye çıktığı için, aynı maddenin (f) bendindeki miktarla bağlı kalmayacağından başvuru sahibinin bu konudaki iddiası yerinde bulunmamıştır. B- ş�ikayete konu ihalede iddia konularıyla bağlantılı olarak yapılan inceleme sonucunda başkaca esasa etkili herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir. Açıklanan nedenlerle; 1) İhale sürecinde yapılan ve yukarıda mevzuata aykırılıkları tespit edilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, 4734 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi (b) bendi gereğince, ihale işlemlerinin ve ihale kararının iptaline, 2) İdareye bu Kurul Kararının gerektirdiği işlem ve eylemleri Kararın bildirimi tarihinden itibaren en geç 7 gün içinde yerine getirmek ve yapılan uygulamaları, uygulama tarihinden itibaren 5 gün içinde Kuruma bildirmek zorunda olduğunun bildirilmesine, oyçokluğu ile karar verildi.